Η ΕΕ στοχεύει στην καινοτομία για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράμμισε σήμερα τη σημασία που έχουν για την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας (Ε&Κ), και υπέβαλε προτάσεις για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο των προϋπολογισμών τους σε μια περίοδο που πολλές χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν περιορισμούς στις δημόσιες δαπάνες.
 

Η αύξηση των επενδύσεων στους τομείς της Ε&Κ αποτελεί αποδεδειγμένα μοχλό ανάπτυξης, ενώ η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των δημοσίων δαπανών σε Ε&Κ είναι επίσης ζωτικής σημασίας για να μπορέσει η Ευρώπη να διατηρήσει ή να επιτύχει ηγετική θέση σε πολλά γνωστικά πεδία και καίριες τεχνολογίες. Η Επιτροπή δεσμεύτηκε να στηρίξει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις τους στους τομείς της Ε&Κ, ανάλογα με τις ανάγκες τους, μεταξύ άλλων, παρέχοντας στήριξη σε θέματα πολιτικής, δεδομένα παγκόσμιας κλάσης και παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Όλι Ρεν, αρμόδιος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις και το Ευρώ, δήλωσε σχετικά: «Η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη προχωρεί με ταχείς ρυθμούς, ενώ ο ρυθμός δημοσιονομικής εξυγίανσης επιβραδύνεται, σύμφωνα με το ενισχυμένο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Ωστόσο, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί θα παραμείνουν, γι' αυτό επιβάλλεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα κράτη μέλη να διαθέσουν τους πόρους τους με έξυπνο τρόπο. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ βοηθά να διοχετευθούν στην έρευνα και την καινοτομία οι επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη, και εμείς σήμερα προτείνουμε ιδέες ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο κάθε ευρώ που δαπανάται.

Η επίτροπος Έρευνας, Καινοτομίας και Επιστημών Μόιρα Γκέγκεν-Κουίν δήλωσε σχετικά: «Η ενίσχυση της καινοτομίας αναγνωρίζεται ευρύτατα ως το κλειδί για ανταγωνιστικότητα και καλύτερη ποιότητα ζωής, ιδίως στην Ευρώπη όπου δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί από την άποψη του κόστους. Αυτό είναι ένα σαφές μήνυμα προς τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις ανά την ΕΕ. Πρέπει να τα καταφέρουμε τώρα, αλλιώς θα πληρώνουμε το τίμημα τα επόμενα χρόνια.»

Η ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε σήμερα εστιάζει σε τρεις βασικούς τομείς μεταρρυθμίσεων:

-    Βελτίωση της ποιότητας της διαδικασίας χάραξης στρατηγικών και διαμόρφωσης πολιτικής, που θα περιλαμβάνει δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας και θα υποστηρίζεται από έναν σταθερό πολυετή προϋπολογισμό που θα κατανέμει τους πόρους με στρατηγικό τρόπο
-    Βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων Ε&Κ, π.χ. με μείωση του διοικητικού φόρτου και πιο ανταγωνιστική κατανομή των χρηματοδοτήσεων
-    Βελτίωση της ποιότητας των δημοσίων υπηρεσιών που ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία, π.χ. μέσω νέων συμπράξεων με τη βιομηχανία.

Η Επιτροπή έχει επίσης ζητήσει από τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στους τομείς της Ε&Κ, καθώς οι δημόσιες αρχές επανακτούν περιθώρια για επενδύσεις τόνωσης της ανάπτυξης. Δεδομένου ότι οι σημερινές δαπάνες για Ε&Κ στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μόλις υπερβαίνουν το 2% του ΑΕΠ, η ΕΕ παραμένει πολύ πίσω από τους διεθνείς ανταγωνιστές της, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, ενώ και η Κίνα βρίσκεται τώρα πολύ κοντά στο να ξεπεράσει την ΕΕ (βλ. διάγραμμα). Συνεπώς, η αύξηση των δαπανών για Ε&Κ στο 3% του ΑΕΠ, παραμένει βασικός στόχος για την ΕΕ. Η σημερινή όμως ανακοίνωση δείχνει ότι εξίσου σημαντική είναι και η βελτίωση της ποιότητας των δημοσίων δαπανών στους τομείς αυτούς, ώστε να αυξηθεί ο οικονομικός αντίκτυπος των επενδύσεων. Επίσης, επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να δημιουργήσει η ΕΕ πρόσφορες συνθήκες που θα ενθαρρύνουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να καινοτομούν περισσότερο.

Ύψος δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε Ε&Κ στην ΕΕ και ορισμένες τρίτες χώρες το 2012.
 

Ιστορικό

Η καινοτομία παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και βρίσκεται στον πυρήνα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι σημερινές προτάσεις αποτελούν συνέχεια των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του 2014, σύμφωνα με τις οποίες ορισμένες χώρες μέλη κλήθηκαν να αναμορφώσουν την πολιτική τους στους τομείς της Ε&Κ. Επίσης, η Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα έκθεση για την "Κατάσταση της Ένωσης της Καινοτομίας" που δείχνει τη σημειωθείσα πρόοδο σε σχέση με τις 34 σχετικές δεσμεύσεις και υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω προσπάθειες.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-20 σηματοδοτεί μια αποφασιστική στροφή προς την Ε&Κ και άλλους παράγοντες που ενισχύουν την ανάπτυξη, με αύξηση του προϋπολογισμού του νέου προγράμματος της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας 2020» κατά 30% σε πραγματικούς όρους. Ένα επιπλέον ποσό ύψους 83 δισ. ευρώ αναμένεται να επενδυθεί σε Ε&Κ καθώς και στις ΜΜΕ μέσω των νέων Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων.