Πρόσφατες έρευνες (πολύ μου αρέσει όταν βρίσκω ‘πρόσφατες έρευνες’ ειδικά για ό,τι από χρόνια ήδη χρησιμοποιούμε) έδειξαν πως κάποια από τα οφέλη, τα οποία παλαιότερα αποδίδονταν στη βήτα-καροτίνη, τελικά απορρέουν από το λυκοπένιο. Οι κόκκινες τομάτες περιέχουν το συστατικό λυκοπένιο, το οποίο δρα αποτελεσματικότερα απ’ όλα τα καροτινοειδή στην εξουδετέρωση των καταστρεπτικών ελεύθερων ριζών από το σώμα.
Συγκεκριμένα, το λυκοπένιο παρέχει ίσως και δεκαπλάσια προστασία απ’ ό,τι η βήτα-καροτίνη, από διάφορες μορφές καρκίνου όπως του πνεύμονα, του στομάχου, του προστάτη και του μαστού. Διάβασε ακόμη Δυνάμωσε το Ανοσοποιητικό σου, με Φυσικά Συμπληρώματα Διατροφής. Το λυκοπένιο είναι μια χρωστική φυτοχημική ένωση που προσδίδει το κόκκινο χρώμα στις ντομάτες. Σε μικρότερες περιεκτικότητες, υπάρχει στο καρπούζι, στις φράουλες και στο γκρέιπφρουτ. Έχει γίνει πολλές φορές αντικείμενο έρευνας για τις ισχυρές αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, καθώς φαίνεται να εξουδετερώνει την καταστροφική επίδραση των ελεύθερων ριζών στον οργανισμό.
Καταναλώνοντας σχεδόν καθημερινά χυμό ή σάλτσα τομάτας σε συνδυασμό με λίγο ελαιόλαδο, προστατεύουμε το σώμα μας από τον καρκίνο σε διάφορα σημεία κατά 40-45% περισσότερο. Επιπλέον, ο χυμός τομάτας μας προστατεύει από την οξείδωση εξαιτίας της χοληστερόλης LDL. Δηλαδή, το λυκοπένιο είναι πολύ καλό για την προστασία των αρτηριών και της καρδιάς, αφού εμποδίζει το σχηματισμό πλάκας.
tomata
Πολύ ενδιαφέρον, επίσης, για το λυκοπένιο είναι πως το σώμα δεν μετατρέπει καμία ποσότητά του σε βιταμίνη Α. Το λυκοπένιο, αποτελεί την ισχυρότερη λιποδιαλυτή αντιοξειδωτική ουσία, που ο άνθρωπος προσλαμβάνει διαμέσου της τροφής. Ανήκει στην οικογένεια των καροτενοειδών, που απαριθμεί πάνω από 600 μέλη, και σε αντίθεση με το β-καροτένιο δεν μετατρέπεται στον οργανισμό μας σε βιταμίνη Α, όπως λάθος διατείνονται μερικοί, αλλά δρα αυτούσια και εξειδικευμένα.
Ερευνητικά δεδομένα υποθέτουν πως το λυκοπένιο, μέσω της αντιοξειδωτικής του δράσης – της δυνατότητας δηλαδή να δεσμεύει ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (μορίων με ιδιαίτερα βλαπτική επίδραση στο κύτταρο) – αποτρέπει την οξείδωση της «κακής» χοληστερόλης LDL, γεγονός με εξέχουσα σημασία, αν αναλογιστούμε πως η εν λόγω οξείδωση αποτελεί ένα από τα κύρια στάδια της διαδικασίας της αρτηριοσκληρωτικής βλάβης. Η πρώτη επιστημονική αναφορά σχετικά με το λυκοπένιο και το ρόλο που διαδραματίζει στην προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα, δημοσιεύτηκε στην έγκυρη εφημερίδα Lipids, από Καναδούς ερευνητές με επικεφαλής τον S. Agarwal.
Οι επιστήμονες απέδειξαν πως το λυκοπένιο προστατεύει την LDL χοληστερόλη από οξείδωση, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η επισήμανσή τους πως η συγκεκριμένη δράση του λυκοπενίου, ενισχύεται σημαντικά από την ύπαρξη ενός άλλου καροτενοειδούς, της λουτεΐνης, που υπάρχει στο σπανάκι. Το λυκοπένιο όπως και η βήτα-καροτίνη, μπορεί να απορροφηθεί από το σώμα μας μόνο αν το καταναλώνουμε με κάποιο διατροφικό λίπος όπως το ελαιόλαδο. Γι’ αυτό, συνιστάται η κατανάλωση χυμού ή σάλτσας τομάτας που περιέχει ελαιόλαδο, για καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης, συνιστάται να έχει πρώτα ζεσταθεί, –όχι βράσει- ώστε να απελευθερωθεί το λυκοπένιο από τα κύτταρα της τομάτας.
Προσφάτως ο Dr. E. Giovannucci από την Ιατρική σχολή του Harvard, επιθεώρησε 72 επιδημιολογικές μελέτες και βρήκε ότι 57 από αυτές, εστίαζαν στην προστατευτική δράση που έχει η κατανάλωση της τομάτας, έναντι πολλών μορφών καρκίνου. Οι περισσότερες αναφέρονται στην τομάτα και τον καρκίνο του προστάτη. Το λυκοπένιο συσσωρεύεται στο σώμα μας σε διάφορους ιστούς. Ένας από αυτούς είναι και ο προστάτης. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, ανέφεραν σε μελέτη τους ότι το λυκοπένιο μαζί με την βιταμίνη Ε, μπορεί να αναστείλει εργαστηριακά την ανάπτυξη δύο διαφορετικών τύπων, προστατικών καρκινικών κυττάρων.
Σε άλλη μελέτη φάνηκε πως οι άνδρες με το μεγαλύτερο ποσοστό λυκοπενίου στον οργανισμό τους, είχαν το μικρότερο ρίσκο για καρκίνο του προστάτη. Στο ίδιο πόρισμα κατέληξε και άλλη επιδημιολογική μελέτη, που εξέταζε την συχνότητα κατανάλωσης τομάτας και προϊόντων με βάση αυτή (πάστα τομάτας, σάλτσα τομάτας) και στην οποία έλαβαν μέρος 48.000 άνδρες.
Παρόλο αυτά αξίζει να σημειωθεί ότι άλλες μελέτες, απέτυχαν στο να αποδείξουν κάποια προστατευτική δράση του λυκοπενίου έναντι του καρκίνου του προστάτη. Η αιτία σε αυτό, ίσως να κρύβεται στο γεγονός ότι τα καροτενοειδή, δρουν συνεργιστικά το ένα με το άλλο και με τρόπο που δεν έχει πλήρως αποσαφηνιστεί. Ακόμα είναι γεγονός πως ουσίες όπως η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε και η Ν-Ακετυλοκυστεΐνη επηρεάζουν άμεσα τη δράση του λυκοπενίου.
Έτσι ενισχύεται για ακόμα μια φορά η άποψη των διαιτολόγων που δεν συστήνουν απλά και μεμονωμένα λυκοπένιο ή β-καροτένιο, αλλά τροφές που εμπεριέχουν και λυκοπένιο και β-καροτένιο και βιταμίνη C και πιθανώς και άλλες άγνωστες μέχρι σήμερα ουσίες, όπως για παράδειγμα η ντομάτα!!
Πέρα όμως από τον καρκίνο του προστάτη, η ντομάτα φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό προστατευτικό ρόλο και έναντι άλλων μορφών καρκίνου, όπως αυτών του γαστρεντερικού σωλήνα. Μάλιστα προσφάτως, Ιάπωνες ερευνητές αποφάνθηκαν πως ο χυμός ντομάτας προσφέρει σημαντική προστατευτική δράση έναντι μιας καρκινογόνου ουσίας, της Ν-Μεθυλνιτροζουρίας, που έχει συσχετιστεί με καρκινογενέσεις στο παχύ έντερο.
Όλα τα ερευνητικά στοιχεία που υπάρχουν για το λυκοπένιο και την ντομάτα, έχουν κεντρίσει τα τελευταία χρόνια τα βλέμματα μεγάλων βιομηχανιών και στην Ιαπωνία έχει ξεκινήσει ήδη ο εμπλουτισμός προϊόντων (κυρίως με τη μορφή χυμών και αναψυκτικών) με λυκοπένιο ντομάτας.
Αξίζει να τονίσουμε πως η θέρμανση μπορεί ακόμα και να πενταπλασιάσει την απορρόφηση του λυκοπενίου από τις ντομάτες. Πιο συγκεκριμένα φαίνεται πως με την θερμική επεξεργασία της τομάτας, διασπώνται τα κύτταρα στα οποία βρίσκεται το λυκοπένιο, με αποτέλεσμα αυτό να απορροφάται και να βιοδιατίθεται καλύτερα. Άλλες έρευνες δείχνουν πως η προσθήκη λίπους μπορεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο την απορρόφηση και την βιοδιαθεσιμότητα του λυκοπενίου της ντομάτας. Έφτασε η ώρα για την πλήρη απενοχοποίηση της φρέσκιας σάλτσας ντομάτας, που τόσα χρόνια συνοδεύει την μακαρονάδα μας.
Γιατί όμως να καταναλώνουμε χυμό και σάλτσα τομάτας αντί για την ίδια την τομάτα αυτή καθ’ εαυτή; Το λυκοπένιο βρίσκεται “εγκλωβισμένο” στους ιστούς της τομάτας και για την απελευθέρωσή του πρέπει αυτή να αλεστεί και να καταναλωθεί σε μορφή χυμού ή σάλτσας, έτσι ώστε να προσληφθεί μεγαλύτερη ποσότητα λυκοπενίου από τον οργανισμό μας. Αν για κάποιο λόγο προτιμάτε να καταναλώνετε την τομάτα όπως είναι, φροντίστε τουλάχιστον να τη μασάτε καλά και συνοδέψτε την απαραίτητα με ελαιόλαδο.
1) Μπορείτε να παρασκευάσετε χυμό τομάτας βάζοντας τομάτες στο μπλέντερ και αφού πολτοποιηθούν, να «σουρώσετε» το χυμό που θα βγάλουν. Εναλλακτικά, μπορείτε να αγοράσετε τυποποιημένο έτοιμο χυμό τομάτας ΜΟΝΟ από βιολογικά καταστήματα πιστοποιημένα BIO. Με όποιο τρόπο κι αν τον αποκτήσετε, προσθέστε τον στην καθημερινή διατροφή σας πίνοντας 1-2 ποτήρια, αλλά μην ξεχνάτε να προσθέτετε και ένα κουταλάκι ελαιόλαδο σε κάθε ποτήρι, το οποίο είναι απαραίτητο για την απορρόφηση του λυκοπενίου. Στύψτε μέσα και τον χυμό ενός λεμονιού ή μπορείτε να προσθέσετε ή σπιρουλίνα σε σκόνη, ακόμη και σιταρόχορτο ή άλφα-άλφα. Χρησιμοποιήστε το μια έτσι και μια αλλιώς για να ενδυναμώσετε το ανοσοποιητικό σας. Δείτε πως να το φτιάξετε Spirulina, Ένας Δυναμίτης, Με Πράσινο Αίμα ! και αφήστε και την φαντασία σας να δουλέψει.
2) Προσθέστε τη σάλτσα τομάτας, σε μέτρια ποσότητα, στα φαγητά σας. Είτε έτοιμη τυποποιημένη είτε –ακόμη καλύτερα– παρασκευασμένη από σας, είναι πολύ ευεργετική για τον οργανισμό σας σε συνδυασμό και με τη χρήση του ελαιόλαδου, του λεμονιού και του σέλερι.
3) Φτιάξτε μια εύκολη τοματόσουπα βελουτέ και βάλτε την στο καθημερινό τραπέζι. Βράστε ελαφρά μερικά λαχανικά, σέλερι, πράσο, ντομάτες, κολοκυθάκια, καρότα, πιπεριές πράσινες, φρέσκα ή ξερά κρεμμυδάκια, μαϊντανό, μια κούπα λιναρόσπορο σπασμένο, προσθέστε λίγο σπανάκι και σκόρδα να μαλακώσουν κι όχι να βράσουν και χτυπήστε τα στο μπλέντερ να γίνουν μια βελουτέ σούπα. Προσθέστε λίγη κρέμα γάλακτος από αμύγδαλα ή μια κουταλιά βιολογικό κατσικίσιο γιαούρτι, ή μπόλικο λεμόνι, μια μεγάλη κουταλιά HEMP και καλή όρεξη.
Δεν χρειάζεται να βάλετε όλα τα λαχανικά μαζί, αλλά να επιλέξετε κάποιους συνδυασμούς την μια φορά και κάποιους την άλλη. Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και παντζάρια, αλλά να ξέρετε πως έχουν δυνατή γεύση και χρώμα, δεν λέγονται τυχαία Παντζάρι του Πάθους, οπότε καλύπτει σε γεύση και χρώμα, ακόμη και την τομάτα. Αλλά εμείς παίρνουμε όλα τα πολύτιμα συστατικά τους.
