Κομισιόν: Πρόταση σχετικά με το μέλλον του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις

Δήλωση της Επιτροπής όσον αφορά τη διαβούλευση με τα κράτη μέλη για την πρόταση σχετικά με το μέλλον του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε χθες στα κράτη μέλη, προς διαβούλευση, σχέδιο πρότασης για την παράταση, έως τις 30 Ιουνίου 2022, του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις, δρομολογώντας παράλληλα τη σταδιακή κατάργηση της στήριξης για την αντιμετώπιση της κρίσης, υπό το φως της υπό εξέλιξη ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, για να επιταχυνθεί περαιτέρω η ανάκαμψη, η πρόταση προσαρμόζει επίσης το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου, καθιστώντας δυνατή τη λήψη μακρόπνοων μέτρων στήριξης των επενδύσεων και της φερεγγυότητας για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Η Επιτροπή ενέκρινε αρχικά το προσωρινό πλαίσιο στις 19 Μαρτίου 2020. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει λάβει περισσότερες από 650 αποφάσεις σε όλα τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων βάσει του προσωρινού πλαισίου, ώστε να καταστεί δυνατή η αναγκαία και αναλογική στήριξη ύψους άνω των 3 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία του κορονοϊού.

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Βλέπουμε, επιτέλους, φως, στην άκρη του τούνελ, με την ευρωπαϊκή οικονομία να ανακάμπτει έντονα, χάρη στην εντυπωσιακή πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τους εμβολιασμούς και την επανέναρξη της κοινωνικής και οικονομικής μας ζωής. Ταυτόχρονα, πρέπει να έχουμε επίγνωση των διαφορών μεταξύ των κρατών μελών και της ανάγκης αποφυγής φαινομένων «κατακρήμνισης» κατά την απόσυρση της δημόσιας στήριξης. Ως εκ τούτου, προτείνουμε τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης της κρίσης, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη και η βιομηχανία να προσαρμοστούν· η κατάργηση αυτή θα συνοδεύεται από μέτρα για την επανεκκίνηση και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, στο στάδιο της ανάκαμψης. Θα αποφασίσουμε σχετικά με τη μελλοντική μας πορεία λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις όλων των κρατών μελών, καθώς και την ανάγκη να διατηρηθεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην ενιαία αγορά.»

Όπως είχε ήδη ανακοινωθεί κατά την τελευταία παράταση του προσωρινού πλαισίου τον Ιανουάριο του 2021, η Επιτροπή αποφασίζει τώρα για το μέλλον του υφιστάμενου πλαισίου ενόψει των οικονομικών εξελίξεων, διατηρώντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής για το καλοκαίρι του 2021, το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4,8 % το 2021 και κατά 4,5 % το 2022, τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ. Η πρόταση λαμβάνει επίσης υπόψη τις αρχικές παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο έρευνας που δρομολόγησε η Επιτροπή την 1η Ιουνίου 2021.

Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή προτείνει περιορισμένη παράταση των υφιστάμενων μέτρων βάσει του προσωρινού πλαισίου έως τις 30 Ιουνίου 2022, καθώς και σειρά στοχευμένων προσαρμογών. Υπό το πρίσμα της παρατηρούμενης οικονομικής ανάκαμψης, η προτεινόμενη περιορισμένη παράταση του προσωρινού πλαισίου θα διασφαλίσει ότι οι επιχειρήσεις που εξακολουθούν να πλήττονται από την κρίση δεν θα πάψουν ξαφνικά να λαμβάνουν την αναγκαία στήριξη, αλλά θα επιτρέψουν τη συντονισμένη, σταδιακή κατάργηση της στήριξης. Αυτή η σταδιακή κατάργηση πρέπει επίσης να εξεταστεί υπό το πρίσμα της ανομοιογένειας της ανάκαμψης μεταξύ των διαφόρων τομέων στα διάφορα κράτη μέλη.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου για να στηριχθεί και να επιταχυνθεί η συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψη, με παράλληλη διατήρηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να χορηγήσουν για περιορισμένο χρονικό διάστημα, πέραν της 30ής Ιουνίου 2022:

• μέτρα στήριξης των επενδύσεων προς μια βιώσιμη ανάκαμψη, προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το επενδυτικό κενό που άφησε η κρίση. Τα μέτρα θα πρέπει να περιλαμβάνουν διασφαλίσεις για την αποφυγή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, όπως το γεγονός ότι θα πρέπει να στοχεύουν σε μια ευρεία ομάδα δικαιούχων και να είναι περιορισμένα σε μέγεθος· και
• μέτρα στήριξης όσον αφορά τη φερεγγυότητα για τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και επενδύσεων σε επιχειρήσεις, ιδίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι οποίες συνήθως βασίζονται στη χρηματοδότηση από τραπεζικά δάνεια και οι οποίες ενδεχομένως να είναι περισσότερο χρεωμένες μετά την κρίση. Τα μέτρα αυτά θα παρέχουν στις εν λόγω εταιρείες πρόσβαση σε χρηματοδότηση με ίδια κεφάλαια, μέσω ενδιάμεσων φορέων του ιδιωτικού τομέα, τους οποίους συχνά είναι δύσκολο να προσελκύσουν μεμονωμένα.

Τα κράτη μέλη έχουν τώρα τη δυνατότητα να σχολιάσουν το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή θα αποφασίσει σχετικά με τη μελλοντική πορεία, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις παρατηρήσεις που θα λάβει.

Ιστορικό

Το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις εγκρίθηκε στις 19 Μαρτίου 2020 και τροποποιήθηκε για πρώτη φορά στις 3 Απριλίου 2020, για την αύξηση των δυνατοτήτων δημόσιας στήριξης της έρευνας, των δοκιμών και της παραγωγής προϊόντων σχετικών με την καταπολέμηση της έξαρσης του κορονοϊού, με στόχο την προστασία των θέσεων εργασίας και την περαιτέρω στήριξη της οικονομίας. Στις 8 Μαΐου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε δεύτερη τροποποίηση με την οποία επέκτεινε το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου σε μέτρα ανακεφαλαιοποίησης και χρέους μειωμένης εξασφάλισης. Στις 29 Ιουνίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε τρίτη τροποποίηση με την οποία επέκτεινε το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου για την περαιτέρω στήριξη των πολύ μικρών, μικρών και νεοφυών επιχειρήσεων και την παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις. Στις 13 Οκτωβρίου 2020, η Επιτροπή παρέτεινε το προσωρινό πλαίσιο έως τις 30 Ιουνίου 2021 (με εξαίρεση τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης που θα μπορούν να χορηγούνται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021) και έδωσε τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να καλύψουν μέρος των μη καλυπτόμενων πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την κρίση. Στις 28 Ιανουαρίου 2021, η Επιτροπή ενέκρινε πέμπτη τροποποίηση που επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου αυξάνοντας τα ανώτατα όρια που καθορίζονται σε αυτό και επιτρέποντας, έως το τέλος του 2022, τη μετατροπή ορισμένων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις.