Μία νέα διατροφική μελέτη διαπίστωσε ότι η υιοθέτηση της υγιεινής Μεσογειακής Διατροφής βασιζόμενης στην κατανάλωση συμβατικά παραγόμενων τροφίμων αύξησε σημαντικά την πρόσληψη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων από τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ σε αντίθεση η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων οδήγησε σε σημαντική μείωση πρόσληψής αυτών των ουσιών.
Χρησιμοποιώντας έναν καινοτόμο σχεδιασμό, μια διεθνής ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον καθηγητή Carlo Leifert (Southern Cross University, Αυστραλία & Πανεπιστήμιο του Όσλο, Νορβηγία) και τον καθηγητή Chris Seal (Πανεπιστήμιο Newcastle, UK) μελέτησε την πρόσληψη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων από τον ανθρώπινο οργανισμό συγκρίνοντας την κατανάλωση μίας υγιεινής διατροφής Μεσογειακού τύπου με την συνήθη δυτική διατροφή όπως επίσης και την κατανάλωση των συμβατικά παραγόμενων τροφίμων με τα βιολογικά τρόφιμα.
Η μελέτη διεξήχθη με εθελοντές μεταπτυχιακούς φοιτητές, κατά τη διάρκεια ενός κύκλου μαθημάτων στην Κρήτη και η διάρκειά της ήταν πέντε εβδομάδες. Η συμβατική ομάδα κατανάλωνε μεσογειακή δίαιτα που παρασκευαζόταν εξ ολοκλήρου από συμβατικά τρόφιμα, ενώ η ομάδα παρέμβασης κατανάλωνε την ίδια δίαιτα φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από πιστοποιημένα βιολογικά τρόφιμα. Πριν και μετά την περίοδο παρέμβασης όλοι οι συμμετέχοντες κατανάλωναν τις συνήθεις δίαιτες δυτικού τύπου της επιλογής τους, οι οποίες σύμφωνα με τα διατροφικά τους ημερολόγια ήταν χαμηλή σε κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και κρασιού ενώ αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από συμβατικά τρόφιμα.
Τα κύρια ευρήματα της διατροφικής μελέτης, που δημοσιεύθηκε σήμερα στο American Journal for Clinical Nutrition, ήταν ότι:
* η μετάβαση από μια δυτικού τύπου σε μια μεσογειακή διατροφή με υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών είχε ως αποτέλεσμα την πάνω από 3 φορές υψηλότερη συνολική πρόσληψη υπολειμμάτων εντομοκτόνων και οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων.
* τα συμβατικά παραγόμενα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως είναι οι πιο σημαντικές διατροφικές πηγές για την πρόσληψη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων από τον ανθρώπινο οργανισμό.
* οι μέθοδοι παραγωγής βιολογικών τροφίμων είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων (συμπεριλαμβανομένων εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων και ζιζανιοκτόνων) σε φρούτα, λαχανικά και προϊόντα δημητριακών.
* η κατανάλωση μίας μεσογειακής διατροφής που αποτελείται από συμβατικά τρόφιμα έχει ως αποτέλεσμα την 10 φορές υψηλότερη συνολική πρόσληψη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων από τον ανθρώπινο οργανισμό σε σύγκριση με μία μεσογειακή διατροφή που αποτελείται αποκλειστικά από βιολογικά τρόφιμα.
Αποφθέγματα συγγραφέων:
Ο καθηγητής Chris Seal (PhD), Πανεπιστήμιο του Newcastle λέει: «Αυτή η μελέτη παρέχει σαφείς αποδείξεις ότι τόσο η διατροφή μας όσο και ο τρόπος που παράγουμε τρόφιμα μπορεί να επηρεάσουν το επίπεδο έκθεσης σε συνθετικά χημικά φυτοφάρμακα και τελικά την υγεία μας».
Ο καθηγητής Carlo Leifert (PhD), ιδρυτής του Ερευνητικού Κέντρου Βιολογικής Γεωργίας, Southern Cross University, δήλωσε: «Πολλά από τα συνθετικά φυτοφάρμακα που ανιχνεύθηκαν σε αυτήν τη μελέτη τόσο σε δείγματα τροφίμων όσο και σε δείγματα ούρων είναι επιβεβαιωμένα ή υποπτευόμενα χημικά που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές (EDC). Η 10 φορές υψηλότερη έκθεση σε φυτοφάρμακα από την κατανάλωση συμβατικών τρόφιμων μπορεί επομένως να παρέχει μια εξήγηση για τη χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης παχυσαρκίας, μεταβολικού συνδρόμου και καρκίνου σε επιδημιολογικές μελέτες με εθελοντές καταναλωτές βιολογικών τροφίμων».
Ο καθηγητής Per Ole Iversen (MD), Πανεπιστήμιο του Όσλο, σημειώνει: «Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία από μελέτες ότι τα οφέλη για την υγεία από την αύξηση της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής αλέσεως μειώνονται εν μέρει από την υψηλότερη έκθεση σε φυτοφάρμακα που σχετίζεται με αυτά τα τρόφιμα. Η μελέτη μας δείχνει ότι η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων επιτρέπει στους καταναλωτές την υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, χωρίς αυξημένη πρόσληψη φυτοφαρμάκων».
Ο Λεωνίδας Ρέμπελος (PhD), ερευνητικός υπεύθυνος της μελέτης, Πανεπιστήμιο του Newcastle συμπληρώνει: «Μια από τις δυσκολίες αξιολόγησης των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία από τη διατροφική έκθεση σε φυτοφάρμακα είναι ότι από τη στιγμή που τα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως στην παραγωγή τροφίμων, όλοι εκτίθενται. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι για την περεταίρω διερεύνηση της επίδρασης των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος και των φυτοφαρμάκων που κυκλοφόρησαν πρόσφατα στη δημόσια υγεία, οι καταναλωτές βιολογικών τροφίμων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως 'ομάδα ελέγχου χαμηλής έκθεσης σε φυτοφάρμακα'
Ο Νικόλαος Βολακάκης (PhD), Διευθύνων Σύμβουλος της Geokomi Ltd συμπληρώνει: «Ένα από τα θετικά μηνύματα της παρούσας μελέτης είναι ότι τα επίπεδα φυτοφαρμάκων στα συμβατικά δείγματα φρέσκων φρούτων και λαχανικών ήταν όλα κάτω από το μέγιστο επίπεδο υπολειμμάτων που έχει ορίσει η ΕΕ. Αυτό επιβεβαιώνει ότι τόσο τα βιολογικά όσο και τα συμβατικά συστήματα παραγωγής λαχανικών και φρούτων στην Κρήτη έχουν πολύ υψηλά πρότυπα διασφάλισης ποιότητας. Ωστόσο, η διαπίστωση ότι η συνολική πρόσληψη φυτοφαρμάκων από ένα συμβατικό γεύμα είναι 10 φορές υψηλότερη από ό,τι από τα βιολογικά τρόφιμα είναι ανησυχητικό».
Οι συγγραφείς αυτής της μελέτης χαιρετίζουν τη συνεχιζόμενη δημόσια και επιστημονική συζήτηση για αυτό το σημαντικό θέμα. Ολόκληρη η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε και χρησιμοποιείται για αναλύσεις μπορεί να διατεθεί κατόπιν αιτήματος προς όφελος άλλων εμπειρογνωμόνων και ενδιαφερόμενων μελών του κοινού.