Η καινούργια προσέγγιση για το εμπόριο και τις επενδύσεις ανταποκρίνεται στη νέα οικονομική πραγματικότητα και στα δεδομένα της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές —αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και αξίες— μέσα από τις οποίες εξασφαλίζει ότι η εμπορική πολιτική παρέχει οφέλη σε μεγαλύτερο κύκλο της κοινωνίας.
Η Επιτροπή προτείνει μια νέα εμπορική και επενδυτική στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τίτλο «Εμπόριο για όλους: προς μια πιο υπεύθυνη πολιτική για το εμπόριο και τις επενδύσεις».
Η νέα αυτή προσέγγιση αξιοποιεί τις εξαιρετικές επιδόσεις που έχει σημειώσει η Ευρώπη στον τομέα του εμπορίου. Οι εξαγωγές που πραγματοποιούν οι εταιρείες της ΕΕ στον υπόλοιπο κόσμο είναι σχεδόν ίσες με αυτές της Κίνας και περισσότερες από αυτές των επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ήδη περισσότερες από 30 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαρτώνται από τις εξαγωγές εκτός της ΕΕ. Το 90% της μελλοντικής παγκόσμιας ανάπτυξης θα υλοποιηθεί έξω από τα σύνορα της Ευρώπης. Μια νέα στρατηγική που θα καταστήσει πιο αποτελεσματικές τις εμπορικές συμφωνίες και θα δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες σημαίνει στήριξη της απασχόλησης στην Ευρώπη.
Η νέα στρατηγική αποτελεί επίσης μια άμεση απάντηση στις έντονες συζητήσεις που γίνονται σήμερα σχετικά με θέματα εμπορίου στην ΕΕ —όπως η συζήτηση για τη διατλαντική εταιρική σχέση εμπορίου και επενδύσεων (ΤΤΙΡ), που βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό διαπραγμάτευση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται επίσης για υλοποίηση της δέσμευσης της Επιτροπής Juncker να αφουγκράζεται τις ανησυχίες του ευρωπαϊκού κοινού και να απαντά σ' αυτές.
«Ακούσαμε τους προβληματισμούς», δήλωσε η αρμόδια για θέματα εμπορίου Επίτροπος της ΕΕ, κυρίαCecilia Malmström.«Οι ευρωπαίοι πολίτες γνωρίζουν ότι το εμπόριο μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, ανάπτυξη και επενδύσεις για τους καταναλωτές, τους εργαζομένους και τις μικρές επιχειρήσεις. Και επιθυμούν κι άλλα τέτοια αποτελέσματα. Δεν επιθυμούν όμως υποχωρήσεις σε βασικές αρχές όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η βιώσιμη ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο ή οι υψηλής ποιότητας νομοθετικές ρυθμίσεις και δημόσιες υπηρεσίες σε εγχώριο επίπεδο. Και θέλουν να γνωρίζουν περισσότερα για τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιούνται εξ ονόματός τους.
Η εμπορική πολιτική πρέπει λοιπόν να καταστεί πιο αποτελεσματική, πιο διαφανής και περισσότερο προσαρμοσμένη στις αξίες μας. Εν ολίγοις, πρέπει να καταστεί πιο υπεύθυνη. Αυτό ακριβώς είναι που κάνουμε σήμερα».
Η νέα στρατηγική θα καταστήσει πιο υπεύθυνη την εμπορική πολιτική της ΕΕ θεμελιώνοντάς την σε τρεις βασικές αρχές:
- Αποτελεσματικότητα: Εξασφαλίζεται ότι μπορεί να γίνει πράξη η δυνατότητα που προσφέρει το εμπόριο για νέες οικονομικές ευκαιρίες. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζονται τα ζητήματα που επηρεάζουν τη σημερινή οικονομία, μέρος της οποίας αποτελούν οι υπηρεσίες και το ψηφιακό εμπόριο. Σημαίνει επίσης ότι παρέχονται τα αναγκαία μέσα και πληροφορίες ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι ευρωπαϊκές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), οι καταναλωτές και οι εργαζόμενοι μπορούν να επωφελούνται πλήρως από τις πιο ανοιχτές αγορές και να προσαρμόζονται σε αυτές. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι στις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες θα περιλαμβάνονται αποτελεσματικές διατάξεις για τις ΜΜΕ.
- Διαφάνεια: Οι διαπραγματεύσεις καθίστανται πιο ανοιχτές σε δημόσιο έλεγχο μέσα από τη δημοσίευση των κύριων κειμένων από όλες τις διαπραγματεύσεις, όπως έγινε με τις διαπραγματεύσεις για την TTIP. Η Επιτροπή έχει πλέον δημοσιεύσει ορισμένα νέα κείμενα (δηλαδή τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης με τη Δυτική και Ανατολική Αφρική) στον δικτυακό της τόπο.
- Αξίες: Διαφυλάσσεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό και κανονιστικό μοντέλο εντός της ΕΕ. Αξιοποιούνται οι εμπορικές συμφωνίες και τα προγράμματα προτιμήσεων (preference programmes) ως εργαλεία για την προώθηση, σε ολόκληρο τον κόσμο, ευρωπαϊκών αξιών όπως η βιώσιμη ανάπτυξη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δίκαιο και ηθικό εμπόριο και η καταπολέμηση της διαφθοράς. Αυτό σημαίνει ότι στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ περιλαμβάνονται κανόνες για την καταπολέμηση της διαφθοράς, και ότι ελέγχεται η εφαρμογή από τους εμπορικούς μας εταίρους διατάξεων για τα βασικά εργασιακά πρότυπα, όπως το συνδικαλιστικό δικαίωμα των εργαζομένων και η κατάργηση της παιδικής εργασίας. Σημαίνει επίσης διεύρυνση των προσπαθειών ώστε να διασφαλιστεί η υπεύθυνη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού.
Μια υπεύθυνη στρατηγική της ΕΕ για το εμπόριο απαιτεί επίσης ένα επικαιροποιημένο πρόγραμμα εμπορικών διαπραγματεύσεων που μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση της παγκοσμιοποίησης προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών, των επιχειρήσεων και γενικότερα:
- Δίνει προτεραιότητα στην ολοκλήρωση σημαντικών έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως ο Γύρος συνομιλιών της Ντόχα στο πλαίσιο του ΠΟΕ, η TTIP, η συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας και η επενδυτική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Κίνας.
- Ανοίγει τον δρόμο σε νέες διαπραγματεύσεις στη ζωτικής σημασίας περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (όπως συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία) και προβλέπει την εμβάθυνση των σχέσεων της ΕΕ με τους εταίρους της στην Αφρική. Στο πλαίσιο αυτό θα ζητηθεί συγκεκριμένα εντολή από τα κράτη μέλη της ΕΕ για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία με σκοπό τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών.
- Εκσυγχρονίζει τις υφιστάμενες συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με το Μεξικό και τη Χιλή και την τελωνειακή ένωση με την Τουρκία.
Μια υπεύθυνη ευρωπαϊκή στρατηγική για το εμπόριο πρέπει επίσης να ανταποκρίνεται στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Αυτός είναι και ο λόγος που, όπως ακριβώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση κάνει έκκληση για καλύτερη χρήση των συνεργιών σε όλους τους τομείς πολιτικής, ώστε να δοθούν κίνητρα σε τρίτες χώρες να συνεργαστούν σε ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες, η εμπορική πολιτική θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πολιτικές για την επιστροφή και επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών και, ανάλογα με την περίπτωση, την απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων (visa).