Διευκρινίσεις και οδηγίες για την διαδοχική ασφάλιση

Σε εφαρμογή του άρθρου 19 του Ν. 4387/2016 ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Τάσος Πετρόπουλος, υπέγραψε εγκύκλιο για τον υπολογισμό και την απονομή των συνταξιοδοτικών παροχών ασφαλισμένων με χρόνο διαδοχικής ασφάλισης. 

Με την εγκύκλιο:

- Παρέχονται οδηγίες για την ενιαία εξέταση αιτήσεων που περιέχουν διαδοχικό χρόνο ασφάλισης και υποβάλλονται μετά την 13/05/2016. 

- Απλοποιείται η διαδικασία υπολογισμού και έκδοσης κύριων και επικουρικών συντάξεων καθώς και εφάπαξ. Από την 01/01/2017 ο χρόνος ασφάλισης που είχε διανυθεί στον πρώην φορέα στον οποίο ο ασφαλισμένος είχε, με βάση την απασχόλησή του, υποχρέωση υπαγωγής, λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. 

- Αίρονται στρεβλώσεις του παρελθόντος και επιταχύνεται η απονομή των παροχών, καθώς οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται ενιαία στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ."

Ειδικότερα,

Τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 19 ισχύουν για όλα τα πρόσωπα ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση κατά τη διάκριση του ν. 2084/1992 («νέοι» - «παλαιοί» ασφαλισμένοι πριν ή μετά την 01.01.1993) και, ως προς τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης, ανεξαρτήτως του χρόνου που υπήχθησαν διαδοχικά για πρώτη φορά στην ασφάλιση κατά τη διάκριση του ν. 1405/1983 (πριν ή μετά την 01.01.1979), σε οποιοδήποτε ενταχθέντα φορέα, τομέα, κλάδο και λογαριασμό στον Ε.Φ.Κ.Α..

Οι γενικές αρχές των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης του ν.δ. 4202/1961, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, θεσπίστηκαν για την προστασία - περιφρούρηση - διατήρηση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, καθώς και τη διευκόλυνση των ασφαλισμένων που υποχρεώνονταν να αλλάξουν επαγγελματική κατεύθυνση, βελτιώνοντας σταδιακά το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και αίροντας όποια εμπόδια υπήρχαν για την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων αυτών από όλους τους δικαιούχους ασφαλισμένους.

Οι αρχές αυτές διατηρούνται για τα πρόσωπα με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης εντός του Ε.Φ.Κ.Α. και του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. και βελτιώνονται με την ενιαιοποίηση του τρόπου υπολογισμού του ποσού της κύριας και επικουρικής σύνταξης, όπως αναλύονται ακολούθως.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1:

Α) Κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος από τον Ε.Φ.Κ.Α.:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 περιγράφεται η διαδικασία επεξεργασίας της αίτησης συνταξιοδότησης με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης από το νέο οργανισμό Ε.Φ.Κ.Α..

Συγκεκριμένα, κατ' εφαρμογή του άρθρου 5 του ν. 3863/2010, για την κρίση της θεμελίωσης συνταξιοδοτικού με χρόνο διαδοχικής ασφάλισης, ακολουθούνται τα εξής βήματα: Η αίτηση συνταξιοδότησης κρίνεται αρχικώς σύμφωνα με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του τελευταίου ενταχθέντος πρώην φορέα στον Ε.Φ.Κ.Α. στην ασφάλιση του οποίου υπαγόταν ο ασφαλισμένος, λόγω δραστηριότητας ή απασχόλησης κτλ, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, εφόσον ο ασφαλισμένος πραγματοποίησε στην ασφάλισή του τουλάχιστον 5 έτη ή 1.500 ημέρες ασφάλισης (η.α.) συνολικά, εκ των οποίων 20 μήνες ή 500 η.α. κατά την τελευταία πενταετία πριν τη διακοπή της απασχόλησης ή της υποβληθείσης αίτησης για την κρίση του δικαιώματος για σύνταξη λόγω γήρατος.

Για την κρίση του δικαιώματος για σύνταξη λόγω αναπηρίας ή θανάτου απαιτείται η πραγματοποίηση στην ασφάλιση του τελευταίου ενταχθέντος στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέα 40 μηνών ή 1000 η.α., εκ των οποίων 12 μήνες ή 300 η.α. κατά την τελευταία πενταετία πριν τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης.

Εφόσον δεν πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις, για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος, κατά το α' στάδιο της διαδικασίας (1.500 η. α. συνολικά εκ των 500 η. α. την τελευταία πενταετία), ή πληρούνται αλλά ο ασφαλισμένος δεν έχει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του τελευταίου ενταχθέντος φορέα, τότε το αίτημα εξετάζεται σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην φορέα στον οποίο πραγματοποίησε ο ασφαλισμένος το μεγαλύτερο αριθμό ημερών εργασίας, στον οποίο δεν περιλαμβάνεται ο τελευταίος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 του ν. 4202/1961, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, εφόσον ο ασφαλισμένος που αιτείται τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος ή αναπηρίας έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας θεμελίωσης ή είναι ανάπηρος με το ποσοστό αναπηρίας που προβλέπονται από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντος φορέα (άρθρο 5 παρ. 1 του ν. 3863/2010) και ισχύουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Στη συνέχεια, εξετάζεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των ενταχθέντων, κατά φθίνουσα σειρά ημερών ασφάλισης, φορέων, και εφόσον αυτές δεν πληρούνται, το αίτημα συνταξιοδότησης κρίνεται σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του τελευταίου ενταχθέντος φορέα, εφόσον κατά το β' στάδιο της διαδικασίας πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις αρμοδιότητας (συνολικός χρόνος ασφάλισης 1.000 η.α. εκ των οποίων 300 η.α. την τελευταία πενταετία πριν την αίτηση συνταξιοδότησης ή τη διακοπή της ασφάλισης).

Αφού τηρηθεί η ανωτέρω διαδικασία, τότε εξετάζεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις θεμελίωσης ή κατοχύρωσης (για τα έτη 2011, 2012) συνταξιοδοτικού δικαιώματος του ενταχθέντος φορέα αυτού, προκειμένου να απονεμηθεί σύνταξη από τον Ε.Φ.Κ.Α. στον ασφαλισμένο με το σύνολο του διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 4202/1961.

Β) Χρόνος ασφάλισης

Διευκρινίζεται ότι από 01.01.2017, ο χρόνος που διανύεται στον Ε.Φ.Κ.Α. λογίζεται ως χρόνος που έχει διανυθεί στον πρώην φορέα που ο ασφαλισμένος, βάσει της απασχόλησης του, είχε υποχρέωση υπαγωγής πριν την ένταξη αυτού στον Ε.Φ.Κ.Α..

Υποχρεωτική και προαιρετική ασφάλιση:

Ως χρόνος ασφάλισης που απαιτείται για την πλήρωση των προϋποθέσεων αρμοδιότητας για την κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος τόσο στο α' στάδιο (συνολικός χρόνος ασφάλισης 1500 η.α εκ των οποίων 500 η.α. την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης ή της διακοπής της ασφάλισης) όσο και στο β' στάδιο (συνολικά 1000 η.α. εκ των οποίων 300 η.α. την τελευταία πενταετία) της διαδικασίας, λογίζεται ο χρόνος υποχρεωτικής ή προαιρετικής ασφάλισης που διανύθηκε στον τελευταίο ενταχθέντα στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης.

Χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας:

α) Για συνταξιοδότηση λόγω γήρατος με χρόνο διαδοχικής ασφάλισης: Ειδικά μόνο για την πλήρωση των προϋποθέσεων του απαιτούμενου συνολικού χρόνου ασφάλισης (α' στάδιο 1500 η.α. και β' στάδιο 1000 η.α.) δύναται να συνυπολογιστεί ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές στον τελευταίο ενταχθέντα στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέα. Δεν δύναται να συνυπολογιστεί ο χρόνος στρατιωτικής θητείας για την πλήρωση των 500 η.α. του α' σταδίου ή των 300 ημερών ασφάλισης του β' σταδίου.
β) Για τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας και θανάτου με χρόνο διαδοχικής ασφάλισης, δύναται να συνυπολογιστεί ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές στον τελευταίο ενταχθέντα στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέα για την πλήρωση των προϋποθέσεων αρμοδιότητας (α' στάδιο συνολικά 1000 η.α. εκ των οποίων 300 η.α. την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης ή της διακοπής της ασφάλισης και β' στάδιο 300 η.α. οποτεδήποτε).

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2:
Τρόπος Υπολογισμού:

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7, 8, 28 και 30 του νόμου 4387/2016, το ποσό της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης υπολογίζεται για το σύνολο του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης, κατά τα οριζόμενα στις σχετικές Εγκυκλίους Φ80000/οικ.60273/2197/23.12.2016 (ΑΔΑ: 7ΝΓΤ465Θ1Ω-0ΗΥ), υπ' αριθμ. 142036/0092/19.12.2016 (ΑΔΑ: ΨΜΨ6465Θ1Ω-ΧΦΑ) και Φ.80000/οικ.60271/2195/23.12.2016 (ΑΔΑ: ΨΩΤΤ465Θ1Ω-64Ω).

Ο τρόπος αυτός υπολογισμού ισχύει για όλα τα πρόσωπα ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση και ανεξαρτήτως χρόνου που υπήχθησαν διαδοχικά για πρώτη φορά στην ασφάλιση οποιουδήποτε ενταχθέντος στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέα.

Ο Ε.Φ.Κ.Α. λαμβάνει υπόψη το σύνολο του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης, τις συντάξιμες αποδοχές του ασφαλισμένου από το 2002 και εφεξής, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο που απαιτείται. Υπολογίζεται ο μέσος όρος των συνταξίμων αποδοχών του ασφαλισμένου όπως προκύπτουν από την ασφάλισή του σε όλους ενταχθέντες φορείς, διαιρώντας το ποσό με τους μήνες του διαστήματος από το 2002 έως την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ή της καταβολής της σύνταξης του δημοσίου υπαλλήλου, για τους προερχόμενους από το Δημόσιο. Το ποσό αυτό πολλαπλασιάζεται με τα ποσοστά αναπλήρωσης του άρθρου 8 ώστε να προκύψει το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης. Το ποσό της εθνικής σύνταξης υπολογίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές Εγκυκλίους του Υπουργείου.

Δεδομένου του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων του Ε.Φ.Κ.Α., για τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης στους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς και σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 19, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 10 και 11 του ν. 1405/1983, του άρθρου 1 του ν. 3232/2004 και της παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 3863/2010 ως προς τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της σύνταξης.

Επίσης, με τον νέο τρόπο υπολογισμού, το ποσό της σύνταξης δεν αποτελείται πλέον από τα επιμέρους τμηματικά ποσά των ενταχθέντων φορέων και ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 69 του ν. 2084/1992, σχετικά με τον καθορισμό του ορίου ηλικίας καταβολής του τμηματικού ποσού της σύνταξης από κάθε ενταχθέντα φορέα, καθώς οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου αφορούν στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων των άρθρων 11 του ν. 1405/1983 και 1 του ν. 3232/2004. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού, το ποσό που υπολογίζει η αρμόδια Υπηρεσία σύμφωνα με τα ανωτέρω, καταβάλλεται στον ασφαλισμένο ολόκληρο, για το σύνολο του διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, στο όριο ηλικίας θεμελίωσης του ενταχθέντος φορέα με τις προϋποθέσεις του οποίου κρίθηκε το συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3:

Αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016 και εφεξής εξετάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 και τις παρούσες οδηγίες.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4:

Από την ημερομηνία εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 19 παύει να ισχύει κάθε αντίθετη διάταξη που αφορά στην εφαρμογή των διατάξεων διαδοχικής ασφάλισης στον Ε.Φ.Κ.Α. και κατ' αναλογία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 56 του ν. 4445/2016 (236 Α'), στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π..

Ως εκ τούτου, εξακολουθούν να ισχύουν διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης μεταξύ Ε.Φ.Κ.Α. και φορέων που παρέμειναν εκτός καθώς και μεταξύ του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. και Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης ή άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 ορίζεται ότι εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 του ν. 1405/1983, σύμφωνα με τις οποίες για τα πρόσωπα που προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο πριν την 01.01.1983 και έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης σε περισσότερους από έναν από τους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς ασφάλισης, δεν εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, για αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016. Τα πρόσωπα αυτά δύνανται να αναγνωρίσουν το χρόνο αυτό στους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς, ως συντάξιμο, καταβάλλοντας συμπληρωματική εισφορά στο Δημόσιο. Αντίστοιχα, τα ανωτέρω πρόσωπα δύνανται να αναγνωρίζουν με καταβολή εισφοράς χρόνο δημόσιας υπηρεσίας τους ως χρόνο στους φορείς αυτούς.

Από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, για τα πρόσωπα που προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο πριν την 01.01.1983, για το χρόνο ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβάλει τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές σε φορείς που εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α. δεν απαιτείται πλέον η αναγνώρισή του σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 του ν. 1405/1983 και δεν καταβάλλεται συμπληρωματική εισφορά. Ο χρόνος αυτός συνυπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης που καθορίζονται στο κοινοποιούμενο άρθρο.

Συγκεκριμένα, για τα πρόσωπα που προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο πριν την 01.01.1983 και έχουν πραγματοποιήσει χρόνο ασφάλισης σε περισσότερους από έναν φορείς που εντάχθηκαν στον Ε.Φ.Κ.Α., ισχύουν τα εξής:
α. Για αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 του ν. 1405/1983 (Α' 180), όπως ισχύουν. Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν αποχωρήσει από το Δημόσιο λόγω συνταξιοδότησης έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016.
β. Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19 εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 6 του ν. 1405/1983 (καταβολή συμπληρωματικής εισφοράς), μόνο για τα πρόσωπα τα οποία δεν έχουν καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για κύρια σύνταξη στο Δημόσιο ή σε άλλους ενταχθέντες φορείς, εφόσον υπήρχε υποχρέωση γι' αυτό.
γ. Για χρόνο ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον υπήρχε υποχρέωση γι' αυτό, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 19 περί συνυπολογισμού διαδοχικού χρόνου ασφάλισης και δεν απαιτείται αναγνώριση του χρόνου αυτού, εφόσον η αίτηση συνταξιοδότησης υποβληθεί μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κοινοποιούμενου άρθρου και προκειμένου για τους υπαλλήλους - λειτουργούς του Δημοσίου καθώς και τους στρατιωτικούς εφόσον έχουν αποχωρήσει λόγω συνταξιοδότησης μετά την ανωτέρω ημερομηνία. Τα προαναφερόμενα έχουν εφαρμογή και για τις εκκρεμείς αιτήσεις αναγνώρισης κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19, σε οποιοδήποτε στάδιο έκδοσης της σχετικής πράξης αναγνώρισης, εφόσον η αίτηση συνταξιοδότησης έχει υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και προκειμένου για τους υπαλλήλους-λειτουργούς του Δημοσίου καθώς και τους στρατιωτικούς εφόσον έχουν αποχωρήσει λόγω συνταξιοδότησης μετά την ανωτέρω ημερομηνία.

Πράξεις αναγνώρισης που έχουν εκδοθεί προ της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του κοινοποιούμενου άρθρου και αφορούν χρόνο για τον οποίο είχαν καταβληθεί εισφορές, για πρόσωπα που υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του άρθρου 19, παραμένουν ισχυρές, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 66 του π.δ. 169/2007 (Α' 210), όπως ισχύουν.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6:

Α. Επιλογή διαδοχικού χρόνου ασφάλισης 

Με τις διατάξεις της παραγράφου 6, λαμβανομένου υπόψη της δυνατότητας προαιρετικής εφαρμογής των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης από τον ασφαλισμένο που ισχύει για χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί έως 31.12.2016, εξακολουθεί να παρέχεται η δυνατότητα στον ασφαλισμένο να επιλέξει το συνυπολογισμό ή μη του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης που έχει διανύσει σε κάποιον από τους ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς, υπό την προϋπόθεση ότι, μετά την 01.01.2017 δεν ασφαλίζεται στον Ε.Φ.Κ.Α. για δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του αντίστοιχου πρώην φορέα του οποίου δεν επιθυμεί την προσμέτρηση χρόνου του. Ως εκ τούτου, εξακολουθεί να ισχύει ότι δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση του κάθε ενταχθέντος φορέα. Από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου, είναι σαφές ότι τα ανωτέρω ισχύουν για τους φορείς με την υφιστάμενη μορφή που έχουν κατά την ένταξή τους στον Ε.Φ.Κ.Α. (π.χ. για τον Ο.Α.Ε.Ε. ως έχει και όχι για τους πρώην φορείς Τ.Ε.Β.Ε., Τ.Α.Ε., Τ.Σ.Α.).

Π.χ. ασφαλισμένος που έχει χρόνο ασφάλισης στο πρώην Ν.Α.Τ. το έτος 1980 (3 μήνες) καθώς και στα πρώην Ο.Α.Ε.Ε. και Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., δύναται να επιλέξει να μη συνυπολογίσει τον χρόνο του πρώην Ν.Α.Τ. στην αίτησή του για σύνταξη προς τον Ε.Φ.Κ.Α.. Εάν όμως ο ασφαλισμένος του παραδείγματός μας έχει διανύσει και χρόνο ως ναυτικός μετά την 01.01.2017 ασφαλιστέος στον Ε.Φ.Κ.Α. (π.χ. 2 μήνες), δεν δύναται να αποποιηθεί τον χρόνο αυτό (των 3 μηνών του έτους 1980) αλλά θα πρέπει να συνυπολογιστεί όλος ο χρόνος που διένυσε ως ναυτικός πριν και μετά την 01.01.2017.

Ομοίως, ασφαλισμένος που από 01.01.2017 ασκεί δραστηριότητα υπακτέα στον Ε.Φ.Κ.Α. (π.χ. ως μισθωτός) χωρίς να την έχει ασκήσει πριν την εν λόγω ημερομηνία (π.χ. στο πρώην Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.), υποχρεούται να την συνυπολογίσει κατά τη διαδικασία συνταξιοδότησής του επειδή ο χρόνος ασφάλισης στον Ε.Φ.Κ.Α. λογίζεται ενιαίος. Ως εκ τούτου, δεν δύναται να γίνει αποποίηση χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί μετά την 01.01.2017 στον Ε.Φ.Κ.Α..

Β. Παράλληλος χρόνος ασφάλισης: 

Στις περιπτώσεις που έχει διανυθεί παράλληλα χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στον Ε.Φ.Κ.Α. φορείς πριν την ένταξή τους στον Ε.Φ.Κ.Α., ο ασφαλισμένος δύναται να επιλέξει, για το παράλληλο αυτό διάστημα, το χρόνο ασφάλισης που επιθυμεί να συνυπολογίσει σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης ο οποίος δεν συνυπολογίζεται σύμφωνα με τα ανωτέρω, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 17 και 36 του ν. 4387/2016, για την περίπτωση που οι ασφαλισμένοι επιθυμούν να συμπληρώσουν χρόνο για προσαύξηση της σύνταξής τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις Εγκυκλίους Φ.10043/οικ.58770/1442/19.12.2016 - ΑΔΑ: 6ΦΧ3465Θ1Ω-0ΧΞ και Φ. 10043/οικ. 14226/ 431/24.3.2017 - ΑΔΑ: ΨΔΕΝ465ΘΙΩ-ΠΩ1).

Για τον διαδοχικά ασφαλισμένο που κατά τη λήξη της υποχρεωτικής ασφάλισής του μετά την 01.01.2017, προκύπτει πολλαπλή δραστηριότητα και ως εκ τούτου παράλληλη ασφάλιση, δύναται να επιλέξει τις προϋποθέσεις του ενταχθέντος φορέα με τις οποίες επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί, τηρουμένων των προϋποθέσεων της παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 4387/2017.

Παράδειγμα: Διαδοχικά ασφαλισμένος στο πρώην Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. έως 2015 και ασφαλισμένος από 2015 έως 2019 παράλληλα στο πρώην Ε.Τ.Α.Α. (Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.) και Δημόσιο. Η λήξη της υποχρεωτικής ασφάλισής του τον βρίσκει μετά την 01.01.2017 σε καθεστώς παράλληλης ασφάλισης. Ο εν λόγω διαδοχικά ασφαλισμένος δύναται να επιλέξει τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις με τις οποίες θα συνταξιοδοτηθεί, τηρουμένων των προϋποθέσεων της παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 4387/2016. Εννοείται ότι το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης θα υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των εισφορών που έχουν καταβληθεί κατά την κρίσιμη περίοδο.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 7:
Επικουρική ασφάλιση:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 56 του ν. 4445/2016 (236 Α'), για χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί διαδοχικά στους ενταχθέντες φορείς επικουρικής ασφάλισης στο πρώην Ε.Τ.Ε.Α. εφαρμόζονται κατ' αναλογία οι διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4387/2016 περί διαδοχικής ασφάλισης, όπως και για τον Ε.Φ.Κ.Α..

Τα οριζόμενα στην παρ. 7 ισχύουν για αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από 13.05.2016 και εφεξής στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π..

Ειδικότερα,
α. Για χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί διαδοχικά σε ταμεία, τομείς, κλάδους επικουρικής ασφάλισης που είχαν ενταχθεί στο πρώην Ε.Τ.Ε.Α. (στο εξής Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. - κλάδος επικουρικής ασφάλισης) εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 19, περί εύρεσης της αρμόδιας Υπηρεσίας η οποία εξετάζει το συνταξιοδοτικό αίτημα και η οποία επιμελείται τα θέματα του αντίστοιχου ενταχθέντος φορέα στο Ε.Τ.Ε.Α..
β. Η ανωτέρω Υπηρεσία που αντιστοιχεί στον ενταχθέντα στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. φορέα με τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας του οποίου απονέμεται σύνταξη από το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., υπολογίζει, σύμφωνα με τις διατάξεις του 42 του ν. 4052/2012 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, το ποσό της επικουρικής σύνταξης.
Δεδομένου του νέου τρόπου υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., για τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης και σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 19, δεν εφαρμόζονται πλέον οι διατάξεις των άρθρων 10 και 11 του ν. 1405/1983, της παρ. 13 του άρθρου 1 του ν. 3232/2004 και της παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 3863/2010 ως προς τον τρόπο υπολογισμού του ποσού της επικουρικής σύνταξης.
Επίσης, με τον νέο τρόπο υπολογισμού, το ποσό της επικουρικής σύνταξης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. δεν αποτελείται πλέον από τα επιμέρους τμηματικά ποσά των ενταχθέντων φορέων και ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 69 του ν. 2084/1992, σχετικά με τον καθορισμό του ορίου ηλικίας καταβολής του τμηματικού ποσού της επικουρικής σύνταξης από κάθε ενταχθέντα φορέα, καθώς οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου αφορούν στον παλαιό τρόπο υπολογισμού των συντάξεων των άρθρων 11 του ν. 1405/1983 και 1 του ν. 3232/2004. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού, το ποσό που υπολογίζει η Υπηρεσία που αντιστοιχεί στον ενταχθέντα στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. φορέα με τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας του οποίου απονέμεται σύνταξη από το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., καταβάλλεται στον ασφαλισμένο ολόκληρο, για το σύνολο του διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, στο όριο ηλικίας θεμελίωσης του εν λόγω ενταχθέντος φορέα.
γ. Τα οριζόμενα στην παράγραφο 6 του άρθρου 19 περί δυνατότητας συνυπολογισμού ή μη διαδοχικού χρόνου ασφάλισης ενός ή περισσοτέρων εκ των εντασσομένων φορέων στον Ε.Φ.Κ.Α. καθώς και περί δυνατότητας επιλογής παράλληλου χρόνου ασφάλισης (σχετική Εγκύκλιος Φ.10043/οικ.58770/1442/19.12.2016 - ΑΔΑ: 6ΦΧ3465Θ1Ω-0ΧΞ), εφαρμόζονται αναλογικά και για τα ενταχθέντα ταμεία, τομείς, κλάδους του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. κατά την ημερομηνία ένταξής τους στο πρώην Ε.Τ.Ε.Α..

Η ανωτέρω δυνατότητα συνυπολογισμού ή μη διαδοχικού χρόνου ασφάλισης ισχύει ακόμη και για εκκρεμείς υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, εφόσον υποβληθεί νεότερο, συμπληρωματικό, σχετικό αίτημα του ασφαλισμένου μετά την 13.05.2016, με τα οικονομικά αποτελέσματα να ξεκινούν από την αρχική αίτηση.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 8:
Εφάπαξ παροχή:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 19 του ν. 4387/2016, ορίζεται η διαδικασία υποβολής αιτήματος για χορήγηση εφάπαξ παροχής από τον κλάδο εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. με χρόνο που έχει διανυθεί διαδοχικά σε όλους τους ενταχθέντες φορείς/τομείς/κλάδους/λογαριασμούς στο εν λόγω Ταμείο.

Α. Οι χρονικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για την απονομή εφάπαξ παροχής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3α του άρθρου 35 του ν. 4387/2016, πληρούνται με συνυπολογισμό του χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί διαδοχικά σε όλους τους φορείς/τομείς/κλάδους/ λογαριασμούς που εντάχθηκαν στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π..

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, από την 13.05.2016 η εφάπαξ παροχή απονέμεται εφόσον ο ασφαλισμένος έλαβε κύρια σύνταξη λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας και συντρέχουν οι απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις από τη νομοθεσία που διέπει το τελευταίο από τα ενταχθέντα ταμεία, τομείς, κλάδους ή λογαριασμούς κατά την ημερομηνία ένταξης (01.01.2017) ή, σε περίπτωση διακοπής της ασφάλισης πριν από την ημερομηνία ένταξης, λαμβάνονται υπόψη οι χρονικές προϋποθέσεις από τη νομοθεσία που διέπει το τελευταίο ταμείο, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό ασφάλισης στον οποίο υπήρχε ασφάλιση και ισχύουν κατά την ημερομηνία ένταξης (Σχετική Εγκύκλιος Φ 80020/οικ. 29753/Δ15.531/30.6.2016 - ΑΔΑ: 7ΛΟΨ465ΘΙΩ- ΨΙΣ).

Β. Ως προς τη διαδικασία υποβολής της αίτησης, από την 01.01.2017, οι ασφαλισμένοι υποβάλουν μόνο μία αίτηση για χορήγηση εφάπαξ παροχής στον κλάδο εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. κατά την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, στην αρμόδια Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. στην οποία υπάγεται ο ασφαλισμένος πριν τη διακοπή της ασφάλισης και όχι ξεχωριστές αιτήσεις σε κάθε πρώην φορέα/κλάδο/τομέα/λογαριασμό πρόνοιας που είχαν ασφαλιστεί, όπως ίσχυε μέχρι 31.12.2016.

Η αρμόδια Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. εξετάζει την αίτηση για το σύνολο του χρόνου που έχει διανυθεί διαδοχικά σε όλους τους ενταχθέντες φορείς/τομείς/κλάδους/λογαριασμούς και υπολογίζει το ποσό της εφάπαξ παροχής σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 35 του ν. 4387/2016 όπου περιλαμβάνεται και τυχόν χρόνος παράλληλης ασφάλισης και εκδίδει μία σχετική απόφαση εφάπαξ παροχής.
Ειδικότερα:

- Ασφαλισμένος που έχει διανύσει διαδοχικά χρόνο σε δύο ενταχθέντες Φορείς Πρόνοιας στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. (Τομέας Πρόνοιας Ξενοδοχοϋπαλλήλων του Τ.Α.Π.Ι.Τ. για τα έτη 1983-1993 και Τομέα Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων του Τ.Π.Δ.Υ. για τα έτη 1994-2017). Υποβάλλει μία αίτηση στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. η οποία εξετάζεται από την Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. στην οποία περιέρχονται οι αρμοδιότητες του εν λόγω Τομέα του πρώην Τ.Π.Δ.Υ. για χορήγηση εφάπαξ παροχής με συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί και στο πρώην Τομέα του Τ.Α.Π.Ι.Τ.. Η αρμόδια Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. εξετάζει την αίτηση για το σύνολο του χρόνου που έχει διανυθεί διαδοχικά σύμφωνα με τις χρονικές προϋποθέσεις του ανωτέρω Τομέα του πρώην Τ.Π.Δ.Υ. και υπολογίζει το ποσό της εφάπαξ παροχής σύμφωνα με το άρθρο 35, όπως ισχύει.
- Εάν η αρμόδια Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. διαπιστώσει ότι κατά την 31.12.2016 ο διαδοχικά ασφαλισμένος υπαγόταν παράλληλα σε δύο Φορείς Πρόνοιας, (π.χ. Τομέας Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων του Τ.Π.Δ.Υ. και Τομέας Πρόνοιας Υγειονομικών του Ε.Τ.Α.Α.), το Ταμείο εξετάζει τη χορήγηση εφάπαξ παροχής σύμφωνα με τις συμφερόμενες προϋποθέσεις θεμελίωσης.
- Περίπτωση διαδοχικά ασφαλισμένου που κατά την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου π.χ. το έτος 2018, υπάγεται, κατόπιν επιλογής του (σχετική Εγκύκλιος Φ.10043/οικ.58770/1442/19.12.2016 - ΑΔΑ: 6ΦΧ3465Θ1Ω-0ΧΞ, σημείο Α.ΙΙ σελ. 3), στην ασφάλιση ταυτόχρονα σε πλέον του ενός ενταχθέντες φορείς/τομείς/κλάδους/λογαριασμούς εφάπαξ παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.. Η αίτηση υποβάλλεται στην Υπηρεσία που επιλέγει ο ασφαλισμένος και εξετάζεται σύμφωνα με τις προαναφερόμενες χρονικές προϋποθέσεις που ισχύουν κατά την ένταξη στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3α του άρθρου 35 του ν. 4387/2016.

Γ. Διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις διαδοχικά ασφαλισμένων που έχουν διανύσει για κάποιο διάστημα χρόνο, παράλληλα, σε δύο φορείς πρόνοιας που έχουν ενταχθεί στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π., ο παράλληλος χρόνος θα συνυπολογιστεί μία φορά για τη θεμελίωση του δικαιώματος σε εφάπαξ παροχή σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3α του άρθρου 35 του ν. 4387/2016. Κατά τον υπολογισμό του ποσού της παροχής, επειδή έχουν καταβληθεί εισφορές για το ίδιο χρονικό διάστημα σε δύο ενταχθέντες φορείς/τομείς/κλάδους/λογαριασμούς, θα συνυπολογιστεί και το παράλληλο διάστημα.

Δ. Αιτήσεις χορήγησης εφάπαξ παροχής με διαδοχικό ή μη χρόνο ασφάλισης που έχουν υποβληθεί πριν την 13.05.2016 εξετάζονται από την κάθε αντίστοιχη Υπηρεσία του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. στην οποία περιέρχονται οι αρμοδιότητες των ενταχθέντων φορέων/τομέων/κλάδων/λογαριασμών σύμφωνα με τα ισχύοντα πριν την τροποποίησή τους με τον ν. 4387/2016. Ο ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα σε εφάπαξ παροχή σύμφωνα με τις χρονικές προϋποθέσεις του κάθε ενταχθέντος ταμείου, συνυπολογίζοντας κατά το άρθρο 12 του ν. 1405/1983 το διαδοχικά διανυθέντα χρόνο σε αντίστοιχα ταμεία. Ως προς τον τρόπο υπολογισμού, εξετάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει και με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με τις σχετικές Εγκυκλίους από τη Δ/νση Πρόσθετης Ασφάλισης του Υπουργείου.

Αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μετά την 13.05.2016 έως 31.12.2016 ισχύουν τα ανωτέρω με τη διαφορά ότι ο ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα σύμφωνα με τις χρονικές προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 35 του ν. 4387/2016.

Και στις δύο ανωτέρω περιπτώσεις, το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. εκδίδει ξεχωριστές αποφάσεις εφάπαξ παροχής για κάθε αίτηση.

Για περιπτώσεις ασφαλισμένων που έχουν υποβάλει μία αίτηση για χορήγηση εφάπαξ παροχής πριν την 31.12.2016 και μία δεύτερη με την έναρξη λειτουργίας του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. (01.01.2017), το Ταμείο εκδίδει δύο διαφορετικές αποφάσεις.

Ε. Στις περιπτώσεις χορήγησης εφάπαξ παροχής με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης που ένας ασφαλισμένος έχει στους ενταχθέντες στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. φορείς/τομείς/κλάδους/λογαριασμούς και σε φορείς που είναι ν.π.ι.δ. (π.χ. Ταμείο Αυτασφάλειας Προσωπικού Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος) ή σε φορείς που δεν ανήκουν την αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (π.χ. ΤΕΑΠΑΣΑ) ή σε φορείς που χορηγούν εφάπαξ παροχή με το καθεστώς του ν. 103/1975 για χρόνους ασφάλισης έως 31.12.2005, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν.δ. 4202/1961 όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 1405/1983, δηλαδή, υποβάλλονται ξεχωριστές αιτήσεις χορήγησης εφάπαξ παροχής σε κάθε Ταμείο και κάθε Ταμείο χορηγεί παροχή σύμφωνα με τις καταστατικές ή γενικές διατάξεις που ισχύουν.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 9:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 9, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις περί επίλυσης αμφισβήτησης του ν.δ. 4202/1961 όπως ισχύουν.