Θωρακίζουν ή απλώς στραγγαλίζουν την ελληνική οικονομία και την τραπεζική πίστη; Σε κάθε περίπτωση, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων φαίνεται ότι «ήρθαν για να μείνουν».
Ολοένα και βραδύτερος ετήσιος ρυθμός μείωσης των ιδιωτικών καταθέσεων, λόγω της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων, παρατηρείται από το τέλος του περασμένου έτους, σύμφωνα με ανάλυση της Alpha Bank.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δωδεκάμηνος ρυθμός μείωσης από 23,5% στο τέλος του Δεκεμβρίου 2015 περιορίσθηκε σταδιακά στο 6,3% στο τέλος του Μαΐου του 2016.
Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σε μηνιαίες συναλλαγές αυξήθηκαν τον Μάιο του 2016 κατά 278 εκατ. ευρώ (Μάιος 2016: 121.704 εκατ. ευρώ, Απρίλιος 2016: 121.426).
Η αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων εντός του Μαΐου προήλθε από την αύξηση των καταθέσεων των επιχειρήσεων (1.038 εκατ. ευρώ), ενώ οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν (760 εκατ. ευρώ).
Η μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών προέκυψε από τη μείωση των καταθέσεων ταμιευτηρίου (602 εκατ. ευρώ) και προθεσμίας (290 εκατ. ευρώ), ενώ οι καταθέσεις όψεως αυξήθηκαν κατά 132 εκατ. ευρώ.
Οι συνολικές ιδιωτικές καταθέσεις του Μαΐου 2016 (121,7 δισ. ευρώ) ήταν μειωμένες κατά 116,1 δισ. ευρώ έναντι του μεγίστου υπολοίπου καταθέσεων ιδιωτών των 237,8 δισ. ευρώ που κατεγράφη τον Σεπτέμβριο του 2009.
Στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης έλεγε ότι η επιβολή capital controls είναι τόσο απίθανη, όσο το να μην ανατείλει ο ήλιος.
Όμως η ανατολή της 29ης Ιουνίου βρήκε τους Έλληνες να αγωνιούν μπροστά στα ΑΤΜ και τις ελληνικές τράπεζες να αποκόπτονται από την ευρωζώνη «για έξι ημέρες», όπως είχε ειπωθεί αρχικά.
Από τότε πληθαίνουν, αλλά και διαψεύδονται διαδοχικά, οι προβλέψεις για άρση των capital controls σε δύο, τρεις ή έξι μήνες. Απολογισμός από τον έλληνα ευρωβουλευτή Γιώργο Κύρτσο: «Τα capital controls δημιούργησαν κάποια πρόσθετα προβλήματα, ιδιαίτερα στη ρευστότητα των επιχειρήσεων, από την άλλη όμως προστάτευσαν την οικονομία από τα χειρότερα. Από τη στιγμή που εξακολουθεί να υπάρχει μία κρίση εμπιστοσύνης, η πλήρης κατάργηση των capital controls θα οδηγούσε κατά την άποψή μου σε μία μαζική φυγή καταθέσεων» τονίζει ο ευρωβουλευτής της ΝΔ.
Τα capital controls προστατεύουν τον αδύναμο, δηλαδή το τραπεζικό σύστημα, δια της ακινησίας: με την απαγόρευση δεν βγαίνουν, αλλά και δεν μπαίνουν χρήματα στις τράπεζες, με αποτέλεσμα να φυτοζωεί ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας. Για να αρθούν οι περιορισμοί, θα πρέπει πάνω απ΄όλα να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του καταθέτη και του επιχειρηματία στην οικονομία και στο κράτος, εκτιμά ο Φιλίπ Λάμπερτς, συμπροεδρεύων των ευρωπαίων Πρασίνων. «Το γεγονός ότι στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι σε ισχύ οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων δείχνει ότι παραμένει χαμηλή η εμπιστοσύνη στις τράπεζες και στα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας. Μέχρι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, προφανώς θα παραμείνουν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων. Ασφαλώς έχει γίνει πρόοδος, βλέπουμε ότι η ΕΚΤ θέλει να αποδεχθεί και πάλι τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών. Ασφαλώς, πρόκειται για μία καλή ένδειξη, αλλά ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί αυτό το βήμα…».