Παρότι οι εξαγωγές του συνόλου των ευρωπαϊκών αλκοολούχων ποτών μειώθηκαν το 2023 κατά 7% σε σχέση με το 2022, ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας/αποσταγματοποιίας ξεχώρισε εμφανίζοντας άνοδο των εξαγωγών του κατά 9,4%, ξεπερνώντας το φράγμα των 100 εκ.€, έχοντας ως κινητήρια δύναμη την αδιαμφησβήτητη ποιότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών που φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση και σε διεθνές επίπεδο.
Γενικά
Όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της EUROSTAT, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ, το 2023 η εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών ενισχύεται περαιτέρω και ξεπερνά κατά πολύ σε αξία τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ειδικότερα, σε σύγκριση με το 2022, σημειώθηκε συνολική αύξηση (εντός ΕΕ 27 & σε Τρίτες Χώρες) σε αξία € κατά 9,4% (+9,12 εκ. € σε απόλυτες τιμές). Σε αντίθεση με την συνολική αξία, οι εξαγωγές σε ποσότητα kg, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εμφανίζουν πτώση, καταγράφοντας μείωση -5,02% (-2 εκ. κιλά σε απόλυτες τιμές). Αυξητική καταγράφεται το 2023 και η εξέλιξη της μέσης τιμής μονάδος, ανά εξαγόμενο κιλό ποτού όπου εμφανίζει αύξηση κατά 15,2%.
Σε σύγκριση με την τελευταία 5ετία (2023 vs 2019) ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών, καταγράφει διαχρονική αύξηση των εξαγωγών του, σε αξία κατά +39,3%, αλλά και σε ποσότητα κατά +5,2%.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πτώση του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς Τρίτες Χώρες το 2023, ευθύνεται κατά μεγάλο μέρος στη μείωση των εξαγωγών προς το Ιράκ, όπου το 2023 εφαρμόστηκε ο Νόμος περί απαγόρευσης εισαγωγής και πώλησης αλκοολούχων ποτών.
Η αρνητική αυτή μεταβολή, έπληξε ιδιαίτερα τις ελληνικές εξαγωγές αλκοολούχων καθώς το Ιράκ αποτελεί την δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών και οι επιπτώσεις αυτές μεταφράζονται σε -22 % (από 7,1 εκ. Kg το 2022 σε 5,6 εκ. Kg) σε ποσότητα και -16 % (-2,7 εκ. €) σε αξία σε σύγκριση με το 2022.
Η μείωση του της ποσότητας των εξαγωγών «συμβάλλει» στην άνοδο της μέσης τιμής πώλησης (€/Kg) των ελληνικών αλκοολούχων ποτών η οποία καταγράφει ανοδική πορεία καθώς το 2023 αυξήθηκε +15,2 % (19,2 % σε Τρίτες Χώρες & 14,5 % εντός ΕΕ 27), σε σύγκριση με το 2022.
Χώρες Εξαγωγών
Ως προς τους εξαγωγικούς προορισμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία, τα Κράτη Μέλη της ΕΕ-27, αποτελούν σταθερά τους σημαντικότερους προορισμούς των ελληνικών αποσταγμάτων, με ποσοστό 76% σε αξία δηλαδή 80,7 εκ. € και 78% σε ποσότητα δηλαδή 28,4 εκ κιλά.
Σύμφωνα με την περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 του κλάδου της ελληνικής ποτοποιίας το 2023 σε σύγκριση με το 2022, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία ≈10 εκ.€ (ποσοστιαία 13,7%), ενώ ως προς την ποσότητα υπάρχει μία μικρή πτώση των -0,2 εκ Kg (ποσοστιαία 0,7%).
Αναφορικά με τις εξαγωγές εκτός ΕΕ-27 σημειώνεται μείωση και σε αξία € και σε ποσότητα kg. Συγκεκριμένα, -2,3 σε αξία (από 26 εκ. € το 2022 σε 25,4 εκ. € το 2023) και -18 % σε ποσότητα (από 9,5 εκ. kg το 2022 σε 7,8 εκ. kg το 2023).
Η Γερμανία εμφανίζεται σταθερά στην πρώτη θέση, ως βασική χώρα εξαγωγής ελληνικών αλκοολούχων ποτών, καθώς το 40% σε αξία (42,5 εκ. €) και το 45,4% σε ποσότητα(16,5 εκ. kg) της ελληνικής ποτοποιίας, οδηγείται στη Γερμανία.
Δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εξακολουθεί να είναι (παρά την πτώση) το Ιράκ με αξία εξαγωγών 14,6 εκ. € και ποσότητα 5,6 εκ. Kg.
Στον κατάλογο με τις κυριότερες χώρες εξαγωγών, ακολουθούν η Βουλγαρία με 10 εκ. € (που καταγράφει αύξηση +25,7% σε αξία), η Ολλανδία με 5 εκ. € (με αύξηση +98% σε αξία), η Αυστρία με 3,8 εκ. € (με αύξηση +194% σε αξία), η Πολωνία με 3,7 εκ. € (που καταγράφει πτώση -4,1% σε αξία) από την ΕΕ-27 και η Αλβανία με 2,9 εκ. €, οι ΗΠΑ με 2,2 εκ. € (-14% σε αξία) και το Ισραήλ με 0,96 εκ. € (-6,6% σε αξία) από τις Τρίτες Χώρες.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα αντίστοιχα μερίδια των χωρών προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων εντός και εκτός ΕΕ-27 (% αξίας).
Ούζο / Τσίπουρο
Το ελληνικό ούζο αποτελεί τον μεγάλο πρωταγωνιστή και βρίσκεται στην κορυφή αναφορικά με τις εξαγωγές ελληνικών αλκοολούχων ποτών. Παρ’ όλο που έχει να ανταγωνιστεί αντίστοιχα ποτά από χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, κλπ., έχει καθιερωθεί διεθνώς λόγω της υψηλής ποιότητάς του. Αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος (2023) το 58% της αξίας και το 68% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων
Το 2023 καταγράφεται αύξηση της αξίας των εξαγωγών του ούζου διεθνώς η οποία ποσοστιαία μεταφράζεται κατά ≈4% (+2,3 εκ €), ενώ σε ποσότητα εμφανίζει πτώση κατά -7,3% (σχεδόν -2 εκ. Kg).
Οι εξαγωγές του ούζου εντός ΕΕ-27 το 2023, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία κατά 13,5% , ενώ σε ποσότητα εμφανίζουν μείωση κατά -1,8%, σε σύγκριση με το 2022. Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι εξαγωγές του σε Τρίτες Χώρες εμφανίζουν μεγάλη μείωση και σε αξία και σε ποσότητα, για την οποία ευθύνεται η μείωση των εξαγωγών του προς το Ιράκ. Ειδικότερα, η ποσοστιαία μείωση σε αξία είναι ≈-13% και η ποσοστιαία μείωση σε ποσότητα ≈-19%.
Ως προς τις σημαντικότερες χώρες εξαγωγής του ούζου, την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 46,5 % του συνόλου σε αξία και 50,8 % σε ποσότητα, ακολουθεί το Ιράκ με 23,3% σε αξία και 21,9% σε ποσότητα και στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 13 % σε αξία και 10,7 % σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (≈2% σε αξία & ≈1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, καταγράφουν σταθερή άνοδο.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2023, σε σύγκριση με το 2022, εμφάνισαν αύξηση ≈22% σε αξία και μείωση -1,5% σε ποσότητα. Όσον αφορά τις Τρίτες Χώρες εμφανίζεται αύξηση σε αξία ≈15% και πτώση σε ποσότητα ≈ -13%.
Σε σύγκριση με το 2020 (όπου για πρώτη φορά η EUROSTAT το περιγράφει σε ξεχωριστό TARIC code) η συνολική αύξηση είναι 61,2% σε αξία (+0,89 εκ.€) και ≈50% σε ποσότητα (+0,11 εκ.Kg)
Η Γερμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση προορισμού του τσίπουρο με μερίδιο 44,1%, του συνόλου σε αξία €, στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Κύπρος με 10,8% και στην τρίτη θέση οι ΗΠΑ με 10,1%.
Σύμφωνα με τα παραπάνω στατιστικά που επεξεργάστηκε ο ΣΕΑΟΠ, ο κλάδος της ποτοποιίας και της αποσταγματοποιίας φαίνεται να είναι ένας από τους πιο εξωστρεφείς αναδεικνύοντας την ελληνική παράδοση σε όλο τον κόσμο, ενώ αποτελεί κινητήριο δύναμη για την εγχώρια οικονομία με ανοδική πορεία στις εξαγωγές.
Το επόμενο βήμα σε αυτή την πορεία είναι να εξασφαλιστεί η διατήρηση και η επέκταση αυτής της τάσης εξωστρέφειας. Παράλληλα, πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα υποστηρίζεται η εγχώρια παραγωγική βάση, υποκαθιστώντας -όπου αυτό είναι δυνατόν- τις εισαγωγές και ελαφρύνοντας το έλλειμα του εμπορικού ισοζυγίου.
Ποια είναι η συνταγή ώστε οι εξαγωγές να αποτελέσουν διαρθρωτικό πλεονέκτημα αφενός μεν για τον κλάδο της ελληνικής παραγωγής αφετέρου της ελληνικής οικονομίας;
Το ένα κομμάτι αφορά στην καινοτομική δραστηριότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων, δηλαδή τόσο στην παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία , που επεκτείνουν την καταναλωτική βάση, όσο και στον μετασχηματισμό των παραγωγικών και οργανωτικών διαδικασιών μέσα στις επιχειρήσεις προκειμένου να βελτιώνουν την παραγωγικότητά τους.
Το άλλο κομμάτι αφορά στην ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για διευκόλυνση των εξαγωγών (σύναψη Εμπορικών Συμφωνιών με τρίτες χώρες, για το άνοιγμα νέων αγορών και ευκαιριών, σχεδιασμό νέων εργαλείων χρηματοδότησης, μείωση διοικητικού κόστους και του χρόνου που απαιτούν οι τελωνειακές διαδικασίες στις εξαγωγές, σύμφωνα με τις σχετικές πρακτικές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών) και την προβολή και προώθηση των ελληνικών αποσταγμάτων (θέσπιση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων προβολής εντός και εκτός της ΕΕ, αξιοποίηση του τουριστικού κύματος που δέχεται η Ελλάδα, μέσα από την ένταξη των αποσταγμάτων σε προγράμματα ανάδειξης γαστρονομικού τουρισμού).
Δείτε ΕΔΩ περισσότερα στοιχεία