Έτος τιμολογικής αυτοσυγκράτησης για την οργανωμένη λιανική ήταν το 2012, αφού, παρά τις αυξήσεις των φόρων και τις ανατιμήσεις πρώτων υλών και ενέργειας, οι έξι μεγαλύτερες αλυσίδες του κλάδου κατάφεραν να απορροφήσουν τις εν λόγω επιβαρύνσεις και να μειώσουν τις τιμές τους κατά μέσο όρο 1,4%, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Παρατηρητηρίου Τιμών (στοιχεία Δεκ. 2012-Δεκ. 2011).
Καθοριστική στην εξέλιξη αυτή ήταν η συμβολή των ειδών διατροφής. Οι τιμές τους μειώθηκαν κατά 1,8%, ενώ των μη αλκοολούχων ποτών κατά 1,2%. Στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού οι μειώσεις τιμών έφθασαν το 4,9% και στα είδη ατομικής φροντίδας το 2,3%, έναντι του Δεκεμβρίου του 2011. Από μια προσεκτικότερη ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι η πτώση των τιμών σε συνολικό επίπεδο οφείλεται στην τιμολογική αυτοσυγκράτηση όχι μόνο των αλυσίδων και των προμηθευτών τυποποιημένων προϊόντων αλλά και στις γενναίες μειώσεις τιμών στα νωπά προϊόντα (λαχανικά, κρέατα, ψάρια), μια κατηγορία με σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κόστους του «καλαθιού» της νοικοκυράς.
Σε αυτή, λοιπόν, οι μειώσεις τιμών υπερέβησαν το 8% –δίχως τη συμμετοχή της, η γενική πτωτική μεταβολή σε ετήσια μέση βάση θα είχε περιοριστεί στο 1%. Επίσης, σημαντική συμβολή στη μείωση του κόστους του «καλαθιού» αγορών είχαν τα άλευρα, των οποίων οι τιμές μειώθηκαν 11% το 2012, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης τιμών στις πρώτες ύλες –η συγκεκριμένη κατηγορία επηρεάζει καθοριστικά τη διαμόρφωση των τιμών πλείστων προϊόντων. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε ένα μεγάλο μέρος τους οι μειώσεις τιμών έγιναν τον Δεκέμβριο. Χαρακτηριστικά, από το ετήσιο ποσοστό μείωσης 1,4%, μόνο τον Δεκέμβριο οι τιμές μειώθηκαν κατά 0,8%.
Πρωτιά στην Ευρώπη
Μεγάλες πιέσεις δέχθηκαν πέρυσι γενικά οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών στην εγχώρια αγορά, με αποτέλεσμα ο ρυθμός της ετήσιας μεταβολής του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στη χώρα μας να είναι σταθερά το τελευταίο διάστημα ο χαμηλότερος, τόσο μεταξύ των 27 της ΕΕ όσο και των 17 της Ευρωζώνης. Από την επεξεργασία των στοιχείων του Νοεμβρίου, που διενήργησε το Υπουργείο Ανάπτυξης, διαπιστώθηκε ότι η χώρα μας κατατάσσεται στις χαμηλότερες θέσεις σε όλες σχεδόν της επιμέρους κατηγορίες του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή μεταξύ των 27 της ΕΕ.
Χαρακτηριστικά, σε κατηγορίες όπως η Διατροφή, η μεταβολή στη χώρα μας είναι μόλις 0,1% του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕΔΤΚ) της Eurostat –αντί -0,3%, σύμφωνα με την καταμέτρηση του Παρατηρητηρίου Τιμών για τον μήνα Νοέμβριο– όταν ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 3,3%! Με άλλα λόγια, βρεθήκαμε 33 φορές πίσω από τον ρυθμό αύξησης των ευρωπαϊκών τιμών! Οι μοναδικές εξαιρέσεις αναφέρονται στη Στέγαση, εξαιτίας των φορολογικών επιδράσεων (αύξηση ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης), και στην Ένδυση-Υπόδηση.
Ο ΕΔΤΚ, που διαμορφώθηκε στο 0,4% για την Ελλάδα, βρίσκεται πολύ χαμηλότερα των αντίστοιχων ενδείξεων για χώρες, όπου επίσης εφαρμόζεται πολιτική περιορισμού του δημοσίου χρέους μέσω της αύξησης έμμεσων κι άμεσων φόρων, μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις κλπ, όπως η Πορτογαλία (1,9%), η Ιρλανδία (1,6%), η Ισπανία (3%) και η Ιταλία (2,6%). Επίσης, ο ρυθμός της ετήσιας μεταβολής του ΕΔΤΚ, με σταθερούς όρους, κατά το τελευταίο 7μηνο του 2012 κινήθηκε στα επίπεδα του μηδενός ή ακόμα χαμηλότερα –τον Νοέμβριο, μάλιστα, κατέγραψε τη χαμηλότερη μεταβολή στην ιστορία του (-0,32%).
Μάχη στα ράφια
Οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, γενικότερα, η απαξίωση των εισοδημάτων, υποχρέωσε την αγορά να επαναπροσδιορίσει το 2012 τις τιμολογικές της πολιτικές. Διορθώσεις στις τιμές έγιναν. Ίσως όχι αυτές που ανέμεναν το ευρύ κοινό και η κυβέρνηση, αλλά η αγορά παρουσίασε πέρυσι σαφή δείγματα αυτοσυγκράτησης. Μάλιστα, θεωρείται βέβαιο πως, εφόσον τα συναρμόδια υπουργεία θεσμοθετήσουν κατά τις προβλέψεις τον χαμηλότερο μισθό
κάτω των 600 ευρώ, οι διορθώσεις των τιμών στο λιανεμπόριο τροφίμων θα είναι πιο άμεσες.
Ως προς τα πεπραγμένα του 2012, επί ενός συνόλου 55 βασικών κατηγοριών προϊόντων που παρακολουθεί το Παρατηρητήριο Τιμών, οι αλυσίδες μείωσαν τις τιμές τους σε 32. Σε 20 κατηγορίες προέβησαν σε ανατιμήσεις και σε 3 διατήρησαν τους τιμοκαταλόγους τους σταθερούς. Οι μεγαλύτερες μειώσεις στην κατηγορία των τροφίμων καταγράφηκαν σε νωπά ψάρια (-12,2%), αλεύρι (-11%), συντηρημένα ψάρια (-8,4%), νωπά και κατεψυγμένα λαχανικά (έως -8,1%), ψωμί (-5,4%), ρύζι (-4,3%), σπορέλαιο και νωπά κρέατα (4,2%), νωπό γάλα (-3,7%), δημητριακά και γιαούρτι (-3,3%), ζυμαρικά (-3,2%) και φυτικό λίπος (-2,7%).
Επίσης, πτωτικά κινήθηκαν κατά 2,2% οι τιμές του καφέ και κατά 1%-2% των αναψυκτικών, ενώ στα είδη καθαρισμού οι μειώσεις τους έφθασαν το 5,8% και στα είδη ατομικής φροντίδας το 2,3%. Στο «κόκκινο», δηλαδή με ανατιμήσεις, βρέθηκαν τα οινοπνευματώδη ποτά (3,2%), το αλάτι και τα μπαχαρικά (4,3%), τα γλυκά-ζαχαρώδη (4,1%), η μαρμελάδα (1,6%), τα σκληρά τυριά (2,9%), η φέτα (2,8%), τα αυγά (5,5%), τα αλλαντικά (0,6%), το σοκολατούχο γάλα (2,1%), τα νωπά χοιρινά (1,6%) και τα νωπά πουλερικά (0,8%).
selfservice.gr
