Τα  μανιτάρια και η καλλιεργειά τους

Το μανιτάρι αποτελεί μία από τις πιο υγιεινές τροφές, πηγή βιταμινών και ανόργανων συστατικών και με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Η καλλιέργεια των μανιταριών αριθμεί πολλά χρόνια , ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες, έχει ξεκινήσει η εντατικοποίηση της παραγωγής με την δημιουργία μεγάλων μονάδων μανιταροκαλλιέργειας καθώς  επίσης και την νέα τάση που παρουσιάζεται, και αφορά την  οικιακή μανιταροκαλλιέργεια από ερασιτέχνες παραγωγούς σε περιορισμένο χώρο για την κάλυψη κυρίως των αναγκών της καλλιέργειας.  Σε αυτό συνέβαλλε και η συνειδητοποίηση από μεγάλο  μέρος των καταναλωτών, τόσο της βιολογικής αξίας των μανιταριών στην διατροφή τους, οσο και η δημιουργία έτοιμων υποστρωμάτων , εμβολιασμένων με μυκήλιο, που μπορούν να τοποθετηθούν σε πολύ μικρό χώρο, δίνοντας έτσι την ευκαιρία , ακόμα και στους κατοίκους των πόλεων  που δεν έχουν εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στο αντικείμενο,   να παράγουν τα δικά τους μανιτάρια. Η διαδικασία παραγωγής μανιταριών ακολουθεί τα εξής  διαφορετικά βήματα.

Βήμα 1ο. Δημιουργία κατάλληλου υποστρώματος.  Η δημιουργία κομπόστας αρχίζει με το ανακάτεμα και την ύγρανση των συστατικών του υποστρώματος. Κυρίως χρησιμοποιούνται άχυρα τα οποία ανακατεύονται και ψεκάζονται με νερό. Στην κομπόστα αυτή , προστίθεται το κατάλληλο λίπασμα καθώς και γύψος. Αντί για αζωτούχο λίπασμα, μπορεί να ενσωματωθούν φυτά τα οποία προσδίδουν άζωτο όπως είναι η σόγια, βαμβάκι, αραχίδα ή κοπριά. Από εκεί και πέρα, αρχίζει η αερόβια ζύμωση σαν αποτέλεσμα ανάπτυξης των διάφορων μικροοργανισμών οι οποίοι τελικά αποδομούν τα διάφορα συστατικά και παράγουν αμμωνία, θερμότητα και διοξείδιο του άνθρακα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη αερισμού , υγρασία , υδατανθράκων και αζώτου. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι επίσης ,  η τακτική εφύγρανση και το ανακάτεμα του σωρού κάθε 2-3ημέρες. Η φάση αυτή διαρκεί για 6-14 ημέρες.

Βήμα 2ο . Η φάση αυτή περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της κομποστοποιήσης του σωρού. Υπάρχουν δυο απαραίτητες ενέργειες που θα πρέπει να λάβουν χώρα κατά την διάρκεια αυτού του σταδίου. Η παστερίωση η οποία έχει σκοπό την θανάτωση διαφόρων εντόμων, μυκήτων, νηματωδών και βακτηρίων καθώς επίσης και η απομάκρυνση της περίσσειας ποσότητας αζώτου. Γενικότερα, αν η αμμωνία κατά το τέλος της δεύτερης φάσης είναι μεγαλύτερη από 0,07%, αυτή δρά παρεμποδιστικά στην ανάπτυξη του μυκηλίου του μύκητα. Κατά το τέλος του σταδίου αυτού, η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι ίση με 25ο C και η υγρασία 68-72%.

Βήμα 3ο . Εμβολιασμός του υποστρώματος με μυκήλλιο. Ουσιαστικά πρόκειται για υφές του μύκητα οι οποίες αναπτύσσονται σε ορισμένα οργανικά υποστρώματα όπως είναι και το παραπάνω υπόστρωμα. Συνήθως το μυκήλλιο αυτό παράγεται τεχνητά. Πιο συγκεκριμένα, το μυκήλλιο εμβολιάζεται σε τεχνητά υποστρώματα όπως είναι το άγαρ και αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Από την στιγμή που είναι έτοιμο το μυκήλλιο, αυτό  τοποθετείται στο υπόστρωμα και ανακατεύεται. Το μυκήλλιο αναπτύσσεται προς όλες τις κατευθύνσεις . Γενικά υπολογίζεται ότι το χρονικό διάστημα από τον εμβολιασμό μέχρι την ολοκλήρωση  της συγκομιδής, κυμαίνεται σε  1,5 περίπου μήνα. Η συγκομιδή μάλιστα μπορεί να διαρκέσει δύο εβδομάδες.

Τον εμβολιασμό, ακολουθεί η επώαση η οποία αφορά την ανάπτυξη του μυκηλλιου και τον σχηματισμό των καρποφοριών. Οι απαραίτητες συνθήκες για την ανάπτυξη του μυκηλλίου είναι Ταέρα 20-23ο C, ΣΥ>90% , περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα 2000ppm . Το στάδιο της επώασης διαρκεί για 4-5 ημέρες. Την επώαση ακολουθεί ο σχηματισμός των καρποφοριών όπου και θα πρέπει η θερμοκρασία να μειωθεί, να υπάρχει επαρκής αερισμός, η ΣΥ να κυμαίνεται από 92-96% ενώ καλό είναι να μην ποτίζονται οι σάκοι τοποθέτησης του μύκητα με το υπόστρωμα. Κατά τα στάδια αυτά εφαρμόζεται  ελεγχόμενος τεχνητός φωτισμός συγκεκριμένης έντασης , ο συγκεκριμένος δε παράγοντας είναι καθοριστικός για την επιτυχία της καλλιέργειας.

Τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των καρποφοριών, ακολουθεί η συγκομιδή θα πρέπει να μειωθεί η ΣΥ, η περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα ενώ η θερμοκρασία παραμένει στα ίδια επίπεδα με αυτά του σχηματισμού των καρποφοριών. Η συγκομιδή γίνεται κόβοντας ολόκληρη τη καρποφορία και πάντοτε κόβοντας τα μεγαλύτερα μανιτάρια τα οποία φθάνουν στο σημείο ωρίμανσης.


Γραμματέα Αναστασία
Γεωπόνος ΓΠΑ
[email protected]

 

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις