Pack4fish: Μια συσκευασία για το ψάρι με οικολογική συνείδηση

Η ζήτηση των καταναλωτών για πιο φυσικά, υψηλής ποιότητας και πιο υγιεινά τρόφιμα έχει οδηγήσει στην αναζήτηση εναλλακτικών τεχνολογιών για την επεξεργασία τους, στοχεύοντας σε αντικατάσταση των συμβατικών τεχνικών. Επιπλέον, καινοτόμα υλικά συσκευασίας και τεχνικές προσφέρουν νέες δυνατότητες βελτίωσης και επιμήκυνσης της διάρκειας ζωής, ενώ παράλληλα επιβάλλεται από την ισχύουσα νομοθεσία (Οδηγία (ΕΕ) 2019/904) η χρήση φιλικών στο περιβάλλον υλικών συσκευασίας με στόχο την ελάττωση των απωλειών και τον περιορισμό της περιβαλλοντικής επίπτωσης.

Το έργο pack4fish «Σχεδιασμός και ανάπτυξη καινοτόμων υλικών συσκευασίας με ενισχυμένη προστατευτική δράση για αλιεύματα και βιοαποικοδομήσιμων υλικών με χρήση υποπροϊόντων ιχθυηρών» με δικαιούχο το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Εργαστήριο Μηχανικής και Επεξεργασίας Τροφίμων του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου και Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Τμήματος Βιοτεχνολογίας) χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ 2014-2020, Καινοτομία στην Αλιεία) (Έναρξη: Μάιος 2021-Λήξη: Νοέμβριος 2023).

Η έρευνα στοχεύει στα κύρια υλικά συσκευασίας των αλιευμάτων με απώτερο στόχο:

1. Την εφαρμογή ψυχρού πλάσματος στην επιφάνεια των υλικών συσκευασίας για τη βελτίωση των ιδιοτήτων (όπως διαπερατότητα, μηχανική αντοχή, υδροφοβικότητα) των συμβατικών υλικών συσκευασίας (πολυστυρένιο, πολυαιθυλένιο) και την περαιτέρω ενίσχυση της προστατευτικής τους δράσης ως προς τα συσκευασμένα αλιεύματα, με την ενσωμάτωση κατάλληλων βιοδραστικών ουσιών (ενεργή συσκευασία), καθώς και τη μεταβολή της βιοαποικοδομησιμότητάς τους, και

2. Το σχεδιασμό και ανάπτυξη καινοτόμων, βιοαποικοδομήσιμων υλικών συσκευασίας για τα αλιεύματα, για τη σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών υλικών, αξιοποιώντας παράλληλα υποπροϊόντα αλιευμάτων, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την κυκλική οικονομία.

Το έργο θα αναπτύξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική σταδιακής μετάβασης προς τη χρήση φιλικών στο περιβάλλον υλικών συσκευασίας για τα αλιεύματα, με προοδευτική αντικατάσταση των συμβατικών μέσων. Η  βελτίωση των ιδιοτήτων των συμβατικών υλικών με τη εφαρμογή καινοτομιών στην επεξεργασία τους, θα επιτρέψει την κατασκευή περιεκτών μικρότερου πάχους (και βάρους) αλλά με αντίστοιχη προστατευτική δράση με τους συμβατικούς, επιφέροντας ελάττωση της πρώτης ύλης των συμβατικών πολυμερών που απαιτείται για την κατασκευή τους.

Η υλοποίηση περιλαμβάνει το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των καινοτόμων υλικών σε ιχθύες, μαλάκια και αρθρόποδα, στοχεύοντας σε κάθε περίπτωση στις ιδιαιτερότητες και την ευαισθησία των επιμέρους προϊόντων (μικροβιακή δράση, οξειδωτικός ταγγισμός, ενζυμική αμαύρωση κτλ), προκειμένου να επιτευχθεί ενίσχυση της σταθερότητας των προϊόντων κατά τη διακίνηση και συντήρησή τους και επέκταση του χρόνου ζωής τους. Θα διερευνηθεί, επιπλέον, η επίδραση των καινοτόμων υλικών συσκευασίας στην επιβίωση και πιθανή διασπορά ιών (συμπεριλαμβανομένου του SARS-CoV-2). Σε κάθε περίπτωση θα ληφθεί υπόψη η ισχύουσα νομοθεσία αναφορικά με τα υλικά σε επαφή με τα τρόφιμα ενώ θα σχεδιαστεί η υλοποίηση κατάλληλων ελέγχων τοξικότητας και μετανάστευσης.

Της Φανής Τσιρώνη,

Επίκουρη καθηγήτρια ΓΠΑ (Συντονιστής και Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου), [email protected]. Εργαστήριο Μηχανικής και επεξεργασίας Τροφίμων, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του ανθρώπου.