Η επισιτιστική πρόκληση σε ένα βιβλίο που θέτει το ζήτημα σε παγκόσμια βάση

Σήμερα εν έτει 2020 η προμήθεια τροφίμων αντιμετωπίζει ήδη μεγάλες προκλήσεις από πλευράς περιβάλλοντος, κλίματος και υγείας. Το ολλανδικό βιβλίο Tien miljard monden (Δέκα δισεκατομμύρια στόματα) είναι διαθέσιμο στο βιβλιοπωλείο περιέχει 41 πρωτοποριακές ιδέες από 80 επιστήμονες του Πανεπιστημίου Wageningen της Ολλανδίας, σχετικά με υγιή και βιώσιμα τρόφιμα στο μέλλον, από την κατανάλωση εντόμων έως τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και από τη λήψη καλύτερων επιλογών στο σούπερ μάρκετ έως την καταπολέμηση της πείνας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Οι επιστήμονες του Wageningen Campus από διάφορους κλάδους, από ειδικούς στη γεωργία και τη διατροφή έως τους φιλόσοφους, μελετούν μερικές λύσεις. Οι ιστορίες τους έχουν συγκεντρωθεί σε ένα βιβλίο που συντάχθηκε από τους στοχαστές τροφίμων Jeroen Candel και Ingrid de Zwarte. «Δεν θέλαμε να πούμε μια απλή ιστορία, αλλά να συνδυάσουμε διαφορετικές ιδέες και προοπτικές» επισημαίνουν οι συντάκτες.

Σύμφωνα με τον Jeroen Candel, «υπάρχει σίγουρα μια έντονη δημόσια συζήτηση για το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας, αλλά ο συλλογισμός που χρησιμοποιείται μερικές φορές απομακρύνεται πολύ από την τρέχουσα επιστημονική κατάσταση. Επιπλέον, η συζήτηση εστιάζει συχνά στην παραγωγή, έναν στενό ορισμό της γεωργίας, ενώ η παγκόσμια πρόκληση για τα τρόφιμα είναι πολύ ευρύτερη.

Το ονομάζουμε τέρας με πολλά κεφάλια γιατί δεν μπορεί να λυθεί από έναν μόνο επιστημονικό τομέα ή από μια απλή λύση. Χρειαζόμαστε πραγματικά μια πληθώρα προοπτικών. Ταυτόχρονα, εμείς, ως επιστήμονες, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια επιπλέον προσπάθεια για να είμαστε πιο ορατοί. Υπάρχουν υπέροχες, σχετικές γνώσεις στο Wageningen που δεν βρίσκουν πάντα τον δρόμο τους στην κοινωνική συζήτηση. Γι 'αυτό πιστεύαμε ότι θα ήταν καλή ιδέα να διατεθούν ευρέως αυτές οι ενδιαφέρουσες προοπτικές» τονίζει.

Και προσθέτει: «Χάρη στην πρόσκληση, μας προσεγγίστηκαν επίσης ερευνητές με θέματα που δεν είχαμε ακούσει ποτέ ούτε καν εξετάσει. Για παράδειγμα, η έρευνα του φιλόσοφου Bernice Bovenkerk και των συναδέλφων της. Έγραψαν ένα κεφάλαιο για την κυκλική γεωργία από την άποψη των ζώων. Θέτουν ερωτήματα σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και τον τρόπο με τον οποίο τα ζώα μπορούν να έχουν τη φωνή για το πώς σχεδιάζεται η κυκλική γεωργία. Γιατί τα κύτταρα στο καλλιεργημένο κρέας (in vitro meat) προέρχονται από αγελάδες και όχι από ανθρώπους; Αυτές είναι ενδιαφέρουσες ερωτήσεις».

Από την πλευρά της η Ingrid de Zwarte: σημειώνει «Κάτι που θεωρώ επίσης μια καινοτόμο προοπτική είναι αυτό που ονομάζουμε Μπλε Επανάσταση στο βιβλίο. Όταν εξετάζουμε θέματα τροφίμων, συχνά τείνουμε να επικεντρωνόμαστε στη γη, ενώ υπάρχει πολύ σχετική έρευνα για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα σε ποτάμια, θάλασσες και ωκεανούς. Μπορούμε επίσης να κλείσουμε κύκλους στην υδατοκαλλιέργεια και να αναζητήσουμε εναλλακτικές πηγές, για παράδειγμα, ιχθυοτροφών, όπως υδρόβια φυτά, ροές γεωργικών αποβλήτων και προϊόντα αποβλήτων. Υπάρχουν σημαντικές πρόοδοι που πρέπει να γίνουν σε αυτόν τον τομέα».

Ingrid de Zwarte και Jeroen Candel, συντάκτες του βιβλίου «Tien miljard monden». Φωτογραφία: Bob Bronshoff / Prometheus.

Σε έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα αναφέρεται ο Jeroen Candel τονίζοντας: «Οι τεχνολογικές καινοτομίες θα διαδραματίσουν επίσης βασικό ρόλο. Έχουμε αρκετά κεφάλαια που δείχνουν πώς η υψηλή τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην επιτάχυνση της αειφορίας. Για παράδειγμα, το κεφάλαιο του τεχνολόγου τροφίμων Tiny van Boekel δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί με τα πρόσθετα και τη γενετική τροποποίηση. Ωστόσο, αυτές οι καινοτομίες καθιστούν τα φαγητά μας ασφαλέστερα και άριστης ποιότητας. Δεν ήμουν τεχνόφοβος, αλλά αυτό το βιβλίο με έκανε να είμαι περισσότερο αισιόδοξος. Ταυτόχρονα, ωστόσο, πρέπει να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε σημαντικά ηθικά ζητήματα σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας».

Και η Ingrid de Zwarte: «Ένα άλλο σημαντικό συμπέρασμα του βιβλίου είναι ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η πρόκληση για τα τρόφιμα είναι πραγματικά ένα παγκόσμιο ζήτημα. Βλέπουμε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν διαφορετικές περιοχές ποικίλλουν από τόπο σε τόπο, ωστόσο οι λύσεις συνδέονται σε παγκόσμια κλίμακα. Και σε άλλο σημείο επισημαίνει: «Αυτό το βιβλίο έχει ενισχύσει την πεποίθησή μας ότι δεν υπάρχει απλή λύση στην παγκόσμια πρόκληση για τα τρόφιμα. Δεν μπορούμε να θεωρούμε μόνο μια ομάδα στην τροφική αλυσίδα υπεύθυνη για αυτήν την πρόκληση. Ολόκληρο το σύστημα τροφίμων πρέπει να επανασχεδιαστεί ριζικά. Οι ιδέες αυτού του βιβλίου μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για τα διάφορα βήματα και λύσεις που είναι διαθέσιμες μέσω της επιστήμης, αλλά, εάν αυτές οι λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν και να δημιουργήσουν αντίκτυπο εξαρτάται επίσης από την πολιτική και τη διακυβέρνηση».

.

.