Αν είστε λάτρεις του κόκκινου κρέατος και ταυτοχρόνως πίνετε, καπνίζετε, κάνετε καθιστική ζωή ή/και έχετε περιττά κιλά, ίσως πρέπει να το αντικαταστήσετε – έστω και εν μέρει – με όσπρια και ξηρούς καρπούς.
Αυτό είναι το μήνυμα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στην επιθεώρηση «JAMA Internal Medicine» και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπερκατανάλωση ζωικής προελεύσεως πρωτεϊνών σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου στους ανθρώπους που έχουν συνήθειες οι οποίες υπονομεύουν την υγεία.
Ο κίνδυνος αυτός όμως μειώνεται όταν οι ζωικές πρωτεΐνες αντικαθίστανται με φυτικές, με τη μείωση να είναι μεγαλύτερη όταν η αντικατάσταση αφορά τα επεξεργασμένα κρεατικά, τα αβγά και το μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας.
Οι επιστήμονες χρόνια τώρα συσχετίζουν την υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος και των προϊόντων του με ευρύ φάσμα χρόνιων ασθενειών, όπως η καρδιοπάθεια και ορισμένες μορφές καρκίνου, αλλά στην παρούσα μελέτη οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ θέλησαν να εξετάσουν μεμονωμένα τις επιδράσεις των πρωτεϊνών στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα.
Ετσι, χρησιμοποίησαν στοιχεία από δύο μεγάλες αμερικανικές μελέτες στις οποίες γινόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα λεπτομερής καταγραφή της διατροφής έως 32 χρόνια.
Στις μελέτες είχαν συμμετάσχει 131.342 άνδρες και γυναίκες μέσης ηλικίας 49 ετών κατά την έναρξή τους. Η μέση πρόσληψη πρωτεϊνών (ως ποσοστό επί των ημερήσιων θερμίδων) ήταν 14% για τις ζωικής προελεύσεως και 4% για τις φυτικής.
Αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψιν κάθε παράγοντα που μπορούσε να παίζει ρόλο στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με κάθε αύξηση κατά 10% των ημερήσιων θερμίδων από ζωικές πρωτεΐνες αυξανόταν κατά 2% η ολική θνησιμότητα και κατά 8% η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια.
Αντιθέτως, με κάθε αύξηση κατά 3% των ημερήσιων θερμίδων από φυτικές πρωτεΐνες μειωνόταν κατά 10% η ολική θνησιμότητα και κατά 12% η καρδιαγγειακή. Οι συσχετίσεις αυτές ίσχυαν για τους εθελοντές που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, κάπνιζαν, έπιναν αρκετό αλκοόλ ή/και έκαναν καθιστική ζωή, σημειώνουν οι ερευνητές.
Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι αποκόμισαν σημαντικά οφέλη οι εθελοντές οι οποίοι άλλαξαν συνήθειες κάποια στιγμή στο πέρασμα του χρόνου και αντικατέστησαν μέρος των ζωικής προελεύσεως πρωτεϊνών με φυτικές. Στην πραγματικότητα, η αντικατάσταση έστω και του 3% των ημερήσιων θερμίδων από ζωικές πρωτεΐνες με φυτικές σχετίσθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία.
Η μείωση κινδύνου ήταν 34% όταν αντικαταστάθηκαν τα επεξεργασμένα κρεατικά με φυτικές πρωτεΐνες, 12% όταν αντικαταστάθηκε το ανεπεξέργαστο κόκκινο κρέας και 19% όταν έγινε αντικατάσταση αβγών.
Οι ερευνητές με επικεφαλής τον δρα Mingyang Song, ερευνητή στο Τμήμα Διατροφής του Χάρβαρντ, λένε ότι τα επεξεργασμένα κρεατικά κατά κανόνα περιέχουν πολύ αλάτι και νιτρώδη που έχουν συσχετισθεί με καρδιοπάθειες και καρκίνο, ενώ το λίπος του κρέατος, ιδίως του κόκκινου, περιέχει πολλά κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και θερμίδες.
Οι φυτικές πρωτεΐνες από τρόφιμα όπως τα όσπρια, ο αρακάς, οι ξηροί καρποί, η σόγια κ.λπ. είναι πιο υγιεινές διότι παρέχουν λιγότερες θερμίδες, περιέχουν φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά, ενώ δεν έχουν κορεσμένα λιπαρά.
Πάντως οι επιστήμονες έσπευσαν να επισημάνουν πως τα ευρήματά τους δεν σημαίνουν ότι πρέπει κανείς να σταματήσει εντελώς να τρώει κόκκινο κρέας. Αν όμως το κάνει συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα και ιδίως αν τρώει συχνά επεξεργασμένα κρεατικά, καλό είναι να αντικαταστήσει τις πρόσθετες μερίδες με πιο υγιεινές επιλογές όπως όσπρια, πουλερικά και ψάρια.
Πηγή: tanea.gr