Λιπάσματα: Η αόρατη δύναμη πίσω από το φαγητό μας

Λιπάσματα: Η αόρατη δύναμη πίσω από το φαγητό μας

Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σπάνια ακούγαμε για τα λιπάσματα. Ξαφνικά, όμως, βρέθηκαν στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, καθώς η τιμή τους εκτοξεύτηκε και έφερε στο προσκήνιο τον ζωτικό τους ρόλο στην παραγωγή τροφίμων.

Γνωρίζατε ότι το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού στηρίζεται στα λιπάσματα για να έχει τροφή στο τραπέζι του; Τρία θρεπτικά συστατικά – άζωτο, φωσφορικό άλας και ποτάσα – είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών. Το άζωτο, όντας το πιο κρίσιμο, σπάνια λείπει από τα χωράφια.

Η παραγωγή αμμωνίας, βασικού συστατικού των αζωτούχων λιπασμάτων, έφερε επανάσταση στην καλλιέργεια τροφίμων στις αρχές του 20ου αιώνα. Η διαδικασία Haber-Bosch, με φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη, έκανε τα λιπάσματα προσιτά σε μεγάλες ποσότητες.

Πού έρχεται όμως η Ρωσία στο παιχνίδι; Η χώρα όχι μόνο τροφοδοτούσε την Ευρώπη με φυσικό αέριο, αλλά και αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αζωτούχων λιπασμάτων παγκοσμίως.

Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία έφεραν τα πάνω-κάτω. Η Ευρώπη έχασε την πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο, πλήττοντας καίρια την παραγωγή λιπασμάτων. Η άνοδος των τιμών έφερε κύματα πληθωρισμού στα τρόφιμα, θέτοντας σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια, ιδιαίτερα στην Αφρική.

Η τύχη, όμως, χαμογέλασε στην Ευρώπη τους δύο τελευταίους χειμώνες. Ο ήπιος καιρός μείωσε την κατανάλωση φυσικού αερίου, γεμίζοντας τις αποθήκες και ρίχνοντας τις τιμές. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία λιπασμάτων άρχισε να ανακάμπτει.

Ωστόσο, η αγορά παραμένει ασταθή. Νέες χωρητικότητες LNG έρχονται online έως το 2025, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί έναν ήπιο χειμώνα. Σε περίπτωση ψυχρού καιρού, η ζήτηση για φυσικό αέριο εκτοξεύεται, θέτοντας σε κίνδυνο την παραγωγή λιπασμάτων.

Η αλληλεπίδραση φυσικού αερίου, λιπασμάτων και τροφίμων είναι αδιαμφισβήτητη. Η διασφάλιση της διαθεσιμότητας φυσικού αερίου σε προσιτές τιμές είναι ζωτικής σημασίας για την τροφοδοσία του κόσμου.