Τι είναι οι αλλεργιογόνοι αρωματικές ουσίες;
Ορισμένες ουσίες που υπάρχουν σε αρώματα μπορεί να προκαλέσουν δερματική ή αναπνευστική αλλεργία. Αυτή η δημόσια διαβούλευση καλύπτει μόνο τα δερματικά αλλεργιογόνα (ονομάζονται και εξ επαφής αλλεργιογόνα). Δερματικά αλλεργιογόνα μπορεί να είναι τόσο οι συνθετικές χημικές ουσίες όσο και οι ουσίες φυσικής προέλευσης.
Πόσα άτομα παρουσιάζουν δερματική αλλεργία σε αρωματικές ουσίες; Ποια είναι τα συμπτώματα;
Εκτιμάται ότι μεταξύ 1 και 3 % του πληθυσμού της Ευρώπης έχει δερματική αλλεργία σε αρώματα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερεθισμό, οίδημα και εξάνθημα, αλλά ενδέχεται να εξελιχθούν σε χρόνια πάθηση (έκζεμα). Η αλλεργική αντίδραση σε μια ουσία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, η ηλικία και η ένταση της έκθεσης στην ουσία αυτή.
Για ποιον λόγο η Επιτροπή ζήτησε από την επιστημονική επιτροπή για την ασφάλεια των καταναλωτών (ΕΕΑΚ) να εκδώσει γνωμοδότηση σχετικά με τις αλλεργιογόνους αρωματικές ουσίες;
Ο κανονισμός για τα καλλυντικά περιλαμβάνει κατάλογο με τις ουσίες που απαγορεύονται στα καλλυντικά προϊόντα (παράρτημα ΙΙ του κανονισμού για τα καλλυντικά) και κατάλογο με τις ουσίες που επιτρέπονται αλλά υπόκεινται σε περιορισμούς (παράρτημα III). Ορισμένες από τις ουσίες των παραρτημάτων ΙΙ και ΙΙΙ είναι αλλεργιογόνοι αρωματικές ουσίες.
Χρειάζεται τακτική επανεξέταση των καταλόγων αυτών. Δεδομένου ότι η τελευταία ενημέρωση σχετικά με τις αλλεργιογόνους αρωματικές ουσίες έγινε το 2003 (συμπεριλαμβανομένων και των πρόσθετων ουσιών του παραρτήματος III), οι υπηρεσίες της Επιτροπής ζήτησαν από την ΕΕΑΚ να επανεξετάσει το θέμα αυτό και τον Ιούλιο του 2012 η επιτροπή εξέδωσε τη γνωμοδότησή της.
Ποια ήταν τα πορίσματα της γνωμοδότησης της ΕΕΑΚ σχετικά με τις αλλεργιογόνους αρωματικές ουσίες;
Τα σημαντικότερα ευρήματα της ΕΕΑΚ ήταν τα ακόλουθα:
- Τρία αλλεργιογόνα (HICC, ατρανόλη και χλωροατρανόλη) θεωρήθηκαν μη ασφαλή.
- Ο καταναλωτής πρέπει να ενημερώνεται για την παρουσία πρόσθετων αλλεργιογόνων στο καλλυντικό προϊόν.
- Δώδεκα μεμονωμένες χημικές ουσίες και 8 φυσικά εκχυλίσματα προσδιορίστηκαν ως ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία, με βάση τον αριθμό των ατόμων με θετικό αποτέλεσμα μετά από δοκιμή επιδερμικής ευαισθησίας. Υποστηρίχθηκε ότι και οι 12 χημικές ουσίες, ακόμη και όταν βρίσκονται σε φυσικά εκχυλίσματα, θα πρέπει να υπόκεινται σε όρια συγκέντρωσης στο καλλυντικό προϊόν.
Με ποιον τρόπο τα πορίσματα αυτά μπορούν να μεταφραστούν σε προτεινόμενες τροποποιήσεις του κανονισμού για τα καλλυντικά;
Οι υπηρεσίες της Επιτροπής στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης προτείνουν τα εξής:
- Οι τρεις ουσίες για τις οποίες διαπιστώθηκε ότι ήταν δεν ήταν ασφαλείς θα πρέπει να απαγορευτούν από τα καλλυντικά προϊόντα,
- Τα πρόσθετα αλλεργιογόνα θα πρέπει να υπόκεινται στην υποχρέωση ατομικής επισήμανσης πάνω στη συσκευασία ενός καλλυντικού προϊόντος. Με άλλα λόγια, πρέπει να αναφέρονται στον κατάλογο των συστατικών, μαζί με τις λέξεις «parfum» ή «aroma». Λόγω της ευρείας χρήσης αρωματικών ουσιών μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να τις αποφύγει κάποιος εντελώς. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό ένα άτομο να αποφεύγει τις ουσίες στις οποίες είναι ήδη ευαισθητοποιημένο.
Χρειάζεται περαιτέρω επιστημονική εργασία για να καθοριστούν ασφαλή όρια συγκέντρωσης των χημικών ουσιών που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.
Πώς λειτουργεί η διαδικασία τροποποίησης των παραρτημάτων του κανονισμού για τα καλλυντικά; Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα;
Η γνωμοδότηση εκδόθηκε από την επιστημονική επιτροπή τον Ιούνιο του 2012. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν άτυπες διαβουλεύσεις με τον κλάδο, με οργανώσεις καταναλωτών, με επαγγελματίες του τομέα της υγείας και τα κράτη μέλη της ΕΕ. Το επόμενο βήμα είναι να ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση. Λαμβάνοντας υπόψη τις διαβουλεύσεις, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του κανονισμού για τα καλλυντικά υπό μορφή εκτελεστικής πράξης θα υπόκεινται σε ψηφοφορία από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της μόνιμης επιτροπής για τα καλλυντικά προϊόντα. Μόλις τα κράτη μέλη εγκρίνουν τα μέτρα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα έχουν στη διάθεσή τους προθεσμία τριών μηνών προκειμένου να ασκήσουν το δικαίωμα ελέγχου. Αν δεν εκφραστούν αντιθέσεις για την πρόταση, η επίσημη έγκριση των εν λόγω τροποποιήσεων αναμένεται στο τέλος του 2014/αρχές του 2015.
Θα απαγορεύσει η Επιτροπή συγκεκριμένες αρωματικές ουσίες;
Οι υπηρεσίες της Επιτροπής δεν προτείνουν να απαγορευτεί κάποιο άρωμα. Αυτό που προτείνουμε είναι να απαγορευτούν τρεις ισχυρές αλλεργιογόνοι αρωματικές ουσίες που έχουν κριθεί ως μη ασφαλείς. Αν βρίσκονται σε ένα άρωμα, τότε αυτό το άρωμα θα πρέπει να αλλάξει σύνθεση, έτσι ώστε το απαγορευμένο αλλεργιογόνο να αντικατασταθεί από άλλη ουσία.
Είναι δυνατόν να αποφύγει κανείς τις αλλεργίες από τις αρωματικές ουσίες με το να αποφεύγει τη χρήση καλλυντικών που περιλαμβάνουν αρώματα;
Οι αρωματικές ουσίες χρησιμοποιούνται για διάφορα είδη καλλυντικών όπως αρώματα, κρέμες και αποσμητικά. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποφύγει κανείς όλες τις αρωματικές ουσίες, είναι όμως σημαντικό να αποφεύγει εκείνες στις οποίες είναι ήδη ευαισθητοποιημένος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντική η υποχρέωση προσδιορισμού των αλλεργιογόνων επάνω στη συσκευασία ενός καλλυντικού προϊόντος.
