Σε χρονιές που, κατά την περίοδο του φυτρώματος και μέχρι την εμφάνιση των μόνιμων φύλλων των βαμβακοφύτων, επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες, υπάρχει έντονος ο κίνδυνος εκδήλωσης σηψιρριζιών (να σαπίσει, δηλαδή, η ρίζα των μικρών βαμβακοφύτων), με συνέπεια την καθυστέρηση στην ανάπτυξή τους ή, το χειρότερο, την ξήρανσή τους. Εντονότερες είναι οι ζημιές, όταν οι χαμηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται με υπερβολική υγρασία, από βροχοπτώσεις ή ποτίσματα.
Οι παραγωγοί για να διαπιστώσουν το βαθμό προσβολής, πρέπει να ξεριζώνουν φυτά από το χωράφι τους και να βλέπουν την κατάσταση των ριζών τους.
Για την αντιμετώπισή των σηψιρριζιών, πρέπει να γίνονται επειγόντως οι παρακάτω δύο επεμβάσεις :
1) Αν έχουν πέσει βροχές, μόλις καταστεί δυνατή η κίνηση του ψεκαστικού μέσα στο χωράφι, να γίνει, αμέσως, ένας ψεκασμός με σκευάσματα που βοηθούν την ριζοβολία (ΑΤΟΝΙΚ και παρόμοια). Στον ψεκασμό αυτό, που συστήνουμε να γίνεται γραμμικά για μείωση του κόστους, μπορεί να προστεθεί και κάποιο διαφυλλικό λίπασμα. Είναι πολύ σημαντικό η επέμβαση αυτή να γίνει το δυνατόν συντομότερα, να αξιοποιήσουμε τις λίγες, κρίσιμες μέρες που μπορεί, αυτός ο ψεκασμός, να γίνει νωρίτερα από το σκαλιστήρι. Πολλές φορές, διαφορά ελάχιστων ημερών αποδεικνύεται σωτήρια. Ο παραγωγός δεν πρέπει να χάνει χρόνο σε δισταγμούς, π.χ., ότι τα φυτά είναι ακόμα μικρά και είναι δύσκολο να απορροφήσουν το φάρμακο. Στη φάση αυτή, που τα φυτά βρίσκονται ανάμεσα στο να “σβήσουν” από τις σηψιρριζίες ή να επιβιώσουν, η μικρή ποσότητα σκευάσματος που θα απορροφήσουν, αποδεικνύεται, τις περισσότερες φορές, σωτήρια, για να γλυτώσουν αντί να ξεραθούν.
2) Στη συνέχεια, μόλις η εδαφική υγρασία το επιτρέψει, πρέπει να γίνει το σκαλιστήρι, που είναι η ουσιαστική βοήθεια για τις σηψιρριζίες. Θα ‘αεριστεί’, έτσι, το χωράφι, θα ζεσταθεί το έδαφος και θα πάψει η δράση των μυκήτων, που δημιουργούν το πρόβλημα.
Προσοχή: Το βάθος σκαλίσματος να είναι τόσο, όσο επιτρέπει η εδαφική υγρασία. Όχι πολύ βαθύ, που θα βγάλει υγρές λωρίδες και θα ζημιώσει την δομή του εδάφους. Εκείνο που κυρίως ενδιαφέρει, είναι να σπάσει (να τριφτεί) η επιφανειακή κρούστα.
Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγεται η χρήση φρεζοσκαλιστηριού, που δεν βοηθάει τον αερισμό του εδάφους.
Σε χωράφια που ξέρουμε ότι πιάνουν έντονη «κρούστα» και δημιουργούν προβλήματα σηψιρριζιών (αμμουδερά, αλμύρες), μπορούμε να κάνουμε σκαλιστήρι (αν μεσολάβησαν βροχές και έχουν, ήδη, πιάσει κρούστα) ακόμα και πριν φυτρώσει το βαμβάκι. Έτσι, αερίζοντας και θερμαίνοντας το έδαφος, βοηθούμε το φύτρωμα και προλαβαίνουμε το σάπισμα των σπόρων και των μικρών βαμβακοφύτων. Στις περιπτώσεις αυτές, η ανατάραξη που προκαλείται με το σκάλισμα βοηθά και μηχανικά το φύτρωμα, με τις ρωγμές που δημιουργούνται στην κρούστα του εδάφους.
Η εμπειρία έχει δείξει ότι σε όλες τις χρονιές, ακόμα και σ΄ αυτές που δεν έχουμε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και υπερβολική υγρασία, τα φυτά εμφανίζουν πάλι (ηπιότερες) σηψιρριζίες. Κάθε χρόνο, υπάρχει ένα “άχαρο διάστημα”, από το φύτρωμα μέχρι την εμφάνιση των μόνιμων φύλλων, που τα φυτά δεν “ λένε να ξεκινήσουν”. Σ΄ αυτό το διάστημα, είναι πολύ σημαντική η βοήθεια ενός σκαλιστηριού, που πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα. Διαπιστώνουμε, δυστυχώς, ότι αρκετοί βαμβακοπαραγωγοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει την σημασία και την αναγκαιότητα αυτού του σκαλίσματος και αφήνουν αβοήθητα τα φυτά τους, καθυστερώντας επιζήμια αυτό το κρίσιμο, πρώτο σκάλισμα. Κάποιοι αποφασίζουν να το κάνουν ακόμα πιο καθυστερημένα, όταν αρχίζουν τα σκαλίσματα με το χέρι, θεωρώντας το μηχανικό σκάλισμα απλώς μια συνοδευτική βοήθεια στο ξεχορτάριασμα.
Τα βαμβακόφυτα που έχουν προσβληθεί από σηψιρριζίες, αν ανέβουν απότομα οι θερμοκρασίες, εμφανίζουν σημάδια δίψας (μαραίνονται), αφού η τραυματισμένη ρίζα τους αδυνατεί να τα τροφοδοτήσει επαρκώς με νερό. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αν δεν βρέξει, είναι αναγκαίο ένα ελαφρύ πότισμα, κάτι που σε πρώτη εντύπωση φαίνεται αντιφατικό: συστήνουμε, δηλαδή, πότισμα, ενώ πριν από λίγες μέρες κάναμε σκαλιστήρια για να διώξουμε την υπερβολική υγρασία, η οποία μαζί με τις χαμηλές θερμοκρασίες δημιουργούσε το πρόβλημα των σηψιρριζιών. Το πότισμα, όμως, αυτό είναι απαραίτητο (έστω και αν υπάρχει υγρασία βαθύτερα), για να υγράνουμε το επιφανειακό στρώμα που έχει στεγνώσει, ώστε τα ριζίδια που προσπαθούν να αναπτυχθούν ψηλότερα από την σαπισμένη κεντρική ρίζα (και από τα οποία εξαρτάται η επιβίωση των φυτών), να βρουν εύκολα υγρασία και να σιγουρευτεί η ανάπτυξή τους.