Μεγαλοεισοδηματίες δεν υπάρχουν

Τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών που παρουσίαση η εφημερίδα Καθημερινή, αποκαλύπτουν δύο πράγματα:

1. Τα εισοδήματα από ενοίκια έχουν καταρρεύσει. Το 2011 δηλώθηκαν στις φορολογικές δηλώσεις 8,87 δισ. ευρώ αποκλειστικά από ενοίκια, ποσό το οποίο εισπράχθηκε κατά τη διάρκεια του 2010, πρώτη χρονιά της κρίσης και των μνημονίων. Στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, δηλώθηκαν όλα-όλα 5,5 δισ. ευρώ.

Δηλαδή, στα χρόνια των μνημονίων το εισόδημα από ενοίκια έχει υποχωρήσει μέχρι τώρα –στα χαρτιά– κατά 38% και το Δημόσιο έχει χάσει πρόσθετη φορολογητέα ύλη 3,3 δισ. ευρώ. Προφανώς, στην πραγματικότητα οι απώλειες είναι πολύ μεγαλύτερες, καθώς η φοροαποφυγή στον χώρο του real estate με την καταβολή των μισθωμάτων κάτω από το τραπέζι υπήρχε και θα υπάρχει. Τα στατιστικά αποτυπώνουν τη ζημιά που έχει γίνει από τους νομοταγείς.

2. Μεγαλοεισοδηματίες, τουλάχιστον στα χαρτιά της εφορίας, δεν υπάρχουν. Όσοι φαντάζονται ότι ακόμη και σήμερα ζουν ανάμεσά μας άνθρωποι που περιμένουν πώς και πώς την 1η του μηνός για να εισπράξουν μερικές χιλιάδες ευρώ από τα διαμερίσματα και τα μαγαζιά τους θα διαψευστούν.

Σύμφωνα πάντοτε με τα στοιχεία που εξασφάλισε η «Καθημερινή», εισοδήματα από ενοίκια δηλώνουν συνολικά 1,7 εκατ. φορολογούμενοι. Από αυτούς, το... 1,6 εκατ. φορολογούμενοι εμφανίζει ποσά κάτω των 12.000 ευρώ. Δηλαδή, το 95% των εισοδηματιών εισπράττει από 1.000 ευρώ τον μήνα και κάτω από τα ενοίκια.

Φορολογική κλίμακα

Πόσοι είναι οι μεγαλοεισοδηματίες; Αν οριστεί ως τέτοιος αυτός που εισπράττει από ενοίκια περισσότερα από 100.000 ευρώ τον χρόνο, τότε η λίστα της εφορίας έχει να αποκαλύψει όχι περισσότερα από... 500 ονόματα.

Τα στοιχεία έρχονται στην επιφάνεια σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική συγκυρία. Μνημονιακή υποχρέωση της Ελλάδας είναι να αυξηθεί η φορολογία στα ενοίκια προκειμένου να εξασφαλιστούν πρόσθετα έσοδα της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ για το 2016. Μάλιστα, το μνημόνιο ορίζει ρητώς ότι εισοδήματα έως 12.000 ευρώ αποκλειστικά από ενοίκια θα πρέπει να φορολογούνται με συντελεστή 15% από 11% που είναι σήμερα, ενώ τα εισοδήματα από 12.000 ευρώ και άνω θα πρέπει να φορολογούνται με 35% αντί για 33%.

Η συγκεκριμένη διάταξη μπήκε και βγήκε από τον νόμο με τα προαπαιτούμενα προ μηνός. Το υπουργείο Οικονομικών θέλησε να κερδίσει χρόνο ώστε να την φέρει ξανά στη Βουλή τροποποιημένη. Με ποιο τρόπο;

Η κυβέρνηση θέλει να διαφοροποιήσει τους συντελεστές έτσι ώστε να επιβαρυνθούν οι έχοντες πολλά εισοδήματα από ενοίκια και να ελαφρυνθούν οι μικροεισοδηματίες, οι οποίοι βάσει του υφιστάμενου καθεστώτος πληρώνουν φόρο από το πρώτο ευρώ. Σε επίπεδο προθέσεων, έχει συζητηθεί ακόμη και το ενδεχόμενο θέσπισης ενιαίας φορολογικής κλίμακας στην οποία εκτός από τους μισθούς και τις συντάξεις, θα προστίθενται και τα εισοδήματα από ενοίκια.

Η επανένταξη

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι η επανένταξη των εισοδημάτων από ενοίκια στην κλίμακα θα αποδειχθεί πολύ δύσκολη υπόθεση, τουλάχιστον από δημοσιονομικής άποψης. Επανένταξη σημαίνει ότι ένα μέρος του εισοδήματος από ακίνητα δεν θα φορολογείται λόγω της έκπτωσης φόρου που προβλέπει η κλίμακα (σ.σ. για τα εισοδήματα του 2015 ίσχυσε έκπτωση φόρου έως 2.100 που ισοδυναμούσε με αφορολόγητο 9.550 ευρώ). Από τη στιγμή που 95% των εισοδηματιών δηλώνουν κάτω από 12.000 ευρώ, ο κίνδυνος να μην εισπραχθούν καν τα περυσινά φορολογικά έσοδα (σ.σ. εκτιμάται ότι συγκεντρώθηκαν λιγότερα από 950 εκατ. ευρώ) θα μεγαλώσει.

Ασφαλώς, με την ένταξη στην κλίμακα, κάποιοι θα βρεθούν να πληρώνουν φόρο ο οποίος θα υπολογιστεί με συντελεστή ακόμη και 42%, δεδομένου ότι η προσθήκη των ενοικίων στα υπόλοιπα εισοδήματα θα τους ανεβάσει στο τελευταίο κλιμάκιο. Ο αριθμός αυτών των φορολογουμένων, όμως, δεν θα είναι τόσο μεγάλος ώστε να υπερκαλύψει τις απώλειες εσόδων από τους μικροεισοδηματίες.

Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις για τη φορολόγηση των ενοικίων αναμένονται μέσα στις επόμενες εβδομάδες, καθώς η κατάθεση του φορολογικού νομοσχεδίου είναι ένα από τα σοβαρότερα προαπαιτούμενα της δεύτερης λίστας, που συνδέεται και με την εκταμίευση της επόμενης δόσης, αλλά και με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας.