1ο Φεστιβάλ Οίνου στην Κατοχή

Έρχεται το 1ο Φεστιβάλ Οίνου στην Κατοχή, αναδεικνύοντας την μακραίωνη σχέση των Οινιαδών με την αμπελουργία και τις νέες προοπτικές ανάπτυξης της καλλιέργειας στη περιοχή

Η αιτωλοακαρνανική γη έχει ταυτιστεί µε τις έννοιες της ευφορίας και της αφθονίας. Ιδιαίτερα η περιοχή των Οινιαδών συνιστά την επιτομή του φυσικού πλούτου, της παραγωγικότητας και της ζωντάνιας. Πεδιάδες, υδρόφιλα δάση και τεράστια αποθέματα νερού αποτελούν την κινητήρια δύναμη πίσω από μια διαχρονική ανάπτυξη και ευημερία που χαρακτηρίζει την περιοχή.

Η Αρχαία Ελληνική Μυθολογία συνέδεσε την περιοχή των Οινιαδών µε έναν από τους βασικότερους µύθους της, το µύθο της πάλης του Ηρακλή µε τον ποταµόθεο Αχελώο. Ειδικοτερα με το «κέρας της Αµάλθειας», που αποσπάστηκε θριαµβευτικά από το θεό Αχελώο, είναι το αιώνιο σύµβολο της αφθονίας που χαρίστηκε ως δώρο στους κατοίκους της, συµβολίζοντας τις γονιµοποιές ιδιότητες του ποταµού.

Το γεγονός ότι ηττήθηκε θεός στην πάλη του µε άνθρωπο δείχνει το μέγεθος του πλούτου που χαρίστηκε και τον αντίκτυπο της ανθρώπινης παρέμβασης με σκοπό την τιθάσευση της άγριας φύσης της περιοχής και την αξιοποίηση της ήδη από την πρώιμη αρχαιότητα προς όφελος του ανθρώπινου γένους και του πολιτισμού.

Από τον Οβίδιο αναφέρεται χαρακτηριστικά «…ανθών παντοίων ευωδών και οπωρών πληρουσι, και ούτως η πολύπλουτος των δώρων αφθονία τω κέρατί µου έγκειται τω καθιερωθέντι». Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη ∆΄ 35, η κοίτη του Αχελώου µετατοπίστηκε προς τα δυτικά, αφήνοντας «πολλήν και πάµφορον χώραν», γόνιµη γη, κατάφυτη από πληθώρα οπωρικών: µήλων, ροδιών και σταφυλιών».

Διαχρονικά παραγόμενο προϊόν της περιοχής και ένα από τα πιο συχνά απαντώμενα φυτά που αναφέρονται και έως τις μέρες μας και είναι αυτοφυή στην περιοχή είναι η άμπελος. Η άμπελος, το κρασί, η σταφίδα και άλλα παράγωγα της κυριαρχούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων στο φυσικό τοπίο της περιοχής και αποτελούσε το πιο φημισμένο προϊόν των Οινιαδών, οι κάτοικοι των οποίων το καλλιεργούσαν και το εξήγαγαν σε όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Η κυριαρχία της αμπέλου εντυπώνεται χαρακτηριστικά και από τα πολλά τοπωνύµια της περιοχής που έλκουν την προέλευση τους από το ομώνυμο φυτό αλλά και την ενασχόληση των κατοίκων με την αμπελουργία που συντηρούν μακρά παράδοση και τεχνογνωσία που μεταλαμπαδεύεται από τους παλαιοτέρους στους νεότερους.

Η σύνδεση της αμπέλου και του κρασιού με την περιοχή ήταν τέτοια ώστε η κυριότερη αρχαία πόλη της περιοχής και μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες των αρχαίων ακαρνάνων γνωστή για το μοναδικό νεώριο της, τις οχυρώσεις και τη στρατηγική της τοποθεσία μέσω της οποίας έλεγχε το πέρασμα του Αχελώου, την παραγωγή πρώτων υλών αλλά επόπτευε και την δίοδο πατραϊκού κόλπου - Ιονίου, οι Οινιάδες, κατά μια έννοια λέγεται ότι έλαβαν το όνομα τους από το ριζική λέξη «η οίνη» (=άµπελος). Υποδηλώνοντας έτσι τον τόπο παραγωγής οίνου.

Η ετυμολογία αυτή επιβεβαιώνεται τόσο από τη συσχέτισή της µε την ήµερη άµπελο, αφού όπως αναφέρθηκε η περιοχή ήταν γνωστή από την αρχαιότητα σαν «αγαθή γη» για την εφορία της (Παυσανίας, Μεσσηνιακά 25), 

όσο και από τις άγριες αµπέλους και τις αυτοφυείς κληµαταριές που ως πρόσφατα αφθονούσαν στα µέρη, κλαρωµένες συνήθως σε πολλά λιµναία και παραλιµναία δέντρα, και το φθινόπωρο ήταν κατάφορτες µε στυφά µαυροστάφυλλα. Μέχρι και πριν λίγα χρόνια υπήρχαν στο Μεσολόγγι και στο Αγρίνιο οινοπωλεία και εστιατόρια που διαφήμιζαν πως είχαν γνήσιο κρασί Κατοχής, πόλης της Ακαρνανίας δίπλα στους Οινιάδες.

Άλλες εκδοχές που συσχετίζουν την ονομασία των Οινιαδών με τον μυθικό βασιλιά της Καλυδώνας Οινέα ή με τον πρώτο ιδρυτή και οικιστή μητροκτόνο Αλκμαίων ο οποίος καταδιωκόμενος από τις Ερινύες κατέφυγε σε χώρα που δεν υπήρχε όταν έκανε το έγκλημα προκειμένου να βρει ανάπαυση και να εξιλεωθεί, καταλήγοντας έτσι στο δέλτα του Αχελώου και την περιοχή που είχε δημιουργηθεί από τις προσχώσεις του ποταμού. Στο μύθο αυτό μάλιστα ο ποτάμιος θεός Αχελώος εξάγνισε τον Αλκμαίων για το έγκλημα και ανταμείβοντας τον, του έδωσε για γυναίκα του την κόρη του Καλλιρρόη.

Στη σύγχρονη εποχή οι περισσότερες οικογένειες στις Οινιάδες συντηρούν μικρό αμπέλι για τις ανάγκες του σπιτιού συμμετέχοντας όλοι μαζί στην παραγωγή, τη συγκομιδή και την επεξεργασία του προϊόντος. Πολλοί παραγωγοί εμφιαλώνουν και μεταπωλούν το προϊόν σε εστιατόρια, αγορές ή χύδην αποσπώντας κορυφαίες κριτικές για την ποιότητα του προϊόντος ενώ έχουν αναπτυχθεί και υπερσύγχρονοι αμπελώνες με μεγάλη παραγωγική ικανότητα που προσδίδουν μεγάλες δυνατότητες στην παραγωγική διαδικασία και την προώθηση του προϊόντος. Δειλά - δειλά μάλιστα γίνονται και τα πρώτα βήματα για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού στη περιοχή το οποίο αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προοπτική ή οποία αναμένεται να διαφοροποιήσει τις προσφερόμενες υπηρεσίες και να προσδώσει στους παράγωγους μια εναλλακτική πηγή εισοδήματος.

Από το 2005 οι Οινιάδες και η Αιτωλοακαρνανία εν γένει εντάχθηκαν στον οινικό χάρτη της Ελλάδας. Με τη λευκή ποικιλία μαλαγουζιάς που προέρχεται από την καρδιά των Οινιαδών και πιο συγκεκριμένα από τις κωμοπόλεις Κατοχή και Νεοχώρι να αποτελεί την «αιχμή του δόρατος» για την τοπική παραγωγή. Πρόκειται για μια πλήρως εμπορική και ποιοτική ποικιλία που παρουσιάζει αυξημένη ζήτηση σε όλη την Ελλάδα και έχει κερδίσει την αρέσκεια και την προτίμηση του κοινού. Ωστόσο η περιοχή ενδείκνυται για την καλλιέργεια πλήθους ακόμη ποικιλιών, οι οποίες απαντώνται σε ικανοποιητικές ποσότητες. Ποικιλίες σαν αυτές είναι το Μαυρούδι Οινιαδών, το Αυγουστολίδη ή Γουστολίδη και η Μαυροδάφνη.

Ο Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου, αναγνωρίζοντας την διαχρονική αυτή πρόοδο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας των παραγωγών των Οινιαδών και αξιοποιώντας την πρόταση που υπέβαλε ο εκπαιδευτικός Επαμεινώνδας Πανάς από την Κατοχή εκ μέρους του Συλλόγου Οινοπαραγωγών Κατοχής και οι λοιποί εθελοντές της διοργάνωσης που κατάρτισαν το πρόγραμμα, τις δραστηριότητές και τη στελέχωση του εγχειρήματος, θέτει υπό την αιγίδα του το πρώτο «Φεστιβάλ Οίνου Οινιαδών» που θα λάβει χώρα στην ιστορική κωμόπολη της Κατοχής τη Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022 στην πάνω πλατεία με θέα τις όχθες του Αχελώου και τον κάμπο των Οινιαδών.

Η Δημοτική αρχή στηρίζοντας την αξιέπαινη αυτή πρωτοβουλία επιθυμεί να αναδείξει την σημασία του κρασιού για την περιοχή των Οινιαδών, την Αιτωλοακαρνανία και την χώρα, να ενθαρρύνει την ενασχόληση των παραγωγών με αυτήν την μακραίωνη και παραδοσιακή πλέον καλλιέργεια υψηλής τεχνογνωσίας και ποιότητας, να προτείνει αναπτυξιακές πολιτικές ή βέλτιστες πρακτικές σε σχέση με την ανάπτυξη της αμπελουργίας ή του οινοτουρισμού στην περιοχή, να δημιουργήσει μια δημόσια συζήτηση που θα ευαισθητοποιήσει την πολιτεία και τις αρχές ώστε να υποστηρίξουν τις προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας και να θεσμοθετήσει μέσω της διοργάνωσης την δημιουργία ενός ετήσιου Φόρουμ με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, εκπροσώπων φορέων, παραγωγών, αρχών και ενδιαφερομένων για την καλύτερη ενημέρωση, συνεννόηση, τον συντονισμό και την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων ή ενασχολούντων με την αγορά του οίνου και συναφών δραστηριοτήτων.

Θέτοντας έτσι για πρώτη φορά τις βάσεις για μια επαγγελματική και ποιοτική διοργάνωση απευθείας στον τόπο παραγωγής του προϊόντος στο κέντρο των εύφορων Οινιαδών.