Ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση παγκοσμίως
Η ΕΕ θέλει να βελτιώσει και να διατηρήσει τη βιοποικιλότητα στην ήπειρο για να σωθούν τα απειλούμενα είδη.
Τον Ιανουάριο, το ΕΚ ζήτησε να υιοθετηθεί μια φιλόδοξη στρατηγική για την βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 με στόχο να αντιμετωπιστούν οι κύριες αιτίες της απώλειας βιοποικιλότητας. Έθεσε, επίσης, νομικά δεσμευτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης του 30% τουλάχιστον των φυσικών περιοχών και της αφιέρωσης του 10% του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού στη βιοποικιλότητα.
Απαντώντας στο κάλεσμα του ΕΚ, και στα πλαίσια της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη νέα στρατηγική τον Μάιο του 2020.
Ο πρόεδρος της επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Κοινοβουλίου, Πασκάλ Κονφίν (Renew, Γαλλία), χαιρέτισε τη δέσμευση για μείωση της χρήσης των φυτοφαρμάκων κατά 50% και μετατροπή του 25% της γεωργικής γης σε βιολογικές καλλιέργειες έως το 2030. Τόνισε, ακόμη, ότι οι στρατηγικές πρέπει να μετατραπούν σε κοινοτική νομοθεσία και να εφαρμοστούν.
Τι έχει γίνει για την προστασία της βιοποικιλότητας και των απειλούμενων ειδών στην Ευρώπη;
Οι προσπάθειες της ΕΕ για βελτίωση της βιοποικιλότητας συνεχίζονται στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα του 2020, η οποία υιοθετήθηκε το 2010.
Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020
- Η οδηγία για τα πτηνά στοχεύει στην προστασία των 500 ειδών άγριων πτηνών που ζουν στο φυσικό περιβάλλον της ΕΕ.
- Η οδηγία για τους οικοτόπους διασφαλίζει τη διατήρηση ενός ευρέος φάσματος σπάνιων, απειλούμενων ή ενδημικών ειδών ζώων και φυτών, συμπεριλαμβανομένων περίπου 200 σπάνιων και χαρακτηριστικών τύπων οικοτόπων.
- Το Natura 2000 είναι το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, με βασικούς τόπους αναπαραγωγής και ανάπαυσης για σπάνια και απειλούμενα είδη και σπάνια είδη φυσικών οικοτόπων.
- Η πρωτοβουλία της ΕΕ για τους επικονιαστές στοχεύει στην αντιμετώπιση της μείωσης των επικονιαστών στην ΕΕ και συμβάλλει στις παγκόσμιες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί στον τομέα της διατήρησης, εστιάζοντας στην κάλυψη των γνωστικών κενών, στην αντιμετώπιση των αιτίων και στην ευαισθητοποίηση.
Επιπλέον, το πρόγραμμα European Life έφερε πίσω τον ιβηρικό λύγκα και το βουλγαρικό μικρότερο γεράκι ενώ βρίσκονταν υπό εξαφάνιση.
Η τελική αξιολόγηση της στρατηγικής με ορίζοντα το 2020 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Σύμφωνα, όμως, με την ενδιάμεση αξιολόγηση που ενέκρινε το ΕΚ, οι στόχοι για την προστασία των ειδών και των οικοτόπων, τη διατήρηση και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων αλλά και τη βελτίωση της υγείας των θαλασσών σημείωσαν πρόοδο, αν και η επίτευξή τους πρέπει να επιταχυνθεί.
Ο στόχος για την καταπολέμηση της εισβολής ξένων ειδών βρισκόταν σε καλό δρόμο. Αντιθέτως, η συμβολή της γεωργίας και της δασοκομίας στη διατήρηση και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας είχε σημειώσει μικρή πρόοδο.
Το δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών Natura 2000 στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία και τώρα καλύπτει περισσότερο από το 18% της χερσαίας έκτασης της ΕΕ.
Μεταξύ του 2008 και του 2018, το θαλάσσιο δίκτυο Natura 2000 αναπτύχθηκε τέσσερις φορές περισσότερο και κάλυψε 360.000 km2. Πολλά είδη πτηνών έχουν σημειώσει αυξήσεις στον πληθυσμό τους και η κατάσταση πολλών άλλων ειδών και οικοτόπων έχει βελτιωθεί σημαντικά.
Παρά τις επιτυχίες αυτές, η κλίμακα των συγκεκριμένων πρωτοβουλιών δεν επαρκεί για την αντιστάθμιση της αρνητικής τάσης. Οι κύριες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας - απώλεια και υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής και των χωροκατακτητικών ξένων ειδών - επιμένουν και σε ορισμένες περιπτώσεις αυξάνονται, με αποτέλεσμα να απαιτείται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια.
Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030
Ως σημαντικό μέρος των δεσμεύσεων της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την Πράσινη Συμφωνία, η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα δρομολογήθηκε για να συμβαδίσει με τη στρατηγική "Farm to Fork".
Για τα επόμενα 10 χρόνια, η ΕΕ θα επικεντρωθεί σε ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών σε ξηρά και θάλασσα σε ολόκληρη την ΕΕ και την αποκατάσταση υποβαθμισμένων συστημάτων μέσω μιας σειρά εφαρμόσιμων και δεσμευτικών μέτρων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε παγκόσμια επίπεδο.
Η νέα στρατηγική, που αναδεικνύει τη φιλοδοξία της ΕΕ σχετικά με το παγκόσμιο πλαίσιο βιοποικιλότητας μετά το 2020, επρόκειτο να εγκριθεί στα πλαίσια της 15ης Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα τον Οκτώβριο του 2020 στην Κίνα, η οποία αναβλήθηκε.
Αφού εγκριθεί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις έως το 2021.