Από τη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Σερρών ανακοινώνεται ότι στα πλαίσια εφαρμογής των αρχών της ορθής γεωργικής πρακτικής και της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας, κρίνεται απαραίτητο για τους παραγωγούς ελιάς και αμπέλου, να λάβουν αυτή την εποχή όλα τα προληπτικά μέτρα που έχουν σαν αποτέλεσμα την καλύτερη αντιμετώπιση των εχθρών και ασθενειών των φυτών κατά την βλαστική περίοδο που θα αρχίσει σε λίγο. Τα προληπτικά αυτά μέτρα συνδυάζονται με την εφαρμογή του κλαδέματος και περιγράφονται παρακάτω.
ΑΜΠΕΛΙ
Μία σημαντική ομάδα ασθενειών της αμπέλου είναι οι ασθένειες του ξύλου. Οφείλονται σε μύκητες διαφόρων γενών με χαρακτηριστικά συμπτώματα, εμφανίζονται σε νεαρά και ηλικιωμένα πρέμνα και μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν την ξήρανσή τους.
Οι κυριότερες ασθένειες ξύλου είναι: η Ίσκα που οφείλεται στους Βασιδιομύκητες Phellinus igniarious & Stereum hirsutum και η Ευτυπίωση που οφείλεται στο μύκητα Eutypa lata. Επίσης σημαντική ασθένεια της αμπέλου είναι και η Φώμοψη που οφείλεται στο μύκητα Phomopsis viticola.
Τα καλλιεργητικά – προληπτικά μέτρα που προτείνονται για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων ασθενειών είναι:
- Καθυστέρηση του κλαδέματος όσο πιο αργά γίνεται, κοντά στο φούσκωμα των ματιών και εφαρμογή του κλαδέματος με ξηρό καιρό.
- Αφαίρεση και καύση των προσβεβλημένων ή ύποπτων τμημάτων των πρέμνων τα οποία όμως πρέπει να έχουν επισημανθεί την καλοκαιρινή περίοδο που παρουσίασαν τα χαρακτηριστικά συμπτώματα.
- Περιορισμός των μεγάλων τομών κλαδέματος και επικάλυψή τoυς με κάποιο εγκεκριμένο σκεύασμα όπου χρειάζεται να γίνουν.
- Κλάδεμα πρώτα των υγιών πρέμνων και στη συνέχεια των ύποπτων ή προσβεβλημένων και στο ενδιάμεσο απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος με καθαρό οινόπνευμα, διάλυμα φορμόλης ή διάλυμα οικιακής χλωρίνης 10%.
Να σημειωθεί ότι πρέπει να αποφεύγονται τα κλαδέματα στις περιόδους που επικρατούν παγετοί.
ΕΛΙΑ
Σε ελαιόδεντρα που είναι προσβεβλημένα από το βακτήριο Pseudomonas savastanoi pv savastanoi (προκαλεί την ασθένεια της βακτηρίωσης ή καρκίνωσης της ελιάς) προτείνεται να γίνει ένα προσεκτικό κλάδεμα – καθάρισμα έτσι ώστε να απομακρυνθούν τα μολυσμένα τμήματα των φυτών. Στα προσβεβλημένα δένδρα προτείνεται μετά το κλάδεμα ή καθάρισμα καθώς επίσης και μετά από παγετό ή χαλάζι να γίνεται αμέσως επέμβαση με εγκεκριμένο χαλκούχο σκεύασμα για την προστασία από το βακτήριο.
Η ελιά παρόλο που διατηρεί τα φύλλα της κατά τη διάρκεια του Χειμώνα, έχει κάποιας μορφής σκληραγώγηση στο ψύχος. Έτσι κινδυνεύει κυρίως από τους φθινοπωρινούς και τους πρώιμους χειμερινούς παγετούς. Συνήθως, το Δεκέμβριο, τα φύλλα παγώνουν στους -3 έως -6 oC, ο φλοιός των ετήσιων βλαστών στους -7 oC και το ξύλο στους μεγαλύτερους ηλικίας βλαστούς στους -13 oC. Τον Ιανουάριο, τα ελαιόδεντρα έχουν σκληραγωγηθεί και αντέχουν λίγο περισσότερο. Παρόλα αυτά η ανθεκτικότητα των ελαιοδέντρων στον παγετό εξαρτάται από μία σειρά παραγόντων όπως η ποικιλία (ευαίσθητες θεωρούνται η Κορωνέικη και η Καλαμών), η υδατική και θρεπτική κατάσταση των δέντρων (το πότισμα και η υπερλίπανση κάνουν τα δέντρα ευαίσθητα στο παγετό), το γεωγραφικό ανάγλυφο της περιοχής (οι ελιές στις λοφώδεις εκτάσεις είναι πιο ανθεκτικές στον παγετό σε σχέση με αυτές στα πεδινά) κ.ά. Οι χαμηλές θερμοκρασίες (παγετός) που επικράτησαν στην ΠΕ Σερρών τον Ιανουάριο είχαν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία πληγών – σχισιμάτων κατά μήκος των βλαστών και αποκόλληση του φλοιού κυρίως σε ετήσιους ή διετείς βλαστούς ευαίσθητων ποικιλιών και σε ορισμένες περιπτώσεις σε βραχίονες και κορμούς. Με την άνοδο της θερμοκρασίας και την έναρξη κυκλοφορίας των χυμών, τα φύλλα αρχίζουν σταδιακά να καφετιάζουν κατά τόπους και τελικά αποξηραίνονται. Οι ελαιοπαραγωγοί που έχουν πληγεί από τον παγετό θα πρέπει να περιμένουν έως ότου είναι φανερή η έκταση της ζημιάς σε κάθε δέντρο και στη συνέχεια να προχωρήσουν στην κλάδευσή τους. Καλή περίοδος είναι ο Μάιος και ο Ιούνιος και το κλάδεμα γίνεται στο ξερό τμήμα πάνω από τις αναβλαστήσεις του δέντρου. Οι παραγωγοί δεν πρέπει να κλαδεύουν ποτέ μετά το τέλος του παγετού. Τέλος συνιστάται ψεκασμός με κάποιο χαλκούχο σκεύασμα έτσι ώστε να προστατευτούν οι πληγές από την είσοδο παθογόνων βακτηρίων (Pseudomonas savastanoi pv savastanoi) και μυκήτων του ξύλου.
Γενικές οδηγίες για τη διενέργεια χειμερινών ψεκασμών.
Οι χειμερινοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα αποσκοπούν στην προστασία των δένδρων από μυκητολογικές και βακτηριολογικές προσβολές που διαπιστώθηκαν κατά την προηγούμενη βλαστική περίοδο και αποβλέπουν στον έλεγχο ή τη μείωση του αρχικού μολύσματος, ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η καταπολέμηση την επόμενη άνοιξη. Γίνονται συνήθως στον πλήρη λήθαργο, με ήπιο καιρό, χωρίς βροχή ή άνεμο και θερμοκρασία μεγαλύτερη από τους 5 βαθμούς Κελσίου.