Η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 7,75% το 2020 και θα αναπτυχθεί κατά 6,25% το 2021, ενώ η οικονομία της ΕΕ των 27 προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 7,5% το 2020 και να αυξηθεί κατά περίπου 6% το 2021
Η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 7,75% το 2020 και θα αναπτυχθεί κατά 6,25% το 2021, ενώ η οικονομία της ΕΕ των 27 προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 7,5% το 2020 και να αυξηθεί κατά περίπου 6% το 2021, σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν που δημοσιεύθηκαν σήμερα στις Βρυξέλλες.
Η Κομισιόν καταγράφει ότι το σοκ για την οικονομία της ΕΕ είναι συμμετρικό στο ότι η πανδημία έχει πλήξει όλα τα κράτη μέλη, αλλά και η ύφεση (από -4,25% στην Πολωνία σε -9,7% στην Ελλάδα) και η ισχύς της ανάκαμψης το 2021 αναμένεται να διαφέρουν σημαντικά.
Η οικονομική ανάκαμψη κάθε κράτους μέλους θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα αυτή, αλλά και από τη δομή των οικονομιών τους και την ικανότητά τους να ανταποκρίνονται με σταθεροποιητικές πολιτικές, αναφέρει η Κομισιόν ενώ δεδομένης της αλληλεξάρτησης των οικονομιών της ΕΕ, η δυναμική της ανάκαμψης σε κάθε κράτος μέλος θα επηρεάσει επίσης τη δύναμη της ανάκαμψης άλλων κρατών μελών.
Αναλυτικά η Κομισιόν καταγράφει ότι η πανδημία επηρέασε σοβαρά τις καταναλωτικές δαπάνες, τη βιομηχανική παραγωγή, τις επενδύσεις, το εμπόριο, τις ροές κεφαλαίων και τις αλυσίδες εφοδιασμού. Η οικονομία της ΕΕ δεν αναμένεται να αντισταθμίσει πλήρως τις απώλειες του τρέχοντος έτους έως το τέλος του 2021. Οι επενδύσεις θα παραμείνουν συγκρατημένες και η αγορά εργασίας δεν θα έχει ανακάμψει πλήρως.
Προειδοποιεί δε ότι η συνεχιζόμενη αποτελεσματικότητα των μέτρων της ΕΕ και των εθνικών πολιτικών για την αντιμετώπιση της κρίσης θα είναι καθοριστικής σημασίας για τον περιορισμό της οικονομικής ζημίας και τη διευκόλυνση μιας ταχείας, ισχυρής ανάκαμψης για να τεθούν οι οικονομίες στο δρόμο της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Η ανεργία πρόκειται να αυξηθεί, αν και τα μέτρα πολιτικής πρέπει να περιορίσουν την άνοδο της, καταγράφει τονίζοντας ότι ενώ τα προγράμματα εργασίας μικρής διάρκειας, οι επιδοτήσεις των μισθών και η υποστήριξη των επιχειρήσεων θα συμβάλουν στον περιορισμό των απωλειών θέσεων εργασίας, η πανδημία θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στην αγορά εργασίας.
Το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να αυξηθεί από 7,5% το 2019 σε 9,5% το 2020 πριν μειωθεί ξανά σε 8,5% το 2021. Στην ΕΕ, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να αυξηθεί από 6,7% το 2019 στο 9% το 2020 και μετά πέφτει στο 8% περίπου το 2021.
Ορισμένα κράτη μέλη θα δουν πιο σημαντικές αυξήσεις στην ανεργία από άλλα. Εκείνοι με υψηλό ποσοστό εργαζομένων με βραχυπρόθεσμες συμβάσεις και εκείνα όπου μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού εξαρτάται από τον τουρισμό είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Οι νέοι που εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό αυτή τη στιγμή θα δυσκολευτούν επίσης να εξασφαλίσουν την πρώτη τους δουλειά.
Επιπλέον οι τιμές καταναλωτή αναμένεται να μειωθούν σημαντικά φέτος λόγω της πτώσης της ζήτησης και της απότομης πτώσης των τιμών του πετρελαίου, οι οποίες μαζί θα αντισταθμίζουν περισσότερο από μεμονωμένες αυξήσεις τιμών που προκαλούνται από διαταραχές του εφοδιασμού που σχετίζονται με πανδημία.
Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ, όπως μετράται από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), προβλέπεται τώρα στο 0,2% το 2020 και στο 1,1% το 2021. Για την ΕΕ, ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 0,6% το 2020 και 1,3% το 2021 .
Ακολούθως, η Κομισιόν προβλέπει ότι οι αυτόματοι σταθεροποιητές, όπως οι πληρωμές παροχών κοινωνικής ασφάλισης σε συνδυασμό με φορολογικά διακριτικά μέτρα, αναμένεται να προκαλέσουν αύξηση των δαπανών. Ως αποτέλεσμα, το συνολικό δημόσιο έλλειμμα της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί από μόλις 0,6% του ΑΕΠ το 2019 σε περίπου 8,5% το 2020, πριν μειωθεί στο 3,5% περίπου το 2021.
Αφού σημείωσε πτωτική τάση από το 2014, ο δείκτης δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται επίσης να αυξηθεί. Στη ζώνη του ευρώ, προβλέπεται να αυξηθεί από 86% το 2019 σε 102,75% το 2020 και να μειωθεί σε 98,75% το 2021. Στην ΕΕ, προβλέπεται να αυξηθεί από 79,4% το 2019 σε περίπου 95% φέτος πριν μειωθεί σε 92% το επόμενο έτος.
Η εαρινή πρόγνωση καλύπτεται από υψηλότερο από το συνηθισμένο βαθμό αβεβαιότητας. Βασίζεται σε ένα σύνολο υποθέσεων σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού και των σχετικών μέτρων περιορισμού. Η βασική γραμμή προβλέψεων προϋποθέτει ότι το lockdown θα αρθεί σταδιακά από τον Μάιο και μετά.
Μια πιο σοβαρή και πιο μακροχρόνια πανδημία από ό, τι προβλεπόταν σήμερα θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ από ό, τι υποτίθεται στο βασικό σενάριο αυτής της πρόβλεψης.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, ελλείψει ισχυρής και έγκαιρης κοινής στρατηγικής ανάκαμψης σε επίπεδο ΕΕ, υπάρχει ο κίνδυνος η κρίση να οδηγήσει σε σοβαρές στρεβλώσεις στην ενιαία αγορά και σε παγιωμένες οικονομικές, χρηματοπιστωτικές και κοινωνικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος η πανδημία να προκαλέσει πιο δραστικές και μόνιμες αλλαγές στη στάση έναντι των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας και της διεθνούς συνεργασίας, οι οποίες θα επηρεάσουν την εξαιρετικά ανοιχτή και διασυνδεδεμένη ευρωπαϊκή οικονομία. Η πανδημία θα μπορούσε επίσης να αφήσει μόνιμα σημάδια λόγω πτώχευσης και μακροχρόνιων ζημιών στην αγορά εργασίας.
Επιπλέον, δεδομένου ότι οι μελλοντικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του ΗΒ δεν είναι ακόμη σαφείς, οι προβλέψεις για το 2021 βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική υπόθεση του status quo όσον αφορά τις εμπορικές τους σχέσεις. Αυτό προορίζεται μόνο για σκοπούς πρόβλεψης και δεν αντικατοπτρίζει καμία πρόβλεψη ή πρόβλεψη σχετικά με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου για τη μελλοντική τους σχέση.
Ο Valdis Dombrovskis, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία που λειτουργεί για τον Άνθρωπο, δήλωσε σχετικά ότι "σε αυτό το στάδιο, μπορούμε να απεικονίσουμε προσωρινά την κλίμακα και τη βαρύτητα του σοκ στις οικονομίες μας. Ενώ η άμεση επίπτωση θα είναι πολύ πιο σοβαρή για την παγκόσμια οικονομία από την χρηματοπιστωτική κρίση, το βάθος του αντίκτυπου θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της πανδημίας, την ικανότητά μας να επανεκκινήσουμε με ασφάλεια την οικονομική δραστηριότητα και μετά να ανακάμψουμε. Αυτό είναι ένα συμμετρικό σοκ: όλες οι χώρες της ΕΕ επηρεάζονται και όλες αναμένεται να έχουν ύφεση φέτος. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν ήδη συμφωνήσει σε έκτακτα μέτρα για τον μετριασμό του αντίκτυπου. Η συλλογική μας ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από τις συνεχείς ισχυρές και συντονισμένες απαντήσεις σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο. Είμαστε πιο δυνατοί μαζί. "
Ο Paolo Gentiloni, Επίτροπος για την Οικονομία, συμπλήρωσε: "η Ευρώπη βιώνει ένα οικονομικό σοκ χωρίς προηγούμενο μετά τη Μεγάλη Ύφεση. Τόσο το βάθος της ύφεσης όσο και η ισχύς της ανάκαμψης θα είναι άνισα, εξαρτάται από την ταχύτητα με την οποία μπορούν να αρθούν τα lockdown, τη σημασία υπηρεσιών όπως ο τουρισμός σε κάθε οικονομία και από τους χρηματοοικονομικούς πόρους κάθε χώρας. Αυτή η απόκλιση αποτελεί απειλή για την ενιαία αγορά και τη ζώνη του ευρώ - ωστόσο μπορεί να μετριαστεί μέσω αποφασιστικής και κοινής ευρωπαϊκής δράσης. Πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτήν την πρόκληση. "
Ελλάδα: Βουτιά 9,7% στο ΑΕΠ φέτος, ανάπτυξη 7,9% το 2021
Στην Ελλάδα η βουτιά της οικονομίας θα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη αφού το ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει 9,7% φέτος έναντι υποχώρησης 7,7% στην Ευρωζώνη και 7,4% στο σύνολο της ΕΕ.
Ωστόσο, στην Ελλάδα προβλέπεται του χρόνου και η μεγαλύτερη ανάκαμψη αφού το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 7,9%, ενώ η αύξηση στην Ευρωζώνη θα είναι 6,3% και στην ΕΕ 6,1%. Πάντως και στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά και για το σύνολο της Ευρώπης, η ζημιά που θα υποστεί φέτος η οικονομία δεν θα καλυφθεί πλήρως από την αναμενόμενη ανάκαμψη του 2021.
Αναφορικά με τους άλλους δείκτες, μεγάλή επιδείνωση αναμένεται στα δημοσιονομικά, δηλαδή στο έλλειμμα και στο χρέος και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, προϊόν της αύξηση των δημόσιων δαπανών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας και της μείωσης της οικονομίας δραστηριότητας.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα το χρέος θα αυξηθεί το 2020 κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες και θα ανέλθει στο 196,4% του ΑΕΠ, ενώ θα υποχωρήσει αισθητά το 2021 στο 182,6% του ΑΕΠ. Το δημόσιο έλλειμμα στη χώρα μας θα κυμανθεί στο -6,4% του ΑΕΠ φέτος και στο -2,1% του ΑΕΠ το 2021, από πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ που παρουσίασε το 2019.
Το ποσοστό της ανεργίας θα αυξηθεί από το 17,3% του ενεργού πληθυσμού το 2019 στο 19,9% το 2020 για να υποχωρήσει αισθητά το 2021 στο 16,8%.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις θα υποστούν σοκ το 2020 στην Ελλάδα μας αφού θα υποχωρήσουν κατά 30% το 2020, ωστόσο θα υπάρξει απογείωση της τάξης του 33% το 2021.
Ύφεση -7,4% στην Κύπρο
Η οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου οδηγείται σε μεγάλη πτώση το 2020 κατά -7,4%, τα δημόσια οικονομικά αναμένεται να επιδεινωθούν με έλλειμμα -7,0%, ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει συγκρατημένος, η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να μειωθεί συγκρατημένα και οι εξαγωγές υπηρεσιών θα κατακρημνιστούν το 2020, σύμφωνα με την εαρινή οικονομική πρόβλεψη της Κομισιόν για την Κύπρο, που δημοσιεύθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες από τη DGECFIN και παρουσιάστηκε από τον Επίτροπο Gentiloni στον Τύπο.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη, το ΑΕΠ στην Κύπρο αναμένεται να συρρικνωθεί κατά -7,4% του ΑΕΠ το 2020, ακολουθούμενο από αύξηση 6,1% το 2021. Το έλλειμμα θα αυξηθεί σε -7,0% το 2020 και -1,8% το 2021. Το χρέος προς το ΑΕΠ θα αυξηθεί σε 115,7% και 105,0% αντίστοιχα τα δύο χρόνια, ο πληθωρισμός στο -0,2% και 1,0% και η ανεργία στο 8,6% και 7,5% για το 2020 και το 2021.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το επίσημο κείμενο, "η οικονομική δραστηριότητα της Κύπρου βρίσκεται σε σοβαρή συρρίκνωση το 2020 λόγω της παγκόσμιας επιδημίας του COVID-19 και των μέτρων περιορισμού που ακολούθησαν, η εξωτερική ζήτηση για υπηρεσίες αναμένεται να μειωθεί σημαντικά, καθώς ο τουρισμός αναμένεται να πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, η εγχώρια ζήτηση προβλέπεται επίσης να συρρικνωθεί σημαντικά λόγω των περιορισμών στην κατανάλωση και την κατασκευαστική δραστηριότητα καθώς και στη μείωση της εμπιστοσύνης, ενώ ο προϋπολογισμός της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να σημειώσει μεγάλο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί ως αποτέλεσμα πριν μειωθεί ξανά το 2021".
Σύμφωνα με την Κομισιόν, "η ανάκαμψη της Κύπρου από τη βαθιά χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση του 2013 ήταν αξιοσημείωτη. Μέχρι το 2017, το πραγματικό ΑΕΠ είχε αυξηθεί πάνω από το επίπεδο πριν από την κρίση" και "το 2019, η οικονομική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 3,2%", ωστόσο, η κρίση COVID-19 αναμένεται να ωθήσει την οικονομία σε μια σοβαρή ύφεση το 2020, με το πραγματικό ΑΕΠ να προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 7,5 το 2020 πριν ανακάμψει με ανάπτυξη περίπου 6% το 2021".
Η Κομισιόν σημειώνει ότι το αντίκτυπο της επιδημίας και των επακόλουθων πολιτικών για την υγεία στην οικονομική δραστηριότητα "αναμένεται να είναι σημαντικό το δεύτερο τρίμηνο καθώς το ξέσπασμα στη χώρα και το κλείσιμο ξεκίνησε στα μέσα Μαρτίου". "Η οικονομία αναμένεται να ξεκινήσει μια αργή ανάκαμψη προς το τέλος του δεύτερου τριμήνου, ωστόσο, το αντίκτυπο της κρίσης στον τουριστικό τομέα είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο".
Επιπλέον, η πανδημία COVID-19 "αναμένεται να μειώσει σημαντικά τη ζήτηση για τουρισμό".
"Η Κύπρος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, καθώς κάθε χρόνο η χώρα φιλοξενεί περίπου 4 εκατομμύρια τουρίστες (4,5 φορές περισσότερο από τον πληθυσμό της) και ο τομέας αναλογεί σε περισσότερο από το 20% του ΑΕΠ που αναμένεται να εξελιχθεί σύμφωνα με την τελική ζήτηση, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση το 2020 και την ανάκαμψη το 2021", αναφέρεται. "Η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να είναι σημαντικά αρνητική το 2020, αλλά να γίνει θετική 2021", τονίζει η Κομισιόν.
Ακόμη η ιδιωτική κατανάλωση "αναμένεται να μειωθεί απότομα κατά την περίοδο κλειδώματος και να ανακάμψει σταδιακά το δεύτερο εξάμηνο του έτους".
"Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να μειωθεί περισσότερο από το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα, οδηγώντας σε αύξηση των αποταμιεύσεων το 2020, η οποία αναμένεται να εξομαλυνθεί το 2021", τονίζεται.
Το ποσοστό ανεργίας "προβλέπεται να αυξηθεί, αν και μέτρια", καθώς "τα δημοσιονομικά μέτρα που εγκρίθηκαν αναμένεται να στηρίξουν την απασχόληση και τα εισοδήματα των νοικοκυριών".
Οι επενδύσεις στις κατασκευές "θα μπορούσαν να ανακάμψουν γρήγορα", ενώ η δημόσια κατανάλωση "είναι το μόνο συστατικό της εγχώριας ζήτησης που αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται το 2020, αντικατοπτρίζοντας τα μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης που υιοθετήθηκαν, τις αυξήσεις στη δημόσια μισθοδοσία και τις δαπάνες που συνδέονται με το εθνικό σύστημα υγείας".
"Οι αρνητικοί κίνδυνοι είναι σημαντικοί", προειδοποιεί η Κομισιόν.
"Εκτός από την αβεβαιότητα γύρω από την πανδημία και την οικονομική ανάκαμψη μετά την άρση των μέτρων lockdown, o όγκος του χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα αυξάνει περαιτέρω κινδύνους που σχετίζονται με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση. Επιπλέον, ως μια μικρή ανοιχτή οικονομία, η Κύπρος εκτίθεται σε εξωτερικούς κινδύνους που σχετίζονται με τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας στους κύριους εμπορικούς της εταίρους, δηλαδή την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία", αναφέρει η Κομισιόν.
Επιπλέον, ο γενικός πληθωρισμός προβλέπεται "να μειωθεί από 0,5% το 2019 σε -0,2% το 2020, λόγω των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας και των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών". Ο γενικός πληθωρισμός "αναμένεται να μετατραπεί ξανά θετικός το 2021, στο 1%, αντανακλώντας την αύξηση των τιμών των τροφίμων και των υπηρεσιών και αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε μέτρια αύξηση του βασικού πληθωρισμού".
Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται "να βυθιστεί σε έλλειμμα 7% του ΑΕΠ το 2020 μετά από ένα σημαντικό πλεόνασμα το 2019". "Η δημοσιονομική απόδοση της Κύπρου το 2020 αναμένεται να επηρεαστεί σοβαρά από την πτώση των εσόδων λόγω της οικονομικής ύφεσης και μέτρα για την εξάλειψη των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης COVID-19."
"Το 2021, τα δημόσια οικονομικά αναμένεται να βελτιωθούν, με το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης να περιορίζεται στο 1,8% του ΑΕΠ, με βάση την υπόθεση ότι τα μέτρα που θεσπίζονται για την καταπολέμηση της πανδημίας θα έχουν μόνο προσωρινό αποτέλεσμα το 2020. Για το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ, ο λόγος αναμένεται να αυξηθεί σε πάνω από 115,5% το 2020 από 95,5% το 2019, πριν μειωθεί σε 105% το 2021", καταγράφει η Κομισιόν.
Αναμένεται αύξηση των το 2020 και μείωσή τους το 2021. Δαπάνες που υιοθετήθηκαν για την καταπολέμηση της πανδημίας (4,3% του ΑΕΠ), που περιλαμβάνουν επιδοτήσεις μισθών, στήριξη εισοδήματος για τους αυτοαπασχολούμενους και οι πρόσθετες δαπάνες για την ενίσχυση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, αναμένεται να έχουν προσωρινή επίδραση στα δημόσια οικονομικά το 2020. Ωστόσο σημειώνεται ότι "η υψηλότερη αποζημίωση των δημοσίων υπαλλήλων και το κόστος της εγκατάστασης της δεύτερης φάσης του Εθνικού Συστήματος Ασφάλισης Υγείας (NHIS) προβλέπεται να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες το 2020 και το 2021".
"Η προβλεπόμενη μείωση των εσόδων το 2020 (-3%) αντικατοπτρίζει κυρίως τη μεγάλη αναμενόμενη μείωση των φορολογικών εσόδων (-10%). Τα έσοδα αναμένεται να αυξηθούν το 2021 λόγω της προβλεπόμενης οικονομικής ανάκαμψης", καταγράφει η Κομισιόν.
"Στο μέλλον, η πιθανή αποπληρωμή ενδεχόμενων υποχρεώσεων αποτελεί κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά της Κύπρου. Αφορούν ιδίως τα συστήματα προστασίας περιουσιακών στοιχείων για την Ελληνική Τράπεζα, καθώς και το πιθανό έλλειμμα των δημόσιων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης κατά τα πρώτα χρόνια του NHIS", καταλήγει η Κομισιόν.