Η αξιόπιστη παροχή νερού και η προστασία των υδατικών πόρων μέσω της κατάλληλης διαχείρισης είναι ζωτικής σημασίας για όλες τις μορφές της ανθρώπινης ζωής και δράσης. Το γεγονός αυτό οδήγησε τα Ηνωμένα Έθνη στην ανακήρυξη της 10-ετίας 20052015 σαν Παγκόσμια 10-ετία δράσης «Το νερό για τη Ζωή».
Το κεντρικό θέμα για το 2014 είναι «Νερό και Ενέργεια».
Το νερό και η ενέργεια βρίσκονται σε στενή αλληλεξάρτηση. Η παραγωγή και μεταφορά ενέργειας απαιτεί τη χρήση υδατικών πόρων υδροηλεκτρικούς και θερμικούς σταθμούς παραγωγής.
Ακόμη, περίπου 8% της παγκόσμια παραγόμενης ενέργειας καταναλώνεται για την άντληση, επεξεργασία και μεταφορά νερού για διάφορες χρήσεις.
Επισημαίνεται ακόμη μια φορά η ανάγκη για την ανάπτυξη πολιτικών και ενίσχυση της συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και τομέων της οικονομίας με στόχο την ενεργειακή ασφάλεια και την βιώσιμη χρήση υδατικών πόρων στα πλαίσια μιας οικονομίας φιλικής στο περιβάλλον.
Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2014 έχει στόχο να επισημάνει την αλληλεξάρτηση νερού και ενέργειας, να ενισχύσει τη δημόσια συζήτηση για όλα τα σχετικά θέματα, να τονίσει την αναγκαιότητα ολοκληρωμένης διαχείρισης υδατικών πόρων τόσο από τη σκοπιά της ενέργειας όσο και από την οπτική των χρηστών νερού.
Η ανθρωπότητα έχει την τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση, για να πετύχει την αειφόρο διαχείριση των υδατικών πόρων, ιδίως προς όφελος των φτωχότερων περιοχών του πλανήτη αλλά και της ζωής στη Γη.
Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό, η πρόσβαση του κοινού στο οποίο δεν πρέπει να περιορίζεται από οικονομικής φύσης αποφάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι γεωεπιστήμονες εκφράζουν για άλλη μια φορά την αντίθεσή τους στα σχέδια ιδιωτικοποίησης των δημόσιων επιχειρήσεων ύδρευσης στη χώρα μας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών Right2Water (Το Νερό είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα) παρουσίασε στις 17/2/2014 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις υπογραφές σχεδόν δύο εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι ζητούν να μην ιδιωτικοποιηθούν ποτέ οι υπηρεσίες διαχείρισης του νερού και να εξαιρεθούν από το άνοιγμα της αγοράς.
Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια διαπιστώσαμε πολλές περιπτώσεις υποβάθμισης της ποιότητας σημαντικών υδροφόρων συστημάτων, σαν συνέπεια της αγροτικής και βιομηχανικής δραστηριότητας, αλλά και της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αστικών αποβλήτων. Η ανεπαρκής περιβαλλοντική ευαισθησία μεγάλων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας είναι σίγουρα συνυπεύθυνη για αυτήν την εξέλιξη.
Παρ' ότι η πολιτεία χαρακτήρισε το νερό σαν φυσικό πόρο σε ανεπάρκεια ήδη από 1987, και παρά την υιοθέτηση της οδηγίας 2000/60 για τα νερά με το νόμο 3199/2003, η χώρα μας έχει καθυστερήσει πολύ στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει στα πλαίσια αυτών των νομοθετικών ρυθμίσεων, σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να επιτευχθεί «καλή κατάσταση όλων των υδάτων» μέχρι το 2015. Έστω και με καθυστέρηση ετών, καταρτίστηκαν τα πρώτα σχεδία διαχείρισης των υδατικών πόρων για κάθε λεκάνη απορροής, τα οποία λαμβάνουν υπόψη όλες τις κατηγορίες υδάτων και όλα τα υδάτινα σώματα (επιφανειακά, υπόγεια, παράκτια κ.λπ.), την αλληλεπίδραση μεταξύ τους καθώς και με τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Η πρόκληση πλέον για όλους τους εμπλεκόμενους, διοίκηση, χρήστες και επιστήμονες είναι, ξεκινώντας από αυτά τα πρώτα σχέδια να προχωρήσουν σε πραγματικά ολοκληρωμένο βιώσιμο σχεδιασμό της χρήσης των υδατικών πόρων, ώστε να αντιστραφούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον υδάτινο περιβάλλον και να ληφθούν τόσο μέτρα προστασίας όσο και μέτρα βελτίωσης και αποκατάστασης της ποιότητας των ήδη υποβαθμισμένων - ποσοτικά και ποιοτικά - υδροφόρων συστημάτων.
Στο σημείο αυτό πρέπει για ακόμη μια φορά να επισημάνουμε ότι στις διαδικασίες αδειοδότησης για σχεδιασμό, κατασκευή και χρήση έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων πρέπει να είναι θεσμοθετημένη η συμμετοχή του ειδικού επιστήμονα γεωτεχνικού για να εξασφαλίζεται ο ορθολογικός σχεδιασμός αλλά και η βιωσιμότητα του έργου, προς όφελος τόσο των χρηστών όσο και του περιβάλλοντος.
Η προστασία και αναβάθμιση των υδατικών πόρων είναι πρόκληση αφορά όχι μόνο την ποιότητα ζωής, αλλά και την ίδια τη ζωή.
Η συμβολή των γεωτεχνικών επιστημόνων σε αυτήν την προσπάθεια είναι και απαραίτητη και αποφασιστικής σημασίας.