Ο «χάρτης» των ελληνικών εξαγωγών

Θετικό αντίκτυπο στη συνολική εικόνα των ελληνικών εξαγωγών για το 2014, είχε η ισχυρή ανοδική αντίδραση του τελευταίου τριμήνου του έτους, με αποτέλεσμα να απορροφηθεί μεγάλο μέρος των πιέσεων που είχαν ασκηθεί κατά την περίοδο Σεπτέμβριος 2013- Σεπτέμβριος 2014. Σύμφωνα με την ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων για το σύνολο του 2014, η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών άγγιξε εκ νέου τα 27 δις ευρώ (26,9 δις ευρώ έναντι 27,3 δις το 2013), με μικρή υποχώρηση της τάξης του 1,5%. Αν μάλιστα, εξαιρεθούν από τον υπολογισμό τα πετρελαιοειδή, τα στοιχεία δείχνουν οριακή αύξηση κατά 0,1%.

Να σημειωθεί ότι ως το 9μηνο του περασμένου έτους, οι ελληνικές εξαγωγές εμφανίζονταν μειωμένες ως και 4,6%, σε σχέση με το 9μηνο του 2013 (-2% περίπου αν εξαιρούνταν τα πετρελαιοειδή).

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανάλυσης, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις με τις διαπραγματεύσεις για το χρέος της χώρας, η πρόεδρος του ΠΣΕ κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη, τόνισε μεταξύ άλλων, ότι «οι Έλληνες Εξαγωγείς το 2014 κατόρθωσαν να απαντήσουν στις πιέσεις που είχαν ασκηθεί στις εξαγωγές ως και τον περασμένο Σεπτέμβριο και μάλιστα πέτυχαν την καλύτερη ιστορικά επίδοση σε όρους εσόδων από εξαγωγές προϊόντων, γεγονός που μεταφράστηκε σε πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας. Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και η ίδια η εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πορεία των εξαγωγών της. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το χρέος θα καθίσταται βιώσιμο, όχι τόσο αν η Ελλάδα συνεχίσει τις περικοπές δαπανών, αλλά αν θα επιτυγχάνει ετησίως εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών άνω των 60 δις ευρώ ετησίως (από περίπου 55 δις ευρώ το 2014».

Οι εξαγωγείς προσθέτουν ότι  για την ενίσχυση των ρυθμών των εξαγωγών απαιτείται η εδραίωση της εμπιστοσύνης των εταίρων της χώρας ως προς τις δημοσιονομικές της προοπτικές και την ευρωπαϊκή της πορεία. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο φυσικός χώρος της Ελλάδας σε όρους εξωτερικού εμπορίου είναι η Ευρώπη, που απορροφά το 65% των ελληνικών εξαγωγών. Προσθέτουν δε ότι  θα πρέπει να εφαρμοστεί στην Ελλάδα μία συνεκτική και επιθετική Εθνική Στρατηγική Εξαγωγών, ως πυρήνας της αναπτυξιακής της πορείας και ως αιχμή διείσδυσης στις διεθνείς αγορές.

Η πορεία των εξαγωγών το 2014

Η πορεία των ελληνικών εξαγωγών και το 2014 χαρακτηρίστηκε αφ’ ενός από την ενίσχυση της ζήτησης εκ μέρους των ευρωπαίων εταίρων και αφ’ ετέρου από την υποχώρηση των εξαγωγών προς άλλες παραδοσιακές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, όπως οι χώρες της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής, αλλά και η Ρωσία μετά την επιβολή των σχετικών εμπορικών κυρώσεων.

Πιο συγκεκριμένα, αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές του 2014, κατά 1,5% προς τις 27 χώρες της ΕΕ, γεγονός που οφείλεται στη σημαντική αύξηση κατά 7,8% προς τις χώρες της Νέας Διεύρυνσης, ενώ προς τις χώρες της ΕΕ(15) η αύξηση των εξαγωγών ήταν της τάξης του 0,6%. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της ευρωζώνης εμφανίζουν αύξηση κατά 2,2%. Επίσης, άνοδος των εξαγωγών καταγράφεται προς τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Τουρκία), κατά 1,8%.

Από την άλλη πλευρά, σε επίπεδο έτους 2014, παρατηρείται ελαφρά πτωτική πορεία των εξαγωγών προς τις χώρες των Βαλκανίων (-0,8%) και προς τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-1,6%) περιοχές που απορροφούν αξιοσημείωτο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.

Μεικτές τάσεις καταγράφονται προς γεωγραφικές περιοχές με χαμηλότερο όγκο εξαγωγών. Ανά μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές, αναφέρεται η μείωση προς τις χώρες της Β. Αμερικής (-5,5%) και προς την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) (-1,3%, λόγω της μείωσης κατά 12,1% των εξαγωγών προς Ρωσία), η σημαντική μείωση προς την Κίνα (-33,4%) και τη Λατινική Αμερική (-47,3%). Αντίθετα, μεγάλη αύξηση καταγράφεται προς τη Ν. Α. Ασία (+34,1%), τις Άλλες Αναπτυγμένες Χώρες (Ιαπωνία, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία) κατά 3%, προς τις χώρες της Αφρικής (εκτός Β. Αφρικής) κατά 19,9% και προς την Ινδία (+18%).

Σε ό,τι αφορά τις κορυφαίες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, οι μεταβολές ήταν σχετικά περιορισμένες. Η Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Ακολουθούν κατά σειρά η Ιταλία, η Γερμανία, η Βουλγαρία, η Κύπρος ενώ στην 6η θέση (από την 8η) ανήλθε το Ηνωμένο Βασίλειο. Σταθερά στην 7η θέση διατηρήθηκαν οι Εφοδιασμοί Πλοίων από Τρίτες Χώρες, ακολουθούμενοι από τις ΗΠΑ. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Σ. Αραβία (9η θέση από 21η το 2013) και η Αίγυπτος (10η από 14η το 2013). Αντίθετα, εκτός πρώτης δεκάδας βρέθηκε το Γιβραλτάρ (από την 6η θέση του 2013) και η Λιβύη που υποχώρησε στην 29η θέση. Εκτός 20άδας βρέθηκε και η Ρωσία (μετά την υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών προς τη ρωσική αγορά κατά 12,1% ή 50 εκατ. ευρώ).

Σε ό,τι αφορά νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 κυριότερων αγορών-στόχων, ξεχωρίζουν οι: Δομινικανή Δημοκρατία (87η θέση), Μπαχρέιν (92η θέση), Αιθιοπία (93η θέση), Παραγουάη (94η θέση), Μαυριτανία (96η θέση) και Καζακστάν (100η θέση).

Η ανοδική αντίδραση της βιομηχανίας

Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του έτους 2014 κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, καταγράφονται μειώσεις των εξαγωγών στις τέσσερις από τις πέντε μεγάλες κατηγορίες με μοναδική εξαίρεση αυτές των βιομηχανικών προϊόντων, που αποτελούν το 38,4% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 4,1% (σε 10,34 δις € από 9,93 δις το 2013). Αντίθετα, σημαντική ήταν η μείωση των εξαγωγών καυσίμων κατά -4,9% (σε 10,36 δις € από 10,89 δις το 2013), με αποτέλεσμα να υποχωρήσει και το ποσοστό τους στο σύνολο των εξαγωγών στο 38,51% (από 39,87% το 2013). Μειώσεις καταγράφηκαν επίσης για τα αγροτικά προϊόντα (-3,8%, σε 4,59 δις € από 4,76 δις €), λόγω κυρίως της μείωσης εξαγωγών ελαιολάδου, στις πρώτες ύλες (-8,9%, σε 1,03 δις € από 1,13 δις το 2013) και στα προϊόντα που δεν ταξινομούνται σε άλλες κατηγορίες (-3%, σε 572,6 εκ.€ από 590 εκ.€).

ΤΑ 20 ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΕΞΑΓΩΓΙΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - 2014