Η Αίγυπτος αναδεικνύεται στις παγκόσμιες χώρες παραγωγής επιτραπέζιων ελιών με περισσότερο από το 18% της παγκόσμιας παραγωγής το 2017, δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας και Αναδάσωσης Ezz el-Din AbuSteit, το σχέδιο να εγκαταστήσει περίπου 100 εκατομμύρια ελαιόδεντρα μέχρι το τέλος 2020 ως μέρος του σχεδίου της χώρας για την καλλιέργεια των 1,5 εκατομμυρίων δενδρυλλίων ελιάς πρόσθεσε ότι το υπουργείο του έχει επιτύχει τον πρώτο στόχο όσον αφορά την επίτευξη των υψηλότερων ποσοστών παραγωγής επιτραπέζιων ελιών και επί του παρόντος βρίσκεται στο δρόμο του για την επίτευξη του δεύτερου στόχου, με τον οποίο η Αίγυπτος θα είναι από τις επτά χώρες της παραγωγής.ελαιολάδου και ελιάς δήλωσε.
Αφού έλαβε την προεδρία της επόμενης συνόδου του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου από την Αργεντινή, ο Abu Steit υποστήριξε ότι η Αίγυπτος θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη του συμβουλίου για την ενίσχυση της τεχνικής και ερευνητικής συνεργασίας στους τομείς των ελαιώνων στη διεθνή σκηνή. Επιβεβαίωσε επίσης ότι η Αίγυπτος είναι έτοιμη να φιλοξενήσει συνεδριάσεις της συμβουλευτικής επιτροπής του συμβουλίου που θα πραγματοποιηθούν στο επόμενο διάστημα.
Η εξέλιξη της ελαιοκαλλιέργειας στην Αίγυπτο
Το 2016/17, η Αίγυπτος είχε συνολική καλλιεργούμενη έκταση 100.000 εκταρίων, σχεδόν το 1% του συνόλου του κόσμου. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΔΟΕ, ο αιγυπτιακός τομέας ελιάς είναι ιδιαίτερα προσανατολισμένος στις επιτραπέζιες ελιές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 95% της συνολικής παραγωγής του. Η Αίγυπτος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής επιτραπέζιων ελιών ανά κάτοικο μεταξύ των χωρών μελών της ΔΟΕ και ο τέταρτος κατά τον υπολογισμό των τρίτων χωρών
Αν και η ύπαρξη της ελιάς χρονολογείται από τη δωδέκατη χιλιετία π.Χ., η προέλευση της καλλιέργειάς της μπορεί να ανιχνευθεί στη Μικρά Ασία πριν από περίπου 6.000 χρόνια. Τα πρώτα στοιχεία της ελιάς στην Αίγυπτο μπορούν να βρεθούν (1570-1345 π.Χ.). Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι ο Pharoah Ramses III (1197-1165 π.Χ.) προώθησε την καλλιέργεια ελαιοδένδρων και προσέφερε το λάδι που εξήχθη από ελιές στην Ελιόπολη στον Ήλιο Θεό Ρα. Πολλοί λαμπτήρες που ανακαλύφθηκαν στους τάφους των Φαραώ δείχνουν ότι το ελαιόλαδο χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε αιγυπτιακούς ναούς. Η ύπαρξη ελαιώνων στην Θηβαΐδα, την Αλεξάνδρεια και κυρίως στην όαση Φαγιούμ καταγράφεται σε έγγραφα από τη ελληνο-ρωμαϊκή περίοδο, όταν η ελαιοκαλλιέργεια επεκτάθηκε ταχέως.
Το 2009, μια συνολική έκταση 65.303 εκταρίων φυτεύτηκε με ελαιόδεντρα, εκ των οποίων 56.330 εκτάρια έφεραν καλλιέργειες. Μεταξύ 2005 και 2011 η καλλιεργούμενη έκταση μειώθηκε, αν και με διακυμάνσεις στα παρελθόντα έτη. Μια από τις κύριες αιτίες ήταν ο ξεριζωμός των δένδρων το 2009 και το 2010 λόγω των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, η οποία άρχισε να γίνεται αισθητή στους ελαιώνες της χώρας το 2004. Ωστόσο, η παραγωγή σε ολόκληρη τη χώρα παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη οι νέοι ελαιώνες που φυτεύτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 εισήλθαν βαθμιαία στην εμπορική παραγωγή. Το 2016/17, η Αίγυπτος είχε συνολική καλλιεργούμενη έκταση 100.000 εκτάρια , σχεδόν το 1% του συνόλου του κόσμου.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΔΟΕ, ο αιγυπτιακός τομέας ελιάς είναι ιδιαίτερα προσανατολισμένος στις επιτραπέζιες ελιές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 95% της συνολικής παραγωγής τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Αίγυπτος είναι ο κορυφαίος καταναλωτής επιτραπέζιων ελιών στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 13,9% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Είναι επίσης ο δεύτερος παραγωγός, που παράγει περίπου το 17,2% των επιτραπέζιων ελιών παγκοσμίως. και ο δεύτερος εξαγωγέας, που εξάγει το 18,2% των επιτραπέζιων ελιών παγκοσμίως το 2017/18.
Η παραγωγή επιτραπέζιων ελιών αυξήθηκε σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, φθάνοντας τις 550.000 τόνους το έτος συγκομιδής 2016/17.
Η μέση παραγωγή των τελευταίων ετών ήταν γύρω στα 450.000t. Αν και παρουσιάζει γενικά θετική τάση ανάπτυξης, η αιγυπτιακή παραγωγή ποικίλλει σημαντικά μεταξύ εποχών. Για παράδειγμα, κατά το έτος καλλιέργειας 2015/16, η παραγωγή μειώθηκε κατά περίπου 25,5% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Ωστόσο, κατά το έτος συγκομιδής 2016/17, η παραγωγή αυξήθηκε κατά 63,9%. Στη συνέχεια αυξήθηκε κατά 9,1% το 2017/18. Μια από τις κύριες αιτίες αυτών των διακυμάνσεων είναι η αλλαγή του κλίματος, η οποία άρχισε να έχει εμφανή αποτελέσματα το 2004. Αυτές οι διακυμάνσεις στην παραγωγή επηρεάζουν αρνητικά την κατανάλωση και το εμπόριο
Όσον αφορά το εμπόριο, οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών το έτος καλλιέργειας 2017/18 αυξήθηκαν κατά 11,6% σε σύγκριση με το 2016/17, φθάνοντας συνολικά σε 120.000 τόνους, εκ των οποίων το 24,6% προοριζόταν για τη Βραζιλία και το 22,3% στην ΕΕ. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει το εμπόριο στις κυριότερες αγορές εισαγωγής. τα στοιχεία δείχνουν αύξηση 48% στις Ηνωμένες Πολιτείες και αύξηση 40,4% στην Αυστραλία. Ωστόσο, η Βραζιλία και ο Καναδάς εισήγαγαν λιγότερα, μειώνοντας κατά 5,1% και 12,9% αντίστοιχα.
Οι εξαγωγές στην ΕΕ το έτος συγκομιδής 2017/18 αυξήθηκαν κατά 57,7% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους συγκομιδής.
Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τελευταίων τεσσάρων ετών είναι 46,4%. Το υψηλότερο ποσοστό παρατηρήθηκε στο έτος καλλιέργειας 2016/17 όταν οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 100,7%. Η Βραζιλία ήταν η χώρα που συνέβαλε περισσότερο στην ανάπτυξη αυτή.
Η κατανάλωση στην Αίγυπτο έχει αλλάξει με την παραγωγή. Η μεγαλύτερη αύξηση της κατανάλωσης παρατηρήθηκε στις κυριότερες χώρες παραγωγής της ΔΟΕ. Σε ορισμένες χώρες, η παραγωγή έχει αυξηθεί απότομα και η κατανάλωση μαζί με αυτήν. Αυτό περιλαμβάνει την Αίγυπτο, η οποία έπεσε από την κατανάλωση 11.000 τόνων το 1990/91, σε 400.000 τόνους το 2017/18, καθιστώντας την Αίγυπτο τον κορυφαίο καταναλωτή επιτραπέζιων ελιών παγκοσμίως. Σήμερα, η Αίγυπτος καταναλώνει το 13,9% όλων των επιτραπέζιων ελιών που καταναλώνονται σε όλο τον κόσμο.
Η Αίγυπτος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής επιτραπέζιων ελιών ανά κάτοικο μεταξύ των χωρών μελών της ΔΟΕ και ο τέταρτος κατά τον υπολογισμό των τρίτων χωρών. Με πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο από 97,5 εκατομμύρια το 2017, η κατανάλωση κατά κεφαλήν την τελευταία πενταετία έχει αυξηθεί από 3,3 κιλά ανά άτομο το χρόνο το 2016 σε 4,1 κιλά το 2017.
Τι πράττουν για να κατακτήσουν την κορυφή
- Εξαιρέσεις από κανονισμούς εισαγωγών & εξαγωγών, δασμούς και λοιπούς φόρους σε ελεύθερες ζώνες
- Εξαιρούνται από τους κανονισμούς εισαγωγών και εξαγωγών και τις γενικές τελωνειακές διαδικασίες προϊόντα που εξάγονται ή εισάγονται από και προς ελεύθερες ζώνες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά σχετίζονται με την δραστηριότητα των επενδυτικών σχεδίων.
- Απαλλάσσονται από δασμούς, ΦΠΑ και άλλα τέλη τα προϊόντα που εξάγονται ή εισάγονται από και προς ελεύθερες ζώνες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά σχετίζονται με την δραστηριότητα των επενδυτικών σχεδίων.
- Με την εξαίρεση των αυτοκινήτων, απαλλάσσονται από δασμούς, ΦΠΑ και άλλους φόρους και επιβαρύνσεις, όλος ο εξοπλισμός, τα εργαλεία, οι μηχανές και τα μεταφορικά οχήματα κάθε είδους που κρίνονται απαραίτητα για την λειτουργία αδειοδοτηθέντων επενδυτικών σχεδίων εντός ελευθέρων ζωνών, ακόμη και σε εξαιρετικές περιπτώσεις που η φύση της δραστηριότητας απαιτεί την προσωρινή έξοδό τους από την ελεύθερη ζώνη και την επιστροφή τους σε αυτήν, υπό συγκεκριμένους όρους προϋποθέσεις και εγγυήσεις που ορίζονται με διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου.
- Επενδυτικά σχέδια που στεγάζονται εντός ελευθέρων ζωνών φορολογούνται με διαφορετικό τρόπο από ότι ισχύει γενικά με βάση το φορολογικό δίκαιο της Αιγύπτου.
- Η φορολόγηση των επενδυτικών σχεδίων σε δημόσιες ελεύθερες ζώνες γίνεται με συντελεστή 2% της αξίας (CIF) των εισερχόμενων αγαθών όσον αφορά επενδύσεις στους κλάδους αποθήκευσης και logistics και 1% της αξίας (FOB) των εξερχόμενων αγαθών όσον αφορά επενδύσεις στους κλάδους βιομηχανίας και συναρμολόγησης.
- Το διαμετακομιστικό εμπόριο αγαθών που επανεξάγονται σε συγκεκριμένους προορισμούς απαλλάσσεται από την συγκεκριμένη φορολόγηση.
- Τα επενδυτικά σχέδια τα οποία δεν συνεπάγονται εισαγωγή ή εξαγωγή αγαθών υπόκεινται σε φορολόγηση με συντελεστή 1% των συνολικών εσόδων τους, όπως αυτά προκύπτουν από τις ελεγμένες οικονομικές τους καταστάσεις.
- Η φορολόγηση των επενδυτικών σχεδίων σε ιδιωτικές ελεύθερες ζώνες όσον αφορά επενδύσεις στους κλάδους βιομηχανίας και συναρμολόγησης γίνεται με συντελεστή 2% των συνολικών εσόδων τους όταν τα παραγόμενα προϊόντα προορίζονται για την αιγυπτιακή αγορά και 1% των συνολικών εσόδων τους όταν τα παραγόμενα προϊόντα εξάγονται. Το διαμετακομιστικό εμπόριο αγαθών που επανεξάγονται σε συγκεκριμένους προορισμούς απαλλάσσεται από την συγκεκριμένη φορολόγηση.
- Τα λοιπά επενδυτικά σχέδια εντός ιδιωτικών ελευθέρων ζωνών υπόκεινται σε φορολόγηση με συντελεστή 2% των συνολικών εσόδων τους.
Τα επενδυτικά σχέδια που στεγάζονται σε δημόσιες και ιδιωτικές ελεύθερες ζώνες υποχρεούνται σε καταβολή προς τον GAFI ετήσιων τελών υπηρεσιών έως 0,001% του κεφαλαίου τους (μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους EGP100.000) ή του ισόποσού του σε άλλα νομίσματα.
Οικονομικές σχέσεις Αιγύπτου και Ελλάδας
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών φτάνουν πολύ πίσω στο χρόνο ως αποτέλεσμα της συνύπαρξής τους μέσα στην ίδια γεωστρατηγική περιοχή, την κοινή ιστορική εμπειρία τους και δεδομένης της παρουσίας εδώ και πολλά χρόνια στην Αίγυπτο μιας μεγάλης ελληνικής κοινότητας.
Σήμερα, οι δύο χώρες απολαμβάνουν στενής συνεργασίας σε πολυμερές επίπεδο στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών και στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης. Σε διμερές επίπεδο και σύμφωνα με μια συμφωνία που υπογράφηκε το 1998, οι δύο χώρες έχουν θεσμοθετήσει πολιτικές διαβουλεύσεις στο υψηλότερο επίπεδο σε εξαμηνιαία βάση και μεταξύ Υπουργών Εξωτερικών μία φορά το χρόνο. Η Αίγυπτος είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της χώρας στον αραβικό κόσμο.
Ο αριθμός των ελληνικών επενδυτικών έργων στην Αίγυπτο ανήλθε σε 104 έργα, με εκδομένο κεφάλαιο 1.6148 δισεκατομμυρίων LE, και ελληνικό μερίδιο ύψους 1.2669 δισεκατομμυρίων LE. Τα ελληνικά επενδυτικά σχέδια επικεντρώνονται κυρίως σε έναν αριθμό παραγωγικών και υπηρεσιακών τομέων, στους οποίους περιλαμβάνονται: η χημική βιομηχανία - η κλωστοϋφαντουργία - τα δομικά υλικά - η βιομηχανία τροφίμων - οι υπηρεσίες των επιχειρήσεων και τα προγράμματα παροχής συμβουλών - οι μεταφορές και οι δημόσιες υπηρεσίες.
Οι αιγυπτιακές επενδύσεις στην Ελλάδα επικεντρώνονται στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Τον Φεβρουάριο του 2007, ο αιγυπτιακός διαχειριστής δικτύου Orascom Telecom αγόρασε τον ελληνικό φορέα κινητής τηλεφωνίας TIM HELLAS σε συμφωνία ύψους 3,4 δισ. Ευρώ. Αλλάζει το όνομα της εταιρείας στην WIND.
Τον Δεκέμβριο του 2007, η Orascom, η οποία κατείχε το 51% των μετοχών της ελληνικής εταιρείας Tellas Telecom (μία από τις κορυφαίες επιχειρήσεις σταθερής τηλεφωνίας και διαδικτύου στην Ελλάδα), αγόρασε όλες τις μετοχές της ελληνικής εταιρείας.
Ο όγκος των συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009 ανήλθε σε 261,3 εκατ. Ευρώ έναντι 216 εκατ. Ευρώ την ίδια περίοδο του 2008, γεγονός που αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 21%. Η αξία των αιγυπτιακών εξαγωγών έφθασε τα 161 εκατομμύρια ευρώ, αύξηση 1,25% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Ενώ η αξία των εισαγωγών από την Ελλάδα ανήλθε σε 100,3 εκατομμύρια ευρώ. Με βάση τα στοιχεία αυτά, το πρώτο εξάμηνο του 2009 υπάρχει εμπορικό πλεόνασμα ύψους 60,7 εκατομμυρίων ευρώ υπέρ της Αιγύπτου.
Προοπτικές ενίσχυσης της οικονομικής συνεργασίας:
Το σημερινό επίπεδο εμπορίου και επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών δείχνει ότι οι οικονομικές σχέσεις, γενικά, θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν σε ένα νέο επίπεδο που να είναι σύμφωνο με τα κοινά συμφέροντα και φιλοδοξίες των δύο χωρών. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις προοπτικές να επωφεληθούν από τη συμμετοχή τους σε ορισμένες περιφερειακές οικονομικές ομάδες, είναι μεγάλη, καθώς η Αίγυπτος είναι μέλος του COMESA και της Σύμβασης του Αγαδίρ, ενώ η Ελλάδα είναι μέλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου και του Νότου Ανατολικής Ευρώπης. Από οικονομική άποψη, αυτό έχει τη δυνατότητα να καταστήσει την Αίγυπτο πύλη για την Ελλάδα στην Αφρική και τον αραβικό κόσμο, ενώ παράλληλα καθιστά την Ελλάδα πύλη για την Αίγυπτο προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Επιπλέον, και οι δύο χώρες μπορούν να μεγιστοποιήσουν τη συνεργασία τους στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης, ιδίως μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της Αιγύπτου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο του 2004.
Η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Αιγύπτου ρυθμίζει τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας. Άλλες βασικές συνθήκες και συμφωνίες έχουν ως εξής:
Συμφωνία για τις θαλάσσιες και θαλάσσιες μεταφορές (1981)
Συμφωνία Οικονομικής και Τεχνικής Συνεργασίας (1986)
Συμφωνία συνεργασίας στον τομέα των κοινωνικών ασφαλίσεων (1986)
Συμφωνία για την προώθηση και την προστασία των επενδύσεων (1993)
Συμφωνία για την ίδρυση του Αιγυπτιακού-Ελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου (2002)
Συμφωνία επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας (2004)
Συμφωνία για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (2004)
Μνημόνιο συμφωνίας για συνεργασία μεταξύ διπλωματικών ακαδημιών (2004)
Μνημόνιο συμφωνίας για συνεργασία στον τομέα του τουρισμού (2005)
Μνημόνιο συμφωνίας για τη συνεργασία στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών (2005)
Μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με την αμοιβαία χορήγηση της ιθαγένειας στους πολίτες και των δύο χωρών (2005)
Μνημόνιο συμφωνίας για τη συνεργασία στον τομέα της νέας και ανανεώσιμης ενέργειας (2006).