Βαριά επίδραση των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία στο ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου 2020, καθώς η ύφεση εκτιμάται ότι θα πλησιάσει το 14%, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ.
Σε ένα εξάμηνο (δ' τρίμηνο 2020 - α' τρίμηνο 2021) πολύ βαριάς ύφεσης της οικονομίας οδηγούν τα περιοριστικά μέτρα για τον έλεγχο της πανδημίας, καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), το ποσοστό της ύφεσης θα πλησιάσει το 14% το τελευταίο τρίμηνο του 2020 και το 10% το α' τρίμηνο του 2021, ενώ η ανάκαμψη θα αρχίσει από το δεύτερο τρίμηνο του 2021.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις προβλέψεις που γίνονται με το μοντέλο του ΚΕΠΕ, εκτιμάται ότι:
- Ο μέσος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ για το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής για το σύνολο του 2020 θα διαμορφωθούν στο -12,8% και -9,9%, αντίστοιχα. Οι προβλέψεις αυτές ενσωματώνουν τα επίσημα δημοσιευμένα (προσωρινά) στοιχεία για το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2020, καθώς και την εκτίμηση ρυθμού μεταβολής -14% για το τέταρτο τρίμηνο του έτους.
- Για το πρώτο εξάμηνο του 2021, ο προβλεπόμενος ρυθμός μεταβολής διαμορφώνεται στο -3,7%, στη βάση των ποσοστιαίων εκτιμώμενων μεταβολών -10,4% και 3% για το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 2021, αντίστοιχα. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο του 2020, κατά το οποίο είχε αρθεί σημαντικός αριθμός περιοριστικών μέτρων, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά -11,7%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Τα εν λόγω στοιχεία και οι παρεχόμενες εκτιμήσεις σηματοδοτούν ότι οι συνθήκες ύφεσης που επικράτησαν στην ελληνική οικονομία το 2020 θα συνεχιστούν και στο πρώτο τρίμηνο του 2021, ενώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να εισέλθει σε πορεία ανάκαμψης, τονίζει το ΚΕΠΕ.
Οι προβλέψεις του ΚΕΠΕ για το ΑΕΠ
Αναφορικά με τις επιμέρους συνιστώσες της οικονομικής δραστηριότητας, το ΚΕΠΕ επισημαίνει, μεταξύ άλλων, τη μεγάλη μείωση των εξαγωγών υπηρεσιών (δηλαδή του τουρισμού και των μεταφορών). Ειδικότερα,
- Σημαντική πτώση κατέγραψαν οι εξαγωγές και εισαγωγές υπηρεσιών, ενώ καθοδικά κινήθηκαν και οι εισαγωγές αγαθών.
- Δυσμενείς εξελίξεις χαρακτήρισαν τον Γενικό Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής και τον Γενικό Δείκτη Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία (συνολική, εσωτερική και εξωτερική αγορά), καθώς και μια σειρά από τους συνδεόμενους υποδείκτες.
- Και ο Γενικός Δείκτης Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο σημείωσε κάμψη, προκαλούμενη από την πτωτική πορεία ορισμένων υποδεικτών, ενώ πτωτικές τάσεις χαρακτήρισαν, επίσης, το Χρηματιστήριο, την αγορά των ΙΧ και τον κύκλο εργασιών στο χονδρικό εμπόριο.
- Ιδιαίτερα δυσμενής σε όρους της καταγραφόμενης αρνητικής ποσοστιαίας μεταβολής υπήρξε η εξέλιξη των εισπράξεων από μεταφορές, αλλά κυρίως των ταξιδιωτικών εισπράξεων.
- Ο κατασκευαστικός κλάδος εξακολούθησε να πλήττεται από τις επιπτώσεις της πανδημίας και των συνδεόμενων μέτρων που ελήφθησαν.
- Επιπροσθέτως, όπως αναμενόταν, επιδείνωση σημείωσαν οι προσδοκίες και εκτιμήσεις των συμμετεχόντων στην οικονομική δραστηριότητα για την πορεία της οικονομίας (αναφορικά με τη βιομηχανία, τις εξαγωγές και την πορεία σε επιμέρους κλάδους της οικονομίας), ενώ σημαντικά πτωτική υπήρξε και η πορεία των Δεικτών Οικονομικού Κλίματος για την Ελλάδα και για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ανθεκτική η κατανάλωση και οι επενδύσεις
Ανθεκτικότητα επέδειξαν, όπως σημειώνει το ΚΕΠΕ, ορισμένες από τις κύριες συνιστώσες του ΑΕΠ, με την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις συνολικά και σε όλες σχεδόν (με μια εξαίρεση) τις υποκατηγορίες να κινούνται ανοδικά στο τρίτο τρίμηνο του 2020, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Αυξητικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές αγαθών.
Θετικές τάσεις, που συνολικά δεν επικράτησαν έναντι των αρνητικών, καταγράφηκαν σε μια σειρά επιμέρους υποδεικτών από τις κατηγορίες του Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής, του Δείκτη Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία και του Δείκτη Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο.
Βελτίωση σημειώθηκε όσον αφορά ορισμένους από τους υποκείμενους δείκτες ανταγωνιστικότητας, ενώ συνεχίστηκε η πτώση της διαφοράς των επιτοκίων (spread, μεταξύ ελληνικού και γερμανικού 10ετούς ομολόγου), σε σχέση τόσο με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019, όσο και με το προηγούμενο τρίμηνο του έτους.
Κρίσιμες οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας
Μεγάλη κρισιμότητα αποδίδεται από το ΚΕΠΕ στις εξελίξεις στην εγχώρια αγορά εργασίας, όπου το σύνολο των απασχολουμένων κατέγραψε πτώση στο τρίτο τρίμηνο του 2020, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019 (όπως και ο αριθμός των απασχολουμένων στον δευτερογενή και κυρίως στον πρωτογενή τομέα, ενώ οριακή άνοδο σημείωσε ο αριθμός των απασχολουμένων στον τριτογενή τομέα).
Αντίθετα, τα στοιχεία της ανεργίας από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ σηματοδοτούν εξασθένηση της επίδρασης της πανδημίας στο τρίτο τρίμηνο του 2020, στη βάση της πτώσης (σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019) που υπήρξε εντονότερη για τους μακροχρόνια και τους νέους ανέργους. Εντούτοις, με ποσοστό ανεργίας της τάξεως του 16,2%, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας παρέμειναν δύσκολες, ενώ η κανονική λειτουργία της αγοράς επηρεάστηκε από τους ειδικούς κανόνες λειτουργίας των επιχειρήσεων.