Μην πυροβολείτε τα δάση

Μια μελέτη που είδε το φως της δημοσιότητας από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και του αμερικανικού Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν για τα δάση, αποκαλύπτει τον Αρμαγεδδώνα, που έρχεται στο φυσικό περιβάλλον, αν δεν υπάρξει μέριμνα.

Η έρευνα αυτή, που γίνεται εδώ και δυο χρόνια, αποκαλύπτει με τον πλέον πρακτικό τρόπο τι θα συμβεί, αν οι άνθρωποι δεν πάρουν στα σοβαρά τα δάση τους και θα μπορούσε ν΄ αποτελεί πιλότο για όλες τις περιοχές κι ιδίως για τη χώρα μας, που αντιμετωπίζει σημαντικά περιβαλλοντικά  προβλήματα, με τους κατοίκους της  πρωτεύουσας να μην μπορούν  ν΄ αναπνεύσουν είτε στο πολύ κρύο, λόγω τζακιών, είτε στην πολύ ζέστη, λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, εξαιτίας της απογύμνωσης της Αττικής από τα δάση της.

Η μελέτη αφορά στην περιοχή της Μασαχουσέτης, η οποία ναι μεν είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη αλλά ακόμη αποτελεί μια από τις πλέον δασώδεις πολιτείες των ΗΠΑ  και τιτλοφορείται: «Αλλαγές στο ομόσπονδο κράτος: Τέσσερα σενάρια για το μέλλον του τοπίου της Μασαχουσέτης».

Η δασοκάλυψη τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της ανάπτυξης στην πολιτεία αυτή μειώθηκε κατά 60%  ενώ παρατηρούνται τάσεις για περαιτέρω μείωση. Η απώλεια των δασών στη Μασαχουσέτη δείχνει ακόμη και στους λάτρεις των μεγάλων εγκαταστάσεων, πως υπονομεύεται πρώτα απ΄ όλα οικονομικά η περιοχή, αφού οι τιμές στην αγορά κατοικίας θα σημειώσουν κάθετη πτώση.

Ο βασικός βέβαια κίνδυνος είναι ότι τίθεται εν αμφιβόλω η ποιότητα του νερού αλλά αμφισβητείται πλέον κι η ικανότητα του φυσικού τοπίου ν΄ ανταποκριθεί στην  κλιματική αλλαγή. Τα καλά νέα βέβαια είναι ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις κι ότι αν κι ο χρόνος μετρά αντίστροφα, δεν τελείωσε για ν΄ αλλάξει γραμμή ο άνθρωπος.  

Το σημαντικό στοιχείο αυτής της έρευνας είναι ότι χρησιμοποίησε εξελιγμένα μαθηματικά μοντέλα για τα δασώδη τοπία της Μασαχουσέτης πάνω από 50 χρόνια, ώστε να προβεί σε λεπτομερή έρευνα, με ανάλυση στρέμμα προς στρέμμα.

Όπως εξήγησε ο διευθυντής του Χάρβαρντ Φόρεστ, Ντέιβιντ Φόστερ «τα δάση λειτουργούν ως φυσικά σφουγγάρια, απορροφώντας νερό και επιβραδύνουν τα πλημμυρικά φαινόμενα, τα προλαμβάνουν ή μειώνουν την έντασή τους, κατά τη διάρκεια καταιγίδων. Παρέχουν βιότοπο για την άγρια ​​ζωή, προστατεύοντας τη βιοποικιλότητα. Απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, βοηθώντας στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής ενώ στηρίζουν και την οικονομική ανάπτυξη μέσω δασικών προϊόντων, όπως η ξυλεία.

Τα τέσσερα υποθετικά σενάρια προβάλλουν τα δάση της Μασαχουσέτης  ανάλογα με όσα περιστατικά έχουν συμβεί στο παρελθόν ή όσα προβλέπονται στο μέλλον. Οι επιστήμονες λ.χ. χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα, επικαλούμενα την κοπή δέντρων κατά χρονικές περιόδους στο παρελθόν ή και με βάση αυτά που συμβαίνουν λόγω άλλων αλλαγών νοοτροπίας ή τάσεων, που παρατηρούνται.

1.Υπόθεση 1η. «Επιχειρήσεις ως συνήθως». Αφορά την τάση ανάπτυξης της πολιτείας, που παρατηρήθηκε το διάστημα 1999-2005.

2. Υπόθεση 2η. Ευκαιριακή ανάπτυξη.  Αφορά στην περίοδο που βλέπει ταχεία ανάπτυξη, η οποία παρατηρήθηκε  στα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέσα της δεκαετίας του 1990.

3. Υπόθεση 3η. «Περιφερειακή αυτοδυναμία» θεωρεί τι θα συμβεί εάν οι τιμές του πετρελαίου πάρουν την ανιούσα  κι οι κάτοικοι στραφούν σε εντατική χρήση των δασών για τα καύσιμα, σε συνδυασμό με ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για την τοπική γεωργία που θα μετατρέπει τα δάση σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Το σενάριο αυτό είναι κάτι παραπάνω από ορατό λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.

4. Υπόθεση 4η. «Τα δάση, ως υποδομές». Είναι η πρόταση τους για αύξηση του ποσοστού  διατήρησης των δασών, σε συνδυασμό με την αυξημένη οικονομική χρήση των δασών για να κρατήσει ανέπαφες μεγάλες εκτάσεις.

Τα σενάρια εικάζουν μεγάλες απώλειες του δάσους με το καλύτερο να μιλά για αποψίλωση δασών σε έκταση 7.000 στρεμμάτων ετησίως, εκτός αν επικρατήσει η λογική, τα δάση θεωρηθούν ως υποδομές, αποφευχθεί ο κατακερματισμός τους κι αντιληφθεί κι ο κόσμος τη σημασία τους, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Μετά  την επιτυχία που είχε η μελέτη αυτή, με τον Τζόναθαν Τόμσον, επικεφαλής πάρθηκε χρηματοδότηση από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών για να διευρυνθεί η ανάλυση κι αλλού τα επόμενα χρόνια.