Μετά από δεκαετίες έγινε πραγματικότητα ένα αίτημα του αγροτικού κόσμου. Η δυνατότητα δηλαδή να δίνουν μια υπεραξία στο παραγόμενο προϊόν οι ίδιοι και όχι κάποιοι τρίτοι. Από το Καλοκαίρι υπήρξε Υπουργική Απόφαση, τον Νοέμβριο δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ και αυτές τις ημέρες μπορεί κανείς να κάνει εφαρμογή.
Η πρωτοβουλία ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑ αποτελεί μια σημαντική βοήθεια σε κατόχους μικρών εκμεταλλεύσεων δίνοντας υπεραξία στα τοπικά προϊόντα, και έχοντας τη δυνατότητα να μπορούν να ενταχούν οι επαγγελματίες αγρότες που παρασκευάζουν (ακόμα και μέσα στην οικία τους), μεταποιημένα προϊόντα από μαρμελάδες, μέλι, λάδι, κρασί, μέχρι γαλακτοκομικά.
Αναλυτικά τα δικαιολογητικά που καλούνται να υποβάλουν στις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) της Περιφέρειας οι ενδιαφερόμενοι μόλις γραφτούν στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνών (ΚΗΜΟ) το οποίο άνοιξε προχθές έχουν ως εξής:
-Βεβαίωση από το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης του Δήμου, ότι ο ενδιαφερόμενος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης
-Αντίγραφο Δήλωσης Καλλιέργειας στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (ΟΣΔΕ), του ίδιου έτους με το έτος υποβολής της αίτησης εγγραφής στο ΚΗΜΟ.
- Απόδειξη πληρωμής παράβολου ύψους 10 ευρώ για την εγγραφή στο ΚΗΜΟ.
-Ακριβές φωτοαντίγραφο Πιστοποιητικού υγείας καθώς και γνωμάτευσης της ακτινογραφίας θώρακος.
Όλα τα παραπάνω καταθέτονται στη ΔΑΟΚ της Περιφέρειας μέσα σε δέκα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης εγγραφή
Ως οικοτέχνες ορίζονται σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 3638/92505 (που ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις της οικοτεχνίας) και έχουν δικαίωμα οικοτεχνικής παρασκευής μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων, οι επαγγελματίες αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, σύμφωνα με το ν. 3874/2010, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς τους.
Τα είδη, οι συσκευασίες και οι ποσότητες τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής είναι τα παρακάτω:
• Προϊόντα δημητριακών, ιδίως απλά αρτοσκευάσματα (πχ παξιμάδια κ.τ.λ) και ζυμαρικά με κύριο συστατικό το αλεύρι δημητριακών (π.χ. τραχανάς, χυλοπίτες κ.τ.λ).
• Προϊόντα φυτικής προέλευσης με γλυκαντικές ύλες, ιδίως γλυκά κουταλιού, μαρμέλαδες, κομπόστες, ζελέ φρούτων, παστέλια με ξηρούς καρπούς,
• Προϊόντα με παρθένα ελαιόλαδα και διάφορα αρωματικά φυτά, μπαχαρικά, αιθέρια έλαια, χυμούς φρούτων κ.α τρόφιμα σε συσκευασία έως δύο (2) λίτρων
• Προϊόντα διατηρημένα με αλάτι, ξύδι και λάδι τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως επιτραπέζιες ελιές και προϊόντα ελιάς αλείμματα, τουρσιά, σάλτσες.
• Προϊόντα διατηρημένα με ξήρανση τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως φρούτα και λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, αρωματικά φυτά.
• Προϊόντα με μέλι και ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μαστίχα, κρόκο κ.α. τρόφιμα
• Γαλακτοκομικά προϊόντα εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην αριθμ.3724/162303/22.12.14 ΚΥΑ ( ΦΕΚ 3438 /Β/2014 ), δηλαδή, εφαρμογή συστήματος αυτοελέγχου βάση των αρχών του HACCP στις «μικρές επιχειρήσεις» κλπ
Η διάθεση των μεταποιημένων προϊόντων που παράγονται προορίζονται για άμεση διάθεση, από τον οικοτέχνη στους χώρους του ή σε περιοδικές τοπικές διοργανώσεις (όπως εμποροπανηγύρεις και δημοτικές εκδηλώσεις) ή σε τοπικές λαϊκές αγορές ή σε αγορές παραγωγών (farmers markets) ή σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και μαζικής εστίασης της τοπικής αγοράς.
Για να εκδοθεί άδεια οικοτεχνίας, οι παραγωγοί θα πρέπει να έχουν εξοπλισμό που να μην ξεπερνά τις 10 kw σε ισχύ, ενώ οι υπηρεσίες προετοιμασίας (όπως συσκευασίας και συντήρησης) προς αποθήκευση αγροτικών προϊόντων θα πρέπει να έχουν χωρητικότητα έως 50.000 κυβικά μέτρα.
Οι οικοτεχνίες εντάσσονται σε ειδικό καθεστώς ενισχύσεων μέσα στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης και θα επιδοτούνται μέσω των νέων Leader για τον εξοπλισμό και τις κτηριακές εγκαταστάσεις, καθώς παρά την μικρή παραγωγή, μία σοβαρή προσπάθεια ενδεικτικά απαιτεί άνω των 20.000 ευρώ προσωπικό κεφάλαιο (ιδία συμμετοχή).
Ενδεικτικά, το κόστος του εξοπλισμού για μικρές μονάδες παραγωγής μαρμελάδας ή παραδοσιακών γλυκών του κουταλιού ανέρχεται περίπου σε 30.000 έως 70.000 ευρώ και ενδεικτικά περιλαμβάνει βραστήρα, αντλίες, γεμιστικό βάζων, κλειστικό περιεκτών, μικρό ψυγείο ή καταψύκτη για τα χρησιμοποιούμενα φρούτα, όργανα μέτρησης (Brix).