Σταϊκούρας: Σήμερα οι νέες αντικειμενικές αξίες και ΕΝΦΙΑ

Το Υπουργείο Οικονομικών παρουσιάζει σήμερα, ύστερα από διετή συστηματική εργασία, τη μεταρρύθμιση του πλαισίου προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών της ακίνητης περιουσίας.

Μια σημαντική μεταρρύθμιση, που τίθεται σε εφαρμογή από την 1η.1.2022 και συνδυάζει την οικονομική αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Μεταρρύθμιση η οποία:

1ον. Εκσυγχρονίζει, επικαιροποιεί και επεκτείνει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών των ακινήτων.
Οι αντικειμενικές αξίες αναπροσαρμόζονται, για να πλησιάζουν τις εμπορικές αξίες, με τρόπο διαφανή και σύμφωνο με τα διεθνή και ευρωπαϊκά εκτιμητικά πρότυπα και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Η αναπροσαρμογή δεν γίνεται από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά από πιστοποιημένους εκτιμητές, μέσα από μια αδιάβλητη διαδικασία, με πλήρη ανωνυμία.

2ον. Διορθώνει αδυναμίες, κενά και αδικίες του παρελθόντος σε βάρος πολλών ιδιοκτητών.

3ον. Διευρύνει τη φορολογητέα βάση και επιτρέπει τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών επί της ακίνητης περιουσίας, ιδίως μέσω του ΕΝΦΙΑ.

ΕΝΦΙΑ ο οποίος αναδιαμορφώνεται, χωρίς να αυξάνεται το συνολικό δημοσιονομικό ποσό που αναμένεται να αποφέρει.
Έτσι, οι όποιες μεταβολές και οι αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες δεν θα μεταφραστούν αυτομάτως σε αυξήσεις του ΕΝΦΙΑ, αφού οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου θα προσαρμοστούν στις μεταβολές των αντικειμενικών αξιών.
Συνεπώς, δεν θα προκύψουν επιβαρύνσεις για τη μεσαία τάξη, δεν θα προκύψουν επιβαρύνσεις για τη μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών ακινήτων, ακόμα και αν αυξηθούν οι αντικειμενικές αξίες.

Θα επιβαρυνθούν όμως κατοικίες σε περιοχές της χώρας που υπο-φορολογούνταν.
Και αυτός ο δημοσιονομικός χώρος θα αξιοποιηθεί πλήρως για την περαιτέρω μείωση της φορολογίας ακινήτων, ιδιαίτερα χαμηλής και μεσαίας αξίας.
Όμως, δεν θα περιοριστούμε σε αυτό.
Σε συνάρτηση με τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο και τα δεδομένα της οικονομίας την επόμενη περίοδο, θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας, σε συνέχεια της μεσο-σταθμικής μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 22%, η οποία τέθηκε σε ισχύ από το 2019, υλοποιώντας τις κυβερνητικές δεσμεύσεις.

Ο νέος ΕΝΦΙΑ σχεδιάζεται τους επόμενους μήνες.
Θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2022 και θα αποπληρωθεί σε περισσότερες από τις υφιστάμενες 6 δόσεις.

Με τη μεταρρύθμιση των αντικειμενικών αξιών, αυξάνονται οι ζώνες του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού ακινήτων, μετά από πολλά χρόνια στασιμότητας.
Στασιμότητα η οποία δημιουργούσε αδικίες σε βάρος, πρωτίστως, όλων των ιδιοκτητών που είχαν τα ακίνητά τους μέσα σε ζώνες του αντικειμενικού προσδιορισμού.
Και αυτό διότι τα ακίνητα που βρίσκονταν σε περιοχές εκτός των ζωνών του αντικειμενικού προσδιορισμού, φορολογούνταν με βάση την ελάχιστη τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας.

Και αν δεν υπήρχε αντικειμενικός προσδιορισμός στην τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας, τότε λαμβανόταν υπόψη η κατώτερη τιμή ζώνης σε επίπεδο δήμου ή σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας.
Έτσι, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις εν λόγω περιοχές υπο-φορολογούνταν.
Αυτό αλλάζει.

Πλέον, με το νέο χάρτη των αντικειμενικών αξιών, η κάλυψη του πληθυσμού διευρύνεται από το 85% στο 98%, αγγίζοντας την πλήρη κάλυψη των περιοχών που είναι εντός σχεδίου.
Έτσι, 3.643 νέες ζώνες προστέθηκαν στις παλαιότερες, με αποτέλεσμα ο νέος χάρτης των αντικειμενικών αξιών να περιλαμβάνει πλέον 13.808 ζώνες.
Η επέκταση αυτή οδηγεί σε αρκετές αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών σε ζώνες τουριστικών περιοχών, όπου οι αντικειμενικές αξίες που εφαρμόζονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν πολύ χαμηλές.

Περιοχές σε νησιά και στην ηπειρωτική χώρα, με έντονη τουριστική δραστηριότητα, αλλά και περιοχές με υψηλό οικιστικό ενδιαφέρον.
Έτσι, για παράδειγμα, στη Μύκονο υπάρχει ζώνη όπου η αντικειμενική αξία αυξάνεται πάνω από 200%, ενώ μέχρι πρότινος ήταν μόλις 1.200 ευρώ.
Ωστόσο, υπάρχουν και αρκετές μειώσεις – κυρίως, στην περιφέρεια και στην ηπειρωτική χώρα, όπου παρατηρούνταν το αντίθετο φαινόμενο: από τη στιγμή που η περιοχή βρισκόταν εκτός των ζωνών του αντικειμενικού προσδιορισμού, λαμβανόταν υπόψη η αξία κοντινών περιοχών η οποία ήταν υψηλή και επιβάρυνε περισσότερο απ’ ό,τι έπρεπε τους ιδιοκτήτες ακινήτων αυτής της περιοχής.

Πέρα από την επέκταση, η πανελλαδική άσκηση που έγινε οδήγησε σε σύγκλιση των τιμών των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές σε περιοχές της Αττικής, προσαρμόζοντας το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην αγορά ακινήτων.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε περιοχές με έντονη ανάπτυξη και αυξημένο οικιστικό ενδιαφέρον, όπως τα νότια προάστια.
Βέβαια, αυτή η αναπροσαρμογή περιλαμβάνει και τις μεταβολές στις αξίες που έγιναν και το 2018, αφού τότε το έργο των πιστοποιημένων εκτιμητών δεν υιοθετήθηκε, μετακυλίοντας την εκκρεμότητα – από την προηγούμενη Κυβέρνηση – για τα επόμενα χρόνια.
Επαναλαμβάνω πάντως, για να καταστεί ξεκάθαρο, ότι αυτές οι αυξήσεις δεν συνεπάγονται και αυξήσεις του ΕΝΦΙΑ.

Συνεπώς, οι ιδιοκτήτες ακινήτων στο σύνολο της χώρας δεν πρέπει να ανησυχούν.
Η σημερινή Κυβέρνηση έχει άλλωστε αποδείξει, σε λιγότερο από 2 χρόνια, ότι είναι συνεπής στις δεσμεύσεις της για σημαντικές μειώσεις φόρων, και στην ακίνητη περιουσία.
Τη σκυτάλη παίρνει τώρα η ειδική Ομάδα Εργασίας της φορολογικής διοίκησης, για να διαμορφώσει τον νέο ΕΝΦΙΑ και να προσαρμόσει τους συντελεστές στις μεταβολές στις αντικειμενικές αξίες, ώστε η συνολική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας να παραμείνει στα ίδια επίπεδα.

Με τον τρόπο αυτό, δεν υλοποιούμε απλώς μια δέσμευση που είχε αναλάβει, αλλά άφησε σε εκκρεμότητα, η προηγούμενη Κυβέρνηση, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.
Ολοκληρώνουμε την πρώτη φάση μιας κομβικής μεταρρύθμισης, που καθιστά πιο δίκαιη τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, εκσυγχρονίζοντας και βελτιώνοντας το σχετικό θεσμικό πλαίσιο.
Μεταρρύθμιση που θα συνεχιστεί, με την περαιτέρω προσαρμογή των δεδομένων του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού στις συνθήκες της αγοράς ακινήτων και την ψηφιακή αναδιάρθρωση και αναβάθμισή του, ώστε η χώρα μας να αποκτήσει ένα σύγχρονο, δυναμικό σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων.

Ήδη, σε λίγες ημέρες, η συντελούμενη ψηφιακή αναδιάρθρωση θα δώσει – για πρώτη φορά – στους πολίτες τη δυνατότητα να ενημερωθούν, μέσω ψηφιακού χάρτη, σχετικά με τη ζώνη στην οποία ανήκει το ακίνητο που τους ενδιαφέρει, και να υπολογίσουν την αντικειμενική αξία του.
Η σχετική πλατφόρμα θα παρουσιαστεί από τα Υπουργεία Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Συμπερασματικά, με την ορθή αποτύπωση των αντικειμενικών αξιών, μπαίνει τέλος σε ανισότητες και αδυναμίες δεκαετιών, διευκολύνεται η δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου για την περαιτέρω μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της ακίνητης περιουσίας και δίνεται ώθηση στην προσέλκυση επενδύσεων και στην ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων στη χώρα μας.

Παράλληλα, η μεταρρύθμιση των αντικειμενικών αξιών, η επικαιροποίηση του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών των ακινήτων και η διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ αποδεικνύουν έμπρακτα, για ακόμα μία φορά, ότι η Κυβέρνηση συνδυάζει επιτυχώς την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη.