Από τα πρώτα στοιχεία της εορταστικής αγοράς, προκύπτει ακόμα μία χρονιά μείωσης του χριστουγεννιάτικου τζίρου. Οι εμπορικές επιχειρήσεις λιανικής, παρά το γεγονός οτι είχαν στηρίξει πολλά στην εορταστική αγορά, που θα έδινε «ανάσες» σε αυτή τη δύσκολη παρατεταμένη περίοδο καταναλωτικής κρίσης, δυστυχώς λόγω των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων, τελικά διαψεύστηκαν.
Το βασικό συμπέρασμα της ενδεικτικής καταγραφής σχετικά με την κίνηση των εμπορικών καταστημάτων την περίοδο των Χριστουγέννων, είναι η περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης. Οι τοπικές αγορές στη συντριπτική τους πλειονότητα δήλωσαν ότι σημειώθηκε πτώση των πωλήσεων στα εμπορικά καταστήματα της περιοχής τους συγκριτικά με την περσινή εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων.
Οι περισσότεροι μικρομεσαίοι έμποροι κάνουν λόγο για μια μέση μείωση της εμπορικής κίνησης της τάξεως του 6-8% στις αγορές των μεγάλων αστικών κέντρων και από 10-20% στις περιφερειακές αγορές. Σημειωτέον ότι η ζήτηση του 2012 είχε πτώση στα ιστορικά χαμηλά ρεκόρ -30%, ενώ το 2013 οι μειώση που σημειώθηκε σε πολλές περιπτώσεις είχε υπερβεί το -10%. Για άλλη μια χρονιά το χριστουγεννιάτικο δώρο του ιδιωτικού τομέα, αφιερώθηκε σε γιορτινές αγορές από τους περισσότερους καταναλωτές την περίοδο πριν τα Χριστούγεννα. Το 70% της συνολικής εμπορικής κίνησης και των εορταστικών αγορών γίνεται τη περίοδο πριν τα Χριστούγεννα, και το υπόλοιπο 30% μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, αφού μισθός Δεκεμβρίου και δώρο Χριστουγέννων δεν φτάνουν πλέον μέχρι τη Πρωτοχρονιά.
Αναλυτικότερα, οι μέρες με τη μεγαλύτερη αγοραστική κίνηση σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία αναφέρονται με σειρά σημαντικότητας, η προπαραμονή των Χριστουγέννων 23/12, η οποία για 5 στους 10 εμπόρους ήταν η καλύτερη μέρα από άποψη αγοραστικής κίνησης, ενώ για 3 στους 10 η παραμονή 24/12. Κατά γενική ομολογία τα εμπορικά καταστήματα δεν είχαν καθόλου δουλειά τη Κυριακή 14/12, ενώ τέλος σύμφωνα με 2 στους 10 δούλεψαν ικανοποιητικά τη Κυριακή 21/12 πριν τα Χριστούγεννα και τη τελευταία Κυριακή του χρόνου 28/12, που παραδοσιακά από το 1966, η αγορά παραμένει ανοιχτή.
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες εμπορικών επιχειρήσεων τόνισαν ότι, ενώ υπήρχε αρκετός κόσμος στους εμπορικούς δρόμους, οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν διάθεση μόνο για βόλτα και όχι για αγορές, καταδεικνύοντας για ακόμη μία φορά πως μείζον θέμα αποτελεί η έλλειψη ρευστότητας που ταλανίζει το καταναλωτικό κοινό. Στην παρούσα καταγραφή, οι εκπρόσωποι του εμπορίου περιγράφουν τις αλλαγές που έχουν υποστεί οι καταναλωτικές συμπεριφορές, τονίζοντας πως πλέον το καταναλωτικό κοινό αναζητά κυρίως τα πιο οικονομικά προϊόντα από κάθε είδος, ώστε ακόμα και όσοι ψώνισαν στις γιορτές διέθεσαν κατά 20% σημαντικά μικρότερα ποσά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές.
Χαρακτηριστικά ενώ ο μέσος όρος της συνολικής αξίας αγορών για χριστουγεννιάτικα δώρα στην Ευρώπη ήταν 488 ευρώ, στην Ελλάδα ήταν αντίστοιχα 406 ευρώ.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στη καταγραφή των απόψεων των εμπόρων για κάποιες βασικές κατηγορίες προϊόντων, υποδεικνύουν ότι μεγάλος χαμένος των Χριστουγέννων είναι η κατηγορία της ένδυσης και υπόδησης, αφού η συντριπτική πλειονότητα των εμπόρων του κλάδου, δήλωσαν ότι διαπιστώθηκε μείωση της ζήτησης σε ενδύματα και υποδήματα. Επιβεβαιώνεται και φέτος, η στροφή των καταναλωτών σε μικροδωράκια, συμβολικού περισσότερο χαρακτήρα με δυναμική είσοδο των ηλεκτρονικών «μικροδώρων». Ωστόσο, αυτή η στροφή προτίμησης δεν απέτρεψε τη μείωση στη ζήτηση βιβλίων και ειδών δώρου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, καλύτερη εικόνα παρουσίασε η ζήτηση σε τρόφιμα και παιδικά/παιχνίδια, δηλαδή στους δύο κλάδους που έχουν αποδειχτεί οι πιο ανθεκτικοί στις περικοπές των εορταστικών δαπανών, καθώς τόσο τα τρόφιμα που αφορούν στο γιορτινό τραπέζι, όσο και τα προϊόντα που σχετίζονται με το παιδί, είναι άμεσα συνυφασμένα με τη χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα. Περίπου 3 στους 10 θεωρούν ότι σε αυτούς τους κλάδους η ζήτηση αυξήθηκε συγκριτικά με πέρσι, ενώ περίπου 4 στους 10 βρίσκουν ότι η ζήτηση σε τρόφιμα και παιδικά/παιχνίδια παρέμεινε σταθερή.
Τα αποτελέσματα της εμπορικής κίνησης της περιόδου των Χριστουγέννων, είναι απογοητευτικά και ιδιαίτερα ανησυχητικά για το μέλλον των εμπορικών επιχειρήσεων. Για το λόγο αυτό, με ιδιαίτερη έμφαση ζητήσαμε πολλάκις και εγκαίρως, σύνεση, συναίνεση και συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων του τόπου, προς αποφυγή καταστάσεων πολιτικής αβεβαιότητας, που τελικά ταλαιπώρησαν και φέτος την ελληνική αγορά, ακόμα και τη περίοδο των Χριστουγέννων.
Μετά από μία χρονιά σταθεροποίησης της οικονομίας, η χριστουγεννιάτικη περίοδος, αναμενόταν να δώσει «ανάσες» στις εμπορικές επιχειρήσεις, στο βαθμό που, σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, θα αποτελούσε «πνεύμονα» ενίσχυσης της ρευστότητας και «φιλί ζωής» στη βιωσιμότητα τους. Είναι περιττό να τονίσουμε ότι οι εμπορικές επιχειρήσεις λιανικής από όλη την Ελλάδα, είχαν στηρίξει πολλά στα φετινή αγορά, που ίσως σηματοδοτούσε και το "τέλος εποχής" μιας μακράς καταναλωτικής κρίσης.
Αντί αυτού, είχαμε μια κατάσταση που κάθε Ελληνας καταναλωτής ήθελε στις γιορτές να εκδηλώσει τη χαρά του και να το εκφράσει με αγορές οικογενειακών δώρων, αλλά τελικά ούτε μπόρεσε, ούτε τον άφησαν οι πολιτικές εξελίξεις. Για να περιγράψουμε τη φετινή χριστουγεννιάτικη αγορά, θα δανειστούμε τον ψυχολογικό όρο της "Αμφιθυμίας", κάτι που ως διάγνωση ταιριάζει σε μεγάλο βαθμό, αφού θέλεις να χαρείς τις γιορτές, αλλά τα γεγονότα δεν σε αφήνουν και η αρχική χαρά καταλήγει σε θλίψη.
Χρόνια πολλά!
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΡΚΙΔΗΣ