Ενόψει της συνεχιζόμενης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, μεγάλες επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ΕΕ εξακολουθούν να στηρίζονται στην Ε&Α επιδιώκοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Το 2011 αύξησαν τις επενδύσεις τους στην Ε&Α κατά 8,9%, έναντι 6,1% το 2010. Η αύξηση αντιστοιχεί σχεδόν σε αυτή των αμερικανικών επιχειρήσεων (9%), υπερβαίνει τον παγκόσμιο μέσο όρο (7,6%) και βρίσκεται πολύ υψηλότερα σε σχέση με το ποσοστό των ιαπωνικών επιχειρήσεων (1,7%). Οι τομείς έντασης Ε&Α συνήθως παρουσιάζουν ποσοστά αύξησης της απασχόλησης άνω του μέσου όρου. Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα που συνάγονται από τον «Πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ για τις βιομηχανικές επενδύσεις στην Ε&Α» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2012 όσον αφορά 1.500 κορυφαίους παγκόσμιους επενδυτές στην Ε&Α. Στις 50 κορυφαίες παγκοσμίως επιχειρήσεις συγκαταλέγονται 15 εταιρείες από την ΕΕ, 18 από τις ΗΠΑ και 12 από την Ιαπωνία. Η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Toyota βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης, ενώ η Volkswagen, η κορυφαία επιχείρηση της ΕΕ, κατατάσσεται στην τρίτη θέση (με επενδεδυμένα κεφάλαια 7,2 δισ. ευρώ). Προσφάτως δημοσιοποιηθέντα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδεικνύουν ότι οι δημόσιες και ιδιωτικές ερευνητικές δαπάνες της ΕΕ ανήλθαν συνολικά στο 2,03% του ΑΕΠ το 2011, από 2,01% το 2010. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των δαπανών του ιδιωτικού τομέα.
Η κα Máire Geoghegan-Quinn, Επίτροπος αρμόδια για την έρευνα, την καινοτομία και την επιστήμη δήλωσε: «Η γνώση αποτελεί ζωτικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και η αύξηση των επενδύσεων των επιχειρήσεων της ΕΕ στην Ε&Α αποτελεί προσκλητήριο στη μάχη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Πρέπει τώρα να ανταποκριθούμε στις φιλοδοξίες του ιδιωτικού τομέα με αύξηση των επενδύσεων στην Ε&Α σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα εγκρίνοντας έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό για το μελλοντικό μας πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας 2020».
Οι συνολικές επενδύσεις των επιχειρήσεων στον πίνακα αποτελεσμάτων καταδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν το προβάδισμα έναντι της ΕΕ, γεγονός που εξηγείται από τον μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στις ΗΠΑ (178,4 δισ. ευρώ έναντι 144,6 δισ. ευρώ). Μεταξύ των 100 κορυφαίων επιχειρήσεων, αυτές που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση δαπανών στην Ε&Α ανήκουν στον τομέα των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), όπως η Huawei (48,4%), η Apple (36,3%) και η STMicroeleectronics (34,5%). Άλλες επιχειρήσεις που κατατάσσονται στις 100 κορυφαίες και σημείωσαν άλμα ως προς τα επίπεδα επενδύσεών τους στην Ε&Α είναι οι επιχειρήσεις του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και των ανταλλακτικών, ορισμένες εκ των οποίων εδρεύουν στην ΕΕ, όπως η BMW (21,6%) και η Renault (19,4%).
Στην ΕΕ, τα ποσοστά ανάπτυξης της Ε&Α το 2011 οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (ανάπτυξη 16,2%), που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο επενδύσεων στην Ε&Α εντός της ΕΕ (25%). Εταιρείες που εδρεύουν στη Γερμανία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο των συνολικών ενωσιακών ιδιωτικών επενδύσεων, αύξησαν τις επενδύσεις τους στην Ε&Α κατά 9,5%. Εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας, που επίσης αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό της έρευνας του ιδιωτικού τομέα, αύξησαν τις επενδύσεις του κατά 13,1% και 7,6%, αντίστοιχα.
Ιστορικό
Ο πίνακας αποτελεσμάτων του 2012 βασίζεται σε δείγμα 1.500 επιχειρήσεων, ήτοι των κορυφαίων παγκόσμιων επενδυτών στην Ε&Α που αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% των συνολικών δαπανών στην Ε&Α των επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο εν λόγω πίνακας μετρά τη συνολική αξία των παγκόσμιων επενδύσεων στην Ε&Α που χρηματοδοτούνται με ίδια κεφάλαια, ανεξαρτήτως του τόπου διεξαγωγής της σχετικής Ε&Α. Εκ των 1.500 επιχειρήσεων, οι 405 εδρεύουν στην ΕΕ, οι 503 στις ΗΠΑ, οι 296 στην Ιαπωνία και οι 296 στον υπόλοιπο κόσμο, όπως στην Ελβετία, στη Νότια Κορέα, στην Κίνα, στην Ινδία και σε 23 άλλες χώρες. Κάθε χώρα του πίνακα αποτελεσμάτων επένδυσε 35 ή περισσότερα εκατ. ευρώ στην Ε&Α το 2011.
Τα στοιχεία του πίνακα αποτελεσμάτων καταδεικνύουν ότι η αύξηση της απασχόλησης είναι γενικά υψηλότερη σε τομείς έντασης Ε&Α. Τα συνολικά στοιχεία για την απασχόληση, με βάση δείγμα 815 εταιρειών του πίνακα αποτελεσμάτων, δείχνουν αύξηση κατά 22,3% την περίοδο 2003-2011, οφειλόμενη στην αύξηση της απασχόλησης σε τομείς υψηλής έντασης Ε&Α (36,1%). Στο δείγμα της ΕΕ, η αύξηση της απασχόλησης ήταν πολύ μεγάλη σε τομείς υψηλής τεχνολογίας (38%), με αύξηση 20% στους τομείς μέσης-υψηλής έντασης και 19% σε τομείς χαμηλής έντασης.
Μια νέα μελέτη υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί πόλο έλξης για επιχειρήσεις εκτός της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στην Ε&Α και ότι οι ξένες επενδύσεις στην Ε&Α αποτελούν σημαντική πηγή απασχόλησης και ανταγωνιστικότητας στην Ευρώπη. Οι αμερικανικές εταιρείες ιδίως αύξησαν τις δαπάνες τους στην Ε&Α στην ΕΕ από 12 δισ. δολάρια το 2000 σε 23 δισ. δολάρια το 2008. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις επενδύουν δεκαπλάσια κεφάλαια στην Ε&Α στην Ευρωπαϊκή Ένωση από ό,τι στην Κίνα και στην Ινδία. Μια πρόσφατη έρευνα (IP/12/905) για τις κορυφαίες επιχειρήσεις της ΕΕ καταδεικνύει τον ισχυρό θετικό αντίκτυπο που έχουν στην Ε&Α του ιδιωτικού τομέα οι δημόσιες επενδύσεις στην Ε&Α, όπως φορολογικά κίνητρα, εθνικές επιχορηγήσεις, χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» είναι το νέο ενωσιακό πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας, το οποίο υποβλήθηκε από την Επιτροπή ως μέρος της πρότασης προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020. Προκειμένου να δοθεί ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία ώστε να λειτουργήσουν ως μοχλοί ανάπτυξης και απασχόλησης, η Επιτροπή πρότεινε προϋπολογισμό ύψους 80 δισ. ευρώ, σε σχέση με τα 55 δισ. ευρώ του τρέχοντος εβδόμου προγράμματος πλαισίου (7ο ΠΠ).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στόχο οι συνολικές δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες για την έρευνα να ανέλθουν στο 3% του ΑΕΠ έως το 2020. Αυτός ο κύριος δείκτης για την Ευρώπη του 2020 πρέπει να συνοδευτεί τάχιστα από έναν εμβληματικό δείκτη για την καινοτομία, ο οποίος αυτή τη στιγμή εκπονείται.
Για περισσότερες πληροφορίες και τον πλήρη κατάλογο των κορυφαίων 50 επιχειρήσεων μπορείτε να ανατρέξετε στο έγγραφο MEMO/12/948.
