Οι προοπτικές της καλλιέργειας και μεταποίησης αλόης βέρα barbandensis miller

Βαγενάς Ελευθέριος, εκτελεστικός διευθυντής Β.ΑΤΤΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΕ  

Τα τελευταία 3 με 4 χρόνια έχει δημιουργηθεί έντονο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια και μεταποίηση αλόης βέρα στην Ελλάδα. Οι πιο οργανωμένες προσπάθειες έχουν ξεκινήσει στην Κρήτη όπου η έκταση της καλλιέργειας συνεχώς αυξάνεται. Σε πολλές περιπτώσεις οι αγρότες «ξεπατώνουν» ελιές για να φυτεύσουν αλόη. Επίσης νέες φυτεύσεις πραγματοποιούνται στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάννησα και στην Πελοπόννησο.  

Σύμφωνα με καθαρά θεωρητικές εκτιμήσεις η συνολική έκταση στην Ελλάδα δεν ξεπερνάει τα 600 στρέμματα.  

Το προϊόν που παράγεται  από το φυτό της Αλόης είναι η γέλη αλόης (τζελ) από το εσωτερικό του φύλλου. Η παραγωγή του τζελ πραγματοποιείται σε μονάδες μεταποίησης οι οποίες μεταπωλούν το τελικό προϊόν. Το τελικό προϊόν μπορεί να είναι χυμός αλόης, καλλυντικά αλόης, χύμα σταθεροποιημένο τζελ αλόης, πούδρα-σκόνη αλόης ή ακόμα κάψουλες και χάπια αλόης.  Το είδος του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το είδος της αγοράς που απευθύνεται η μεταποιητική μονάδα. Δηλαδή αν απευθύνεται στον τελικό καταναλωτή ή σε βιομηχανίες καλλυντικών, τροφίμων και φαρμάκων οι οποίες προμηθεύονται πρώτη ύλη τζελ και πούδρα αλόης.   

Υπάρχουν και μεμονωμένες περιπτώσεις στις οποίες οι παραγωγοί πουλάνε απευθείας ολόκληρα τα φύλλα σε σούπερ μάρκετ ή σε  κέντρα σπα…  

Το τζελ αλόης τόσο στην αρχική όσο και στην τελική του μορφή έχει φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες επιστημονικά αναγνωρισμένες από την δεκαετία του 60 στις ΗΠΑ.  

Το παγκόσμιο εμπόριο τζελ αλόης και προϊόντων της συνεχώς αυξάνεται. Η Ευρωπαϊκή βιομηχανία καλλυντικών εισάγει σαν πρώτη ύλη τζελ ή σκόνη αλόης εξολοκλήρου από τρίτες χώρες εκτός ΕΕ.  

Οι προοπτικές της εκμετάλλευσης της αλόης βέρα στην Ελλάδα είναι μεγάλες για όλους τους εμπλεκόμενους.  

Επειδή η ανάπτυξη του τομέα είναι σε αρχικό στάδιο θα πρέπει να γίνουν σωστά βήματα ώστε να δημιουργηθούν τα θεμέλια για την εκμετάλλευση της αλόης ως προϊόν που μπορεί να αποφέρει κέρδη σε όλους και ταυτόχρονα να ξεκινήσει μια «τίμια» συνεργασία ανάμεσα στους υφιστάμενους/μελλοντικούς μεταποιητές ,παραγωγούς και τους δυνητικούς πελάτες τελικών προϊόντων ελληνικής αλόης.  Στο πλαίσιο των προαναφερθέντων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη επιγραμματικά τα εξής:  

1. Η καλλιέργεια αλόης είναι χαμηλού βαθμού απασχόλησης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο κέρδους για τον παραγωγό. Όχι όμως τα κέρδη που ακούγονται και παραπληροφορούν τους ενδιαφερόμενους παραγωγούς.  

1. Οι τιμές κιλού φύλλου αλόης από τους παραγωγούς  προς την μεταποίηση δεν μπορούν να πλησιάζουν το 1 ευρώ το κιλό διότι μειώνεται σημαντικά το περιθώριο κέρδους της μεταποιητικής βιομηχανίας. Περίπου στα  30-40 λεπτά το κιλό είναι ρεαλιστική τιμή. Ο ανταγωνισμός είναι παγκόσμιος και μεγάλος. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις καλλιέργειας βρίσκονται στην Νότια Αμερική, Νότια Αφρική, Νότια Ασία. Σε αυτές τις χώρες το θερμό κλίμα ευνοεί την καλλιέργεια αλλά και το εργατικό κόστος είναι πολύ φθηνότερο.  

1. Υψηλής ποιότητας φύλλων αλόης δίνει την δυνατότητα παραγωγής υψηλής ποιότητας τελικού προϊόντος από τον μεταποιητή. Όπως σε όλα τα γεωργικά προϊόντα.  

1. Η καλλιέργεια στην Ελλάδα είναι νέα και θέλει ακόμα χρόνο για να δούμε τα αποτελέσματα των καλλιεργητικών πρακτικών και την προσαρμοστικότητα του φυτού στο μικροκλίμα της κάθε περιοχής. Πχ άλλο μικροκλίμα έχει η νότια Κρήτη και άλλο η Άνδρος.  

1. Η λίπανση της Αλόης  επηρεάζει την ανάπτυξη του φυτού και το τζελ εσωτερικά.  

1. Η αλόη βέρα barbandensis miller μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο στην Νότια Ευρώπη. Εκτός αν ξεκινήσουν καλλιέργειες σε θερμοκήπιο με ελεγχόμενες θερμοκρασίες και συνθήκες  περιβάλλοντος.  

1. Η μεταποίηση και βιομηχανοποίηση αλόης στην Ελλάδα είναι σε εμβρυακό στάδιο. Ομοίως και σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εμπόριο τζελ ή πούδρας αλόης πραγματοποιείται κυρίως από «μοντέρνες» βιομηχανίες: Καλλυντικών,  φαρμακοβιομηχανιών και τροφίμων.  

1. Στις ΗΠΑ βρίσκεται η πιο αναπτυγμένη βιομηχανία μεταποίησης αλόης.  

1. Οι προοπτικές εξαγωγών ως πρώτη ύλη σε βιομηχανίες καλλυντικών και φαρμακοβιομηχανιών είναι τεράστιες. Εννοείται όμως ότι τελικό προϊόν θα πρέπει να ικανοποιεί τις  υψηλότερες προδιαγραφές που σημαίνει υψηλή τεχνολογία και τεχνογνωσία μεταποίησης και επεξεργασίας.   

1. Υπάρχει κενό νομοθεσίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τις προδιαγραφές της ποιότητας των προϊόντων αλόης πλην της αλοίνης. Περιεκτικότητα σε πολυσακχαρίτες, βιταμίνες κτλ.  

1. Δεν υπάρχει υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας βιομηχανοποίησης αλόης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ.  

1. Το ΥΠΑΑΤ θα πρέπει να συμβάλλει στην ανάπτυξη του τομέα  

Προς τον παρόν στον τομέα έχουν ξεκινήσει λίγες αλλά σοβαρές επιχειρηματικές προσπάθειες στην χώρα μας. Η παγκόσμια αγορά είναι ανοιχτή σε υψηλής ποιότητας προϊόντα ελληνικής αλόης βέρα σε λογικές τιμές.