Την επιτακτική ανάγκη να ανοίξει εκ νέου και με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς το ζήτημα της ονομασίας για την ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας, ανέδειξε με νέα του παρέμβαση μέσω της Βουλής ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς, στον απόηχο της εμφάνισης τουρκικών προϊόντων πράσινων και μαύρων επιτραπέζιων ελιών με την επωνυμία "ελιές Καλαμάτας", κατά τη διεθνή έκθεση αγροτικών προϊόντων Food Expo που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαρτίου στην Αθήνα, αλλά και αλλού.
Στην ερώτηση που κατέθεσε ο κ. Μαντάς είναι εμφανής η δυσαρέσκεια του βουλευτή για αυτές τις εξελίξεις, τις οποίες συνδέει άμεσα με την απόφαση της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να καταχωρίσει τον όρο "Καλαμάτα" ως συνώνυμο της ποικιλίας επιτραπέζιας ελιάς "Καλαμών". Όπως σημειώνει μάλιστα ο βουλευτής, «με τον τρόπο αυτό δόθηκε σε κάθε προϊόν της ποικιλίας η δυνατότητα χρήσης ενός προστατευόμενου όρου, ο οποίος όφειλε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο από τα ΠΟΠ προϊόντα, τα οποία ως γνωστόν ακολουθούν πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προδιαγραφές», κάνοντας παράλληλα λόγο για «φθηνή και κοντόφθαλμη εκχώρηση μιας προστατευόμενης εθνικής ονομασίας».
Ο βουλευτής επίσης σημειώνει ότι είχε προειδοποιήσει επανειλημμένως για τις επιπτώσεις αυτής της απόφασης κάνοντας χρήση πληθώρας κοινοβουλευτικών μέσων, χωρίς όμως ουδέποτε να λάβει, όπως σημειώνει, «πειστικές ή ικανοποιητικές απαντήσεις». Κατά τον κ. Μαντά, με την επιλογή αυτή «όχι μόνο υπονομεύθηκαν οι προσπάθειες για επέκταση της ζώνης ΠΟΠ σε όμορους νομούς της Μεσσηνίας και ακυρώθηκαν στην πράξη οι ενέργειες για τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό των προδιαγραφών του ΠΟΠ, αλλά κυρίως καταστρατηγήθηκε η θωράκιση της επωνυμίας ΠΟΠ απέναντι σε ξένα προϊόντα», ενώ πλέον έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες ώστε τα προϊόντα αυτά «να κάνουν ευρεία και ανεξέλεγκτη χρήση μιας καθ’ όλα προστατευόμενης ονομασίας, ακόμα και εντός της ΕΕ».
Ο κ. Μαντάς ζητά να ενημερωθεί για τον σχεδιασμό του υπουργείου υπό το φως των νέων εξελίξεων για την προστασία της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας, καταθέτοντας εκ νέου την πρότασή του για «ανοικτό και ειλικρινή διάλογο», με τη συμμετοχή όλων των πλευρών και με στόχο την κατάρτιση μιας κοινά αποδεκτής και ολοκληρωμένης εθνικής λύσης. Τονίζει επίσης ότι η λύση είναι αναγκαίο να περιλαμβάνει τόσο «τη διασφάλιση της επωνυμίας ΠΟΠ», όσο και «τη δημιουργία νέων ΠΓΕ» που θα θωρακίζουν τα ελληνικά προϊόντα έναντι των ξένων. Τέλος σημειώνει ότι σκοπεύει να επανέρχεται στο ζήτημα μέχρι την εξεύρεση οριστικής λύσης, δεδομένου ότι «η ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας αποτελεί κατοχυρωμένο εθνικό μας κεφάλαιο και σήμα, το οποίο μάλιστα φέρει το όνομα της πρωτεύουσας του νομού Μεσσηνίας».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Αξιότιμε κύριε υπουργέ,
Με την απόφαση 1773/251445/01-09-2022 (ΦΕΚ 4641/Β/02-09-2022), το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχώρησε σε νέα και οριστική καταχώριση του όρου "Καλαμάτα" ως συνώνυμου της ποικιλίας επιτραπέζιας ελιάς "Καλαμών". Με τον τρόπο αυτό δόθηκε σε κάθε προϊόν της ποικιλίας η δυνατότητα χρήσης ενός προστατευόμενου όρου, ο οποίος όφειλε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο από τα ΠΟΠ προϊόντα, τα οποία ως γνωστόν ακολουθούν πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προδιαγραφές, τόσο όσον αφορά στον τόπο παραγωγής τους, όσο και αναφορικά με τον τρόπο και τη διαδικασία τυποποίησης και εμπορικής τους εκμετάλλευσης.
Όπως είχαμε προειδοποιήσει επανειλημμένως καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα μέχρι τη λήψη της απόφασης, η εξέλιξη αυτή θα είχε πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις κυρίως απέναντι στους Έλληνες παραγωγούς. Διότι με τον τρόπο αυτό όχι μόνο υπονομεύθηκαν οι προσπάθειες για επέκταση της ζώνης ΠΟΠ σε όμορους νομούς της Μεσσηνίας και ακυρώθηκαν στην πράξη οι ενέργειες για τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό των προδιαγραφών του ΠΟΠ, αλλά κυρίως καταστρατηγήθηκε η θωράκιση της επωνυμίας ΠΟΠ απέναντι σε ξένα προϊόντα προερχόμενα από την Κίνα, τον Καναδά, το Μαρόκο, την Αίγυπτο, τη Ν. Αμερική και αλλού, προϊόντα τα οποία είναι πλέον σε θέση να κάνουν ευρεία και ανεξέλεγκτη χρήση μιας καθ’ όλα προστατευόμενης ονομασίας, ακόμα και εντός της ΕΕ.
Δυστυχώς σήμερα επιβεβαιωνόμαστε σε όλα όσα λέγαμε τότε. Διότι στη μεγαλύτερη διεθνή έκθεση αγροτικών προϊόντων Food Expo η οποία πραγματοποιήθηκε αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα, προσελκύοντας 1.300 εκθέτες από περισσότερες από 30 χώρες και πάνω από 35.000 επισκέπτες, είδαμε τουρκικά προϊόντα μαύρης ή ακόμα και πράσινης ολόκληρης επιτραπέζιας ελιάς να διαφημίζονται και να προωθούνται ως ελιές Καλαμάτας, ενώ αντίστοιχες εικόνες βλέπουμε με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό και σε πλείστες άλλες περιπτώσεις. Γίνεται έτσι προφανές ότι οι τότε προειδοποιήσεις μας κάθε άλλο παρά αποτελούσαν αυθαίρετη κινδυνολογία, αλλά αντίθετα έκρουαν τον κώδωνα ενός αληθινού και υπαρκτού κινδύνου που στρέφεται ανοικτά και ξεκάθαρα κατά των συμφερόντων των Ελλήνων παραγωγών, μέσα από τη φθηνή και κοντόφθαλμη εκχώρηση μιας προστατευόμενης εθνικής ονομασίας.
Για το ζήτημα αυτό είχα καταθέσει στο παρελθόν σειρά κοινοβουλευτικών ερωτήσεων, καθώς και επίκαιρη ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων. Είχα επίσης ζητήσει να υπάρξει ανοικτός και ειλικρινής διάλογος με γνώμονα τη διασφάλιση των συμφερόντων όλων των πλευρών και με την ενεργή συμμετοχή όλων των φορέων, ζητώντας παράλληλα να υπάρξουν πρωτοβουλίες για διασφάλιση της επωνυμίας ΠΟΠ και τη δημιουργία νέων ΠΓΕ. Δυστυχώς αντί για μια ώριμη, θεσμική και εθνική λύση, οδηγηθήκαμε σε αιφνιδιαστικές και αποσπασματικές ενέργειες οι οποίες δεν παρέχουν σε καμία περίπτωση πειστικές ή ικανοποιητικές απαντήσεις. Δεδομένου όμως ότι η ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας αποτελεί κατοχυρωμένο εθνικό μας κεφάλαιο και σήμα, το οποίο μάλιστα φέρει το όνομα της πρωτεύουσας του νομού Μεσσηνίας, αποτελεί χρέος και καθήκον μας να επανερχόμαστε στο ζήτημα μέχρι την εξεύρεση οριστικής, ολοκληρωμένης και εθνικά επωφελούς λύσης.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάσθε:
- Υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων και της πλήρους κατάχρησης του όρου "Καλαμάτα" από πληθώρα ξένων προϊόντων της ποικιλίας Καλαμών, ποιος είναι ο σχεδιασμός του υπουργείου για την προστασία της ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας;
- Σκοπεύει το υπουργείο να εκκινήσει νέο και ουσιαστικό διάλογο για το ζήτημα αυτό, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων μερών και με στόχο τον καθορισμό μιας κοινά αποδεκτής εθνικής στρατηγικής;
- Σε ποιες άλλες ενέργειες σκοπεύει να προβεί το υπουργείο προκειμένου να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο προστασίας και ανάδειξης των προϊόντων επιτραπέζιας ελιάς;