ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

  Από τα αρχαιότατα ακόμη χρόνια ο άνθρωπος στο φυτικό βασίλειο ζήτησε την ανακούφιση των πόνων του ή την θεραπεία του. Έτσι εδώ και χιλιάδεςχρόνια, ποικιλίες βοτάνων έχουν χρησιμοποιηθεί από τους ανθρώπους για θεραπευτικούς λόγους. Οι κλασσικοί Έλληνες συγγραφείς και γιατροί της αρχαιότητας, όπως ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός έγραψαν διάφορα συγγράμματα για τις θεραπευτικές ιδιότητες και τον τρόπο χρήσης των φυτών, βασισμένοι στις λαϊκές παραδόσεις του καιρού τους.

   Στα χρόνια του Μεσαίωνα και της Τουρκοκρατίας η χρήση των βοτάνων ήταν πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη (λαϊκοί γιατροί με το όνομα Κομπογιαννίτες ή Βικογιατροί).

  Από τις αρχές του αιώνα μας, άρχισε να εγκαταλείπεται η βοτανοθεραπεία και τα φυτά αντικαταστάθηκαν από διάφορα χημικά παρασκευάσματα. Η βαθιά αλλαγή στη στάση των ανθρώπων απέναντι στα βότανα ήταν το αποτέλεσμα της ανάπτυξης της χημικής-φαρμακευτικής βιομηχανίας.

    Στον αιώνα μας, από το 1940 (Β’ παγκόσμιος πόλεμος)  και έπειτα φούντωσε πλέον η παραγωγή φαρμάκων με συνθετικές πρώτες ύλες. Όσο γιγαντώνονταν όμως οι χημικές βιομηχανίες τόσο φούντωνε και η πολυφαρμακία. Τα φάρμακα από εκατοντάδες έγιναν χιλιάδες. Το ίδιο όμως και οι αρρώστιες .

  Έτσι η ανάγκη επιστροφής στη φύση, έγινε σιγά-σιγά μεγαλύτερη και στον καιρό μας πλέον έχει πολλούς οπαδούς σ’ όλη τη γη. Τα βότανα, που εδώ και 30-40 χρόνια είχαν εξαφανιστεί από την αγορά και την κουζίνα μας, γιατί μας έμαθαν να τα περιφρονούμε, ξαναπαίρνουν σιγά-σιγά τη θέση που τους ανήκε.

   Όπως απέδειξε η πείρα αιώνων, πολλά φυτά, ρίζες, φύλλα και πολλοί σπόροι διαθέτουν πιο δραστικές θεραπευτικές ιδιότητες  από τα φάρμακα και φέρνουν πολύ πιο σίγουρα αποτελέσματα από εκείνα. Και μάλιστα χωρίς παρενέργειες.. Είναι κάτι το συγκινητικό να διαλέγεις μια θεραπεία από τον κήπο, από το βουνό,τα χωράφια, αντί να εμπιστευθείς την υγεία σου σε μια άγνωστη, απρόσωπη, απομονωμένη χημική ουσία.

   Το παράξενο είναι ότι στην εποχή μας, όχι μόνο πλέον δεν αμφισβητείται η πατροπαράδοτη πείρα, που θεωρεί αποτελεσματικά τα βότανα για χίλιες-δυο αρρώστιες, αλλά καταφεύγουμε σ’ αυτά και στις θαυματουργές τους ιδιότητες, για να γλυτώσουμε από τις παρενέργειες των φαρμάκων.
  Η επιστήμη πια λοιπόν παραδέχεται τη θεραπευτική ιδιότητα των βοτάνων. Στην Ελλάδα δε φυτρώνουν περισσότερα από 4.000 βότανα. Όμως το ζήτημα της εκμετάλλευσης των φαρμακευτικών βοτάνων βρίσκεται στη χώρα μας ακόμα σε όχι προχωρημένο στάδιο. Τα περισσότερα βότανα περιέχουν ουσίες που επιδρούν σ’ όλο τον ανθρώπινο οργανισμό. Δε δρούν όμως τα βότανα αμέσως, όπως κάνουν τα φάρμακα. Ελάχιστα βότανα έχουν αποτελέσματα από την πρώτη φορά που θα τα πάρουμε, ενώ σχεδόν όλα έχουν αποτελέσματα μόνον όταν τα παίρνουμε καθημερινά και για αρκετές βδομάδες. Όσο αργά όμως κι αν δρούν τα βότανα, η δράση τους είναι λιγότερο βίαιη από τα φάρμακα και έχει μονιμότερα αποτελέσματα. Άλλωστε το σπουδαιότερο που προσφέρουν τα βότανα, είναι ότι βοηθούν το σώμα μας να θεραπευθεί μόνο του.
  Παρατηρώντας λοιπόν και μελετώντας στις επισκέψεις μας διάφορα αγριολούλουδα, δέντρα και καλλιεργήσιμα φυτά της περιοχής μας ασχοληθήκαμε με τη μελέτη των θεραπευτικών ιδιοτήτων των φυτών αυτών.Το πιο θαυμαστό όμως ήταν πως γνωρίσαμε διάφορα βότανα και νιώσαμε έντονα κάποιες στιγμές τη δύναμη της μεγάλης Μητέρας Φύσης. Είδαμε με πόση ευκολία έχουμε σήμερα καταλήξει  να εμπιστευόμαστε την υγεία μας στα φάρμακα και αντίθετα πόση δυσκολία, αλλά και δυσπιστία, έχουμε για να στραφούμε στα απλά βότανα, αυτά που βρίσκονται έξω από την πόρτα μας, στην άκρη του δρόμου μας, στην εξοχή, κάτω από τον ολόλαμπρο ήλιο. Τσουκνίδα, μέντα, χαμομήλι, ... σεμνά, ταπεινά φυτά της φύσης, όμως γεμάτα δύναμη να θεραπεύσουν ένα σωρό παθήσεις. Μπορεί η επιστήμη μέσα σε μερικές δεκαετίες να ώθησε την Ιατρική σε θαυμαστά επιτεύγματα, όμως η θεραπευτική δεν είναι υπόθεση μόνο του 20ου αιώνα. Τίποτε δεν πρέπει να παραμελείται. Γνώσεις και παλιές τεχνικές θεραπείας από τα παλαιότερα χρόνια, μας είναι κι αυτές  πολύτιμες.

 
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

 
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Στην πατρίδα μας υπάρχουν πολλά είδη φαρμακευτικών φυτών, τα οποία ή βρίσκονται σε άγρια κατάσταση ή καλλιεργούνται.

Οι κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες της Ελλάδας επιτρέπουν την ανάπτυξη των φυτών αυτών και όπου  καλλιεργούν τέτοια φυτά θα πρέπει να γνωρίζουν ορισμένα στοιχεία από κάθε φυτό και τις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύσσεται.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Η περισυλλογή των φαρμακευτικών φυτών, δεν γίνεται μια συγκεκριμένη εποχή. Αυτό εξαρτάται από τα μέρη του φυτού που θέλουμε να συλλέξουμε, την περιοχή που φυτρώνει και τη φύση του φυτού.

Σπόροι: Η συλλογή των σπόρων γίνεται την εποχή που έχουν ωριμάσει, πράγμα που φαίνεται από τη σκληρότητά τους.

Ξύλο: Και πάλι θα πρέπει να είναι ώριμο, οπότε η καλύτερη εποχή είναι το χειμώνα.

Καρποί: Η συλλογή τους γίνεται την εποχή της ωρίμανσής τους.

Βλαστοί: Αυτοί μαζεύονται την άνοιξη.

Φλούδα: Συλλέγεται από νέα κλαδιά άνοιξη ή φθινόπωρο.

Άνθη: Συλλέγονται τις πρωινές ώρες μετά τη δροσιά, όταν υπάρχει πλήρης άνθιση, δηλαδή άνοιξη ή φθινόπωρο.

Φύλλα: Αυτά μαζεύονται κυρίως τις απογευματινές ώρες την εποχή που το φυτό ανθίζει.

Ρίζες: Μαζεύονται τότε που το φυτό έχει αποθηκεύσει εκεί όλες τις ουσίες, δηλαδή στο τέλος του καλοκαιριού και προς το φθινόπωρο.

Ολόκληρα φυτά: Η συλλογή τους γίνεται προς το τέλος της άνοιξης.
 
 ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ

Η αποξήρανση των φαρμακευτικών φυτών πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή έτσι ώστε να μη χάσουν τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Για το λόγο αυτό αμέσως μετά το μάζεμα τα φυτά πρέπει να εκτίθενται σε χώρο που αερίζεται καλά, κάτω από σκιά, να μην έχει υγρασία, να είναι ζεστός και να τα βοηθάμε στο ξέραμα γυρίζοντας σε διάφορες πλευρές τα φύλλα ή τα άνθη.
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ

Αμέσως μετά την αποξήρανση, αφαιρούμε οποιαδήποτε ξένη ουσία βρίσκεται πάνω στο φυτό και το τοποθετούμε σε δοχείο που κλείνει καλά και στο οποίο γράφουμε σε ετικέτα την ημερομηνία αποξήρανσης και τα στοιχεία του φυτού. Η θερμοκρασία διατήρησης πρέπει να    είναι η κανονική, να μην υπάρχει υγρασία και φως. Επειδή με τον καιρό τα φυτά χάνουν τις ιδιότητές τους, καλό είναι να τα ανανεώνουμε μια φορά το χρόνο.
ΧΡΗΣΗ

Για την χρήση των βοτάνων θα πρέπει αυτός που τα χρησιμοποιεί να γνωρίζει ορισμένους κανόνες.Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην προμήθεια του κάθε βοτάνου, διότι από απροσεξία ή από άγνοια μπορεί να γίνει προμήθεια κάποιου άσχετου με την συγκεκριμένη ασθένεια του ενδιαφερομένου.Επίσης θα ήταν καλή μια δοκιμή στην χρήση του φυτού πρίν από την κανονική θεραπεία. Υπάρχει δε περίπτωση σε κάθε ασθένεια να συστηθεί ένας συνδυασμός βοτάνων, για αυτό θα πρέπει να ερωτηθεί ειδικός. Συνιστάται μεγάλη προσοχή στην χρήση των βοτάνων, γιατί ορισμένα από αυτά είναι αρκετά επικίνδυνα εξ αιτίας των δηλητηριασμένων ουσιών που είναι δυνατόν να περιέχουν.

 

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

Αφέψημα
Βάζουμε το θεραπευτικό μέρος του φυτού (ρίζες, φλούδες, κοτσάνια, σπόροι)
σε νερό και τ’ αφήνουμε να βράσουν σε σιγανή φωτιά. Στραγγίζουμε ύστερα το υγρό και το χρησιμοποιούμε ανάλογα με την περίπτωση.

Εκχύλισμα
Γίνεται όταν βράσουμε το υγρό που περιέχει τα φυτά τόσο
πολύ ώστε να εξατμιστεί ένα μέρος του.

Ψυχρό έμβρεγμα
Παίρνουμε το φυτό και το ρίχνουμε μέσα σε κρύο νερό,
για αρκετό χρόνο, ώστε να διαλυθούν τα συστατικά του.
Στραγγίζουμε ύστερα το ζουμί και το χρησιμοποιούμε.

Θερμό έμβρεγμα
Είναι το ίδιο με το ψυχρό αλλά γίνεται  με χλιαρό νερό.

Βάμμα
Παίρνουμε το φυτό και το ρίχνουμε σε οινόπνευμα,
όπου παραμένει αρκετό χρόνο. Το υγρό που προκύπτει λέγεται βάμμα
(μόνο για εξωτερική χρήση).

Eγχυμα
Είναι η καλύτερη μέθοδος για να πάρουμε τις φαρμακευτικές ιδιότητες
των ευαίσθητων μερών των φυτών, των λουλουδιών και των φύλλων τους.
Γίνεται, ρίχνοντας σε βραστό νερό, αφού το κατεβάσουμε από τη φωτιά,
το θεραπευτικό μέρος του φυτού για 10-20 λεπτά, το σουρώνουμε και το χρησιμοποιούμε.

 
ΑΓΡΙΑΔΑ

 

ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Η αγριάδα φυτρώνει μόνη της και τη συναντάμε σε όλα σχεδόν τα εδάφη ( χωράφια, αγρούς, λιβάδια, όχθες ποταμών….)
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Τους ανοιξιάτικους ή φθινοπωρινούς μήνες ξεριζώνουμε το φυτό, κόβουμε τις ρίζες, τις δένουμε σε ματσάκια και τις αφήνουμε να ξεραθούν για δυό περίπου εβδομάδες σε σκιερό χώρο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Η σημαντικότερη χρήση της αγριάδας είναι η διουρηττική. Άλλες χρήσεις της είναι για τις πέτρες των νεφρών – χολής,την κυστίτιδα και τα αρθριτικά.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε 30 γρ. σε 1 λίτρο νερό. Αφού το αφήνουμε να κρυώσει το σουρώνουμε και πίνουμε από ένα ποτήρι πρωί – μεσημέρι – βράδυ με άδειο στομάχι.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Ο βασιλικός καλλιεργείται σε κήπους ή γλάστρες σε όλη την Ελλάδα. Χρειάζεται αρκετό ήλιο και τακτικό πότισμα.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Από τον Ιούλη μέχρι και τον Σεμπτέμβρη μαζεύουμε τις ανθισμένες κορυφές και τα φύλλα και αφού τα ξεράνουμε σε σκιερό μέρος τα φυλάγουμε σε γυάλινα βάζα.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

O βασιλικός χρησιμοποιείται περισσότερο για ζαλάδες, σπασμούς, ατονία, δυσκοιλιότητα, γαστρίτιδα, εντερικές διαταραχές.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Αφού βάλουμε ένα κουταλάκι βασιλικό σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, το πίνουμε μετά από κάθε γεύμα.Το πίνουμε όμως γουλιά – γουλιά αφού την κρατήσουμε για λίγο στο στόμα.

 

ΒΑΤΟΜΟΥΡΟ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Είναι θάμνος και φυτρώνει μόνος του στους φράχτες χωραφιών, πλάι σε ρυάκια ή σε χέρσες εκτάσεις.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Την άνοιξη μαζέυουμε τα φύλλα του, τα βλαστάρια και τις ρίζες. Το καλοκαίρι επίσης μπορούμε να μαζέψουμε και τους καρπούς αφού ωριμάσουν.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Οι κυριότερες χρήσεις της είναι για τη διάρροια, φαρυγγίτιδα,ουλίτιδα. Επίσης χρησιμοποιείται για την στηθάγχη, ατονία και τις καρδιοπάθειες.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε 20 περίπου κορυφές βατομουριάς σε 1 λίτρο νερό, μέχρι να μείνει το μισό. Αφού το περάσουμε από τούλι για να συγκρατηθούν τα τυχόν αγκαθάκια, πίνουμε από μισό ποτήρι πρωί – βράδυ σαν αφέψημα. Για αφέψημα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τη ρίζα. Αφού την πλένουμε καλά, τη βράζουμε και πίνουμε 2 μικρά ποτήρια την ημέρα.

 
ΓΛΙΣΤΡΙΔΑ

 
ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Τη συναντάμε συνήθως σε άγρια κατάσταση σε κήπους, χωράφια τα οποία ποτίζονται συχνά
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Μαζεύουμε τα βλαστάρια και τα φύλλα τους το καλοκαίρι τα οποία χρησιμοποιούνται φρέσκα ή ξερά για να γίνουν αφέψημα.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Η γλιστρίδα χρησιμεύει περισσότερο στον τονωτικό, διουρητικό ,ορεκτικό. Επίσης σταματάει τον πονοκέφαλο που προκύπτει από δίψα ή ζέστη, αλλά και την ίδια την δίψα βάζοντας 2-3 φύλλα κάτω από τη γλώσσα. Τρώγοντας γλιστρίδα το καλοκαίρι καθαρίζει το αίμα και χαμηλώνει την πίεση.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Το πίνουμε σαν αφέψημα και επίσης το τρώμε σαν σαλάτα.

 
ΔΑΦΝΗ

 

ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Είναι φυτό που το συναντάμε κυρίως σε κήπους, γλάστρες, μπαλκόνια, επειδή εκτός από τη φαρμακευτική του χρήση είναι και διακοσμητικό φυτό. Χρειάζεται όμως συχνό πότισμα.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Μαζεύουμε τα φύλλα και τα ξεραίνουμε σε σκοτεινό μέρος για να μη χάσουν το χρώμα και τη μυρωδιά τους και φυλάμε για όλο το χρόνο τα ξεραμένα φύλλα, τα οποία έχουν πιο δυνατό χρώμα από τα φρέσκα.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται για τους πόνους των ρευματισμών – αρθριτικά και την αεροφαγία (συγκέντρωση αερίων στο στομάχι και την κοιλιά). Επίσης για την ωτίτιδα, την ατονία και την εντερίτιδα.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βάζουμε μερικά φύλλα σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και ύστερα από 10 λεπτά το σουρώνουμε. Πίνουμε 2 – 3 φλιτζάνια την ημέρα ανάμεσα στα γεύματα. Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τοπικά τη σκόνη ξερών δαφνόφυλλων επειδή σταματάει την αιμοραγία της μύτης.

 
ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το συναντάμε κυρίως σε πετρώδη μέρη της Πελοποννήσου, της Ηπείρου και των νησιών. Επειδή είναι όμορφο και αρωματικό μπορούμε να το φυτέψουμε σε γλάστρες ή στον κήπο. Του αρέσει το φως και ο ήλιος.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Στο τέλος της άνοιξης μαζεύουμε τα φύλλα μαζί με τις ανθισμένες κορυφές, τα οποία και ξεραίνουμε σε σκιερό μέρος.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Το δεντρολίβανο βοηθάει στην καταπολέμηση του άσθματος, της αυπνίας, της γρίπης, των ζαλάδων, της τριχόπτωσης και της αναιμίας.
ΠΩΣ  ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Χρησιμοποιείται σαν έγχυμα. Βάζουμε 1 κουταλάκι φύλλα ή άνθη σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό. Αφού το σουρώσουμε ύστερα από 10 λεπτά πίνουμε

1 φλιτζάνι την ημέρα. Αν βράσουμε μια χούφτα σε 1 λίτρο νερό για 10 λεπτά μπορούμε να κάνουμε κομπρέσες σε ρευματισμούς ή να πλύνουμε πληγές.

 

 
ΔΥΟΣΜΟΣ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Εκτός του ότι φυτρώνει μόνο του το φυτό σε ορεινά και υγρά μέρη, καλλιεργείται από πολλούς ανθρώπους συνήθως σε γλάστρες και στον κήπο, λόγω του αρώματός του, της χρησιμότητάς του σαν καρύκευμα στο φαγητό, αλλά και των φαρμακευτικών του ιδιοτήτων.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα που τα μαζεύουμε το φθινόπωρο για να τα αποξηράνουμε. Μπορούμε ακόμη να χρησιμοποιήσουμε τις ανθισμένες κορυφές που τις κόβουμε το καλοκαίρι, αλλά και τα φρέσκα φύλλα του φυτού.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του πυρετού, της δυσπεψίας, των τροφικών δηλητηριάσεων, της υπέρτασης, των ρευματισμών, του πονοκέφαλου κ.ά.
ΠΩΣ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ

Τα φρέσκα φύλλα ανακουφίζουν τους πόνους των ρευματισμών αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις που πονάνε. Επίσης τα τρίβουμε στο μέτωπο για το σταμάτημα του πονοκέφαλου. Μπορούμε με τα φύλλα να παρασκευάσουμε τσάι και να το χρησιμοποιήσουμε σε περιπτώσεις δυσπεψίας, διάρροιας ή για να ηρεμήσει το στομάχι μετά από εμετό. Βράζουμε 10 γραμμάρια φύλλα σε

1 λίτρο νερό και πίνουμε 3 φλιτζάνια την ημέρα.

 
ΘΥΜΑΡΙ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το φυτό αυτό το συναντάμε σε όλες τις ξερές και άγονες εκτάσεις όπου φυτρώνει μόνο του ανάμεσα σε άλλους θάμνους.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Από το Μάη μέχρι τον Οκτώβρη που είναι το φυτό ανθισμένο, μαζεύουμε τις ανθισμένες κορυφές, τις ξεραίνουμε και τις χρησιμοποιούμε όλο το χρόνο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Το θυμάρι είναι γνωστό σαν το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες. Θεραπεύει βήχα, γρίπη, πόνους δοντιών, ρευματισμούς, αρθρίτιδα κ.ά.
ΠΩΣ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ

Βράζουμε ένα κλαδάκι θυμαριού για κάθε φλιτζάνι νερό. Μόλις αρχίσει ο βρασμός το βγάζουμε και αφού το αφήσουμε για 10 λεπτά να ηρεμήσει και το σουρώσουμς, το πίνουμε σκέτο ή με μέλι.

 
ΦΛΑΜΟΥΡΙ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Άγρια δέντρα φλαμουριάς μπορούμε να βρούμε μόνα στα δάση των βουνών, ιδιαίτερα στη βόρεια Ελλάδα. Πιο εύκολο είναι να βρούμε καλλιεργημένα δέντρα που φυτεύονται στις πλατείες και τα πάρκα των πόλεων.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Χρήσιμα μέρη του φυτού είναι το ξύλο του και τα άνθη. Το ξύλο μαζεύεται όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα άνθη όταν ανοίξουν και πριν ωριμάσουν τελείως. Τα ξεραίνουμε στη σκιά και τα φυλάμε για ένα χρόνο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται κατά των φακίδων, ρυτίδων, αϋπνίας, κρυολογημάτων, ρευματισμών και αρθριτικών.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Για τις φακίδες και τις ρυτίδες βράζουμε άνθη και με το αψέφημα κάνουμε κατάπλασμα βουτώντας σ’ αυτό βαμβάκι. Για την αϋπνία και τα κρυολογήματα πίνουμε το αψέφημα, ενώ για τους ρευματισμούς και αρθριτικά βράζουμε ξύλο 40 γραμμάρια σε 1 λίτρο νερού και όταν με το βράσιμο μείνουν τα ¾ του νερού το στραγγίζουμε και πίνουμε ένα ως δυο ποτήρια την ημέρα, κυρίως το πρωί.

 

ΧΑΜΟΜΗΛΙ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το χαμομήλι είναι ένα φυτό πολύ συνηθισμένο στην Ελλάδα. Φυτρώνει στα χωράφια, περιβόλια, κήπους και λιβάδια. Προτιμάει τις ζεστές και ηλιόλουστες τοποθεσίες.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Το μάζεμα γίνεται την άνοιξη, όταν το φυτό έχει ανθίσει. Μαζεύουμε μόνο τα άνθη, τα οποία ξεραίνουμε στη σκιά.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Το χρησιμοποιούμε για τη δυσκοιλιότητα, κρυολογήματα, δερματοπάθειες και φλογώσεις των ματιών.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Για τη δυσκοιλιότητα και τα κρυολογήματα βράζουμε τα άνθη του φυτού και πίνουμε το αψέφημα χωρίς ζάχαρη, αλλά με μέλι. Για δερματοπάθειες και φλογώσεις των ματιών βρέχουμε ένα βαμβάκι σε χλιαρό τσάι χαμομηλιού και το τοποθετούμε αρκετή ώρα στο πρησμένο μέρος.

 
ΜΕΝΤΑ

 
ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το φυτό μέντα η πιπερώδης, όπως λέγεται, είναι πολυετές και καλλιεργείται για το αιθέριο έλαιό της. Μπορούμε να τη βρούμε να φυτρώνει και μόνη της σε περιοχές με λίγο υψόμετρο.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Συλλέγουμε τα φύλλα του φυτού το καλοκαίρι και τα αποξηραίνουμε.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται κατά των παθήσεων του στομάχου, των εντέρων και της χολής.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε 8 γραμμάρια φύλλα μέντας σε 2 ποτήρια νερό και πίνουμε μεσημέρι - βράδυ, μετά τα γεύματα, από ένα ζεστό φλιτζάνι.

 
ΜΟΛΟΧΑ

 
ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Τη μολόχα τη συναντάμε παντού, όπου υπάρχουν και άλλα αγριόχορτα, στις άκρες αγροτικών δρόμων, σε χωράφια που δεν καλλιεργούνται κ.ά.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Τα μέρη του φυτού που συλλέγουμε είναι τα λουλούδια, τα φύλλα και η ρίζα. Ανθίζει το καλοκαίρι και η συλλογή μπορεί να γίνει από τον Ιούνη μέχρι το Σεπτέμβρη. Η συλλογή των ριζών γίνεται το φθινόπωρο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Βοηθάει στην αντιμετώπιση δερματοπάθειας, έλκους  στομάχου – δωδεκακτύλου, βήχα.
ΠΩΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Το έγχυμα από ξεραμένη ρίζα μολόχας ανακουφίζει από βρογχικά, βήχα, λαρυγγίτιδα και παθήσεις του στομάχου.

Το έγχυμα από φύλλα και λουλούδια χρησιμοποιείται για πλύσεις των φλεγμονών του δέρματος.

 
ΡΑΔΙΚΙ

 

ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Είναι φυτό που φυτρώνει μόνο του σε γυμνά, ακαλλιέργητα μέρη ή μέσα σε χωράφια και κήπους.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Γίνεται από το Νοέμβρη μέχρι τον Ιούνη ανάλογα με την τοποθεσία που θα το βρούμε. Καλύτερη εποχή είναι η άνοιξη λίγο πριν βγούνε τα λουλούδια.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Καταπολεμά  δερματοπάθειες, πρηξίματα από τσιμπήματα μέλισσας, κάλους, κρεατοελιές, πέτρα στα νεφρά, αρθριτικά, ρευματισμούς.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Για ότι έχει σχέση με το δέρμα βάζουμε πάνω του μια φορά τη μέρα το γαλακτερό χυμό του φυτού που παίρνουμε από τις ρίζες. Για τις υπόλοιπες παθήσεις βράζουμε φρέσκα ή και ξερά φυτά για λίγα λεπτά και πίνουμε το ζουμί τους αντί για νερό τρεις φορές τη μέρα.

 
ΡΙΓΑΝΗ

 
ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Τη ρίγανη τη συναντάμε σε όλα τα ξερά, χέρσα, πετρώδη άγρια τοπία, που είναι ασβεστολιθικά και έχουν δροσερό καλοκαίρι και κρύο χειμώνα.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Ολόκληρο το φυτό ανθισμένο είναι χρήσιμο. Η κατάλληλη εποχή να μαζέψουμε ρίγανη είναι από το Μάη ως το Σεπτέμβρη. Αφήνουμε τα κομμένα φυτά στη σκιά να ξεραθούν και τα φυλάγουμε σε γυάλινα βάζα.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται για τονωτικό, διουρητικό και γενικά για την πέψη. Θεωρείται φάρμακο για την ψωρίαση, την τερηδόνα και τους κολικούς.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε μια κουταλιά σούπας σ’ ένα μπρίκι νερό. Πίνουμε ένα φλιτζάνι αψέφημα σε κάθε γεύμα πρίν ή μετά.

 
ΣΚΟΡΔΟ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Καλλιεργείται σε κήπους και χωράφια, μπορούμε όμως να το βρούμε σ’ όλα τα μανάβικα, τα σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές αγορές.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Χρήσιμο μέρος του φυτού είναι οι σκελίδες του βολβού. Η καλύτερη εποχή για τη συλλογή τους είναι το καλοκαίρι. Αν θέλουμε να διατηρηθούν μήνες τα κάνουμε πλεξίδες και τα κρεμάμε.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται κατά της φαρυγγίτιδας, υπέρτασης, αρθρίτιδας, βρογχοκήλης, αρτηριοσκλήρωσης.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Τρώγεται ωμό, στις σαλάτες και μαζί με όσα φαγητά ταιριάζει. Σε τσιμπήματα από έντομα, σφήκες κ.ά, βγάζουμε το κεντρί και αλείφουμε την πληγή με κοπανισμένο σκόρδο.

 
ΤΣΑΙ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το τσάι του βουνού ή αλλιώς φλισκούνι το βρίσκουμε σε ορισμένες ορεινές περιοχές της πατρίδας μας. Στην περιοχή μας το συναντάμε στον  Όλυμπο.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα και οι ανθισμένες κορυφές. Ανθίζει το καλοκαίρι. Το ξηραίνουμε και το κρατάμε για όλη τη διάρκεια του χρόνου.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Το τσάι του βουνού είναι θαυμάσιο στομαχικό και χωνευτικό. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, φλεγμονών του ρινοφάρυγγα και για το κρυολόγημα.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Ρίχνουμε 6 γραμμάρια τσάι σε 2 ποτήρια καυτό νερό και πίνουμε από ένα μετά το μερσημεριανό και βραδινό φαγητό.
 
ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ

 
ΠΟΥ ΤΗ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Είναι φυτό συνηθισμένο σ’ όλη την Ελλάδα και φυτρώνει σε δρόμους, χωράφια, φράχτες κ.ά.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Η τσουκνίδα μαζεύεται την άνοιξη όταν το φυτό είναι στην ανάπτυξή του. Αφήνουμε τους βλαστούς να ξεραθούν στη σκιά και τους φυλάμε σ’ ένα δοχείο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται κατά της υπέρτασης, ρευματισμών, αρθίτιδας,αναιμίας.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε φύλλα τσουκνίδας με νερό μέχρι να μείνει το μισό. Απ’ αυτό το ζουμί αφού το στραγγίσουμε πίνουμε μισό ποτήρι του κρασιού μια ή δυο φορές την ημέρα. Για τα αρθριτικά κόβουμε ένα βλαστάρι τσουκνίδας, το κρατάμε με γάντι και χτυπάμε μ’ αυτό το σημείο του σώματος που πονάει. Το σημείο αυτό πρήζεται και πονάει, αλλά το αποτέλεσμα είναι να φύγουν τα συμπτώματα.

 
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το φασκόμηλο φυτρώνει παντού, χωρίς ιδιαίτερες προτιμήσεις στο έδαφος. Όμως το πιο δυνατό και μυρωδάτο φυτρώνει σε άγριες, ακαλλιέργητες περιοχές.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Το μάζεμα γίνεται νωρίς την άνοιξη πριν από την άνθηση. Μαζεύουμε τους τρυφερούς βλαστούς και τους ξεραίνουμε σε σκιά.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείτι σε περιπτώσεις κρυολογήματος, φαρυγγίτιδας και βραχνιάσματος. Επίσης στην αδυναμία, στην γαστρίτιδα, εντερικές παθήσεις και στην πτώση των μαλλιών.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε βλαστούς φρέσκους ή αποξηραμένους και πίνουμε το αψέφημα ζεστό το χειμώνα ή κρύο το καλοκαίρι αντί για νερό. Για την πτώση των μαλλιών λούζουμε τα μαλλιά μας με το ζουμί βρασμένου φασκόμηλου  αρκετές φορές.
 
ΠΟΥΡΝΑΡΙ

 
ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ

Το πουρνάρι είναι φυτό πολύ διαδεδομένο στη χώρα μας και διακρίνεται για την ανθεκτικότητά του στην ξηρασία και τους ανέμους. Φυτρώνει μόνο του στους πρόποδες των βουνών και το συναντάμε σαν θάμνο αλλά και σαν δέντρο όταν καθαρίζονται οι παραφυάδες.
ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗ

Χρήσιμο μέρος του φυτού είναι η ρίζα του. Η περισυλλογή της γίνεται το φθινόπωρο.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Χρησιμοποιείται στο έλκος στομάχου – δωδεκακτύλου, ίκτερο, φακίδες, άσθμα, ατονία, φυματίωση.
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Βράζουμε σε σκεύος (όχι αλουμινίου) ρίζες πουρναριού σε σιγανή φωτιά με το καπάκι καλά κλεισμένο. Όταν ο αχνός μυρίσει σαν βρασμένο κάστανο, το αποσύρουμε από τη φωτιά. Αν βράσει λιγότερο, δε δίνουν οι ρίζες τις ουσίες τους, ενώ αν βράσει περισσότερο καταστρέφονται. Πίνουμε από το αψέφημα ένα ποτηράκι του κρασιού πρωί, μεσημέρι, βράδυ.