Μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία που μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο εφαρμογής φυτοφαρμάκων ανέπτυξαν ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT), προσφέροντας ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο αποτελεσματική και περιβαλλοντικά βιώσιμη γεωργία.
Η νέα μέθοδος βασίζεται στην απλή αλλά ευφυή ιδέα της επίστρωσης των σταγονιδίων φυτοφαρμάκων με ένα εξαιρετικά λεπτό φιλμ λαδιού, καθώς αυτά ψεκάζονται στα φυτά. Η επίστρωση αυτή ενισχύει δραστικά την πρόσφυση των σταγονιδίων στα φύλλα, μειώνοντας τις απώλειες που μέχρι σήμερα κατέληγαν στο έδαφος ή στον αέρα.
Όπως εξηγεί η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Kripa Varanasi, η συντριπτική πλειοψηφία των υγρών ψεκασμών –πάνω από 95%– χάνεται πριν καν αγγίξει τον στόχο της. Ένα μέρος παρασύρεται από τον άνεμο, ενώ το υπόλοιπο αναπηδά από την υδρόφοβη επιφάνεια των φύλλων.
Με τη νέα τεχνολογία, κάθε σταγονίδιο ψεκαστικού υγρού καλύπτεται από μια σχεδόν αμελητέα ποσότητα λαδιού, λιγότερη από το 1% του όγκου του. Το λάδι αυτό δημιουργεί έναν δακτύλιο γύρω από το σταγονίδιο τη στιγμή της πρόσκρουσης, “καρφώνοντάς” το κυριολεκτικά στην επιφάνεια του φύλλου. Το αποτέλεσμα είναι η ικανότητα πρόσφυσης να αυξάνεται έως και 100 φορές.
Η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα, με σοβαρές περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο, οι αγρότες ξοδεύουν περίπου 16 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε φυτοφάρμακα, πολλά από τα οποία δεν φτάνουν ποτέ στον στόχο τους. Παράλληλα, μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 31% των γεωργικών εδαφών παγκοσμίως κινδυνεύουν από ρύπανση λόγω της αλόγιστης χρήσης αυτών των χημικών ουσιών.
Η καινοτόμος λύση του MIT υπόσχεται να μειώσει δραστικά την ποσότητα φυτοφαρμάκου που απαιτείται, με άμεσο όφελος τόσο για το περιβάλλον όσο και για την τσέπη των αγροτών. Στις αρχικές δοκιμές, η τεχνολογία μείωσε κατά 30 έως 50% τις σχετικές δαπάνες, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα πεδίου.
Για την εμπορική αξιοποίηση της τεχνολογίας, οι ερευνητές ίδρυσαν την εταιρεία AgZen, η οποία έχει ήδη προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Παράλληλα, ανέπτυξαν και ένα σύστημα μηχανικής όρασης με την ονομασία RealCoverage, που παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο την απόδοση του ψεκασμού, δείχνοντας ποιο ποσοστό των σταγονιδίων προσκολλάται επιτυχώς στα φύλλα.
Το RealCoverage έχει ήδη χρησιμοποιηθεί σε περισσότερα από 65.000 στρέμματα καλλιεργειών κατά το 2024, ενώ το 2025 αναμένεται να επεκταθεί σε 920.000 στρέμματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Το σύστημα είναι συμβατό με συμβατικούς ψεκαστήρες, καθιστώντας εύκολη την υιοθέτησή του από τους αγρότες.
Η νέα τεχνολογία, η οποία θα κυκλοφορήσει στην αγορά μέσα στο 2025 με την ονομασία EnhanceCoverage, έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στον τομέα των γεωργικών εφαρμογών, προσφέροντας ακριβή έλεγχο, μειωμένη χημική χρήση και μεγαλύτερη αποδοτικότητα.
Με την έξυπνη χρήση των πόρων και τη μείωση της ρυπογόνου απορροής, το σύστημα αυτό δείχνει τον δρόμο προς μια γεωργία που σέβεται το περιβάλλον χωρίς να θυσιάζει την παραγωγικότητα. Ίσως, τελικά, η λύση να μην βρίσκεται μόνο στην ανάπτυξη νέων φυτοφαρμάκων, αλλά στον πιο έξυπνο και αποδοτικό τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούμε.