Το κλάδεµα να γίνεται όσο το δυνατό πιο καθυστερηµένα (αργά το χειµώνα ή νωρίς την άνοιξη) και οπωσδήποτε µε ξηρό καιρό, προκειµένου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος µόλυνσης των τοµών.
Α. ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΞΥΛΟΥ.
Οι µυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν το ξύλο του αµπελιού (Ευτυπίωση, Ίσκα, Ασθένεια Petri, Μελανή Νέκρωση Βραχιόνων), αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα προβλήµατα της αµπελοκαλλιέργειας, διότι µειώνουν σοβαρά την παραγωγή και καταστρέφουν σταδιακά το φυτικό κεφάλαιο. Συχνά, οι ασθένειες αυτές συνυπάρχουν και δρουν ταυτόχρονα Προκαλούν νέκρωση των αγγείων του ξύλου, µε αποτέλεσµα τη σταδιακή ξήρανση κεφαλών, βραχιόνων και τελικώς ολόκληρων πρέµνων (κούρβουλα). Οι παθογόνοι αυτοί µύκητες είναι κατά κύριο λόγο παράσιτα πληγών και η µετάδοσή τους σχετίζεται άµεσα µε το χειµερινό κλάδεµα και τις καιρικές συνθήκες. ∆εδοµένου ότι δεν υπάρχουν εγκεκριµένα µυκητοκτόνα για την καταπολέµηση αυτών των ασθενειών, συνιστάται η επιµελής εφαρµογή των παρακάτω προληπτικών µέτρων, προκειµένου να παρεµποδιστεί η µετάδοσή τους.
1. Το κλάδεµα να γίνεται όσο το δυνατό πιο καθυστερηµένα (αργά το χειµώνα ή νωρίς την άνοιξη) και οπωσδήποτε µε ξηρό καιρό, προκειµένου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος µόλυνσης των τοµών κλαδέµατος από µύκητες του ξύλου. Ο άνεµος και ο βροχερός καιρός ευνοεί ιδιαίτερα τις µολύνσεις (µεταφορά και βλάστηση µολυσµάτων).
2. Τα πρέµνα µε εµφανή συµπτώµατα προσβολής να κλαδεύονται τελευταία. Η αφαίρεση των προσβεβληµένων τµηµάτων πρέπει να γίνεται µε διαδοχικά κοψίµατα, µέχρι η τελική τοµή να εµφανιστεί φυσιολογική, χωρίς καστανούς µεταχρωµατισµούς ή άλλες αλλοιώσεις. Τα ξερά πρέµνα να εκριζώνονται άµεσα και να καίγονται.
3. Να αποφεύγονται οι µεγάλες τοµές κλαδέµατος, διότι αυξάνεται κατά πολύ η πιθανότητα µόλυνσης των πρέµνων. Στην περίπτωση που αυτές είναι αναπόφευκτες, τότε να γίνονται όσο πιο όψιµα γίνεται (νωρίς την άνοιξη) και να καλύπτονται απαραίτητα µε κατάλληλο προστατευτικό σκεύασµα.
4. Τα προσβεβληµένα φυτικά µέρη (κεφαλές, βραχίονες,) να αποµακρύνονται άµεσα από τον αµπελώνα και να καίγονται.
5. Τα εργαλεία κλαδέµατος πρέπει τακτικά να απολυµαίνονται (τουλάχιστον κάθε φορά έπειτα από αφαίρεση προσβεβληµένου ξύλου) µε εµβάπτιση σε καθαρό οινόπνευµα ή σε διάλυµα χλωρίνης 10%. 6. Αµέσως µετά το κλάδεµα και µέχρι το φούσκωµα των µατιών, συνιστάται ψεκασµός των πρέµνων µε ένα κατάλληλο και εγκεκριµένο για την καλλιέργεια χαλκούχο σκεύασµα. Τοµές βραχιόνων και κληµατίδων µε χαρακτηριστικά συµπτώµατα προσβολής από µύκητες του ξύλου (µεταχρωµατισµοί και αλλοιώσεις). Η διαπίστωση τέτοιων συµπτωµάτων κατά τη διαδικασία του κλαδέµατος, πρέπει να κινητοποιήσει άµεσα τους αµπελουργούς.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΘΕΩΡΕΊΤΑΙ ΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΌ TΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ:
1. ΦΟΜΟΨΗ─ΜΑΚΡΟΦΟΜΑ.
Πρόκειται για µυκητολογικές ασθένειες που προκαλούνται από συγγενείς µύκητες, οι οποίοι διαχειµάζουν υπό µορφή πυκνιδίων στην επιφάνεια των προσβεβληµένων κληµατίδων. Για το λόγο αυτό, οι προσβεβληµένες κληµατίδες πρέπει να αποµακρύνονται άµεσα και να καίγονται. Ο χαλκός συµβάλει την καταστροφή των πυκνιδίων. Χαρακτηριστική προσβολή κληµατίδων από φόµοψη─µακρόφωµα. 3
2. ΩΙ∆ΙΟ.
Ο µύκητας διαχειµάζει µε τη µορφή µυκηλίου στους οφθαλµούς των προσβεβληµένων κληµατίδων, καθώς και µε τη µορφή κλειστοθηκίων στην επιφάνεια των προσβεβληµένων κληµατίδων και των φύλλων. Ο χαλκός συµβάλει την καταστροφή των κλειστοθηκίων. Χαρακτηριστική προσβολή κληµατίδων από ωίδιο.
3. ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΝΕΚΡΩΣΗ (ΤΣΙΛΙΚ ΜΑΡΑΖΙ).
Το βακτήριο είναι παράσιτο πληγών και έχει τη δυνατότητα διασυστηµατικής µόλυνσης µέσω των αγγειακού συστήµατος. Το βακτηριακό µόλυσµα που ελευθερώνεται στην περιοχή των ελκών, µεταφέρεται µε τη βροχή και τον άνεµο και µολύνει µέσω πληγών και κυρίως των τοµών του κλαδέµατος. Προκαλεί ξηράνσεις κεφαλών και βραχιόνων, µε αποτέλεσµα τη σταδιακή εξασθένηση των πρέµνων και την έξοδό τους από την παραγωγή. Τα συµπτώµατα της ασθένειας είναι ορατά µε την έναρξη της βλάστησης. Ορισµένες κεφαλές του προσβεβληµένου πρέµνου δεν βλαστάνουν ή δίνουν ασθενικούς βλαστούς που αποξηραίνονται αργότερα. Συνήθως η προσβολή εντοπίζεται προς τη µία πλευρά του πρέµνου. Ευπαθείς στις µολύνσεις είναι οι τρυφερές κληµατίδες µέχρι µήκους 10 εκ. Η µετάδοση της ασθένειας ευνοείται από βροχερό καιρό και σε µεγάλο θερµοκρασιακό εύρος (00C─300C). Μεγαλύτερη ευπάθεια στη βακτηρίωση παρουσιάζουν οι ποικιλίες Σουλτανίνα και Ραζακί. Χαρακτηριστικά επιµήκη έλκη της ασθένειας σε κληµατίδες./Προσβεβληµένος τρυφερός βλαστός.
Β. ΨΕΥ∆ΟΚΟΚΚΟΙ
Σε αµπελώνες µε σηµαντική προσβολή από ψευδόκοκκους το προηγούµενο έτος και ιδιαίτερα στην περίπτωση που δεν εφαρµόστηκε επέµβαση µετά τον τρύγο, συνιστάται ένας ψεκασµός µε ένα κατάλληλο και εγκεκριµένο για την καλλιέργεια εντοµοκτόνο. Σκοπός της επέµβασης είναι η θανάτωση µέρος του πληθυσµού των εντόµων, δηλ. εκείνου που διαχειµάζει στο υπέργειο µέρος του πρέµνου, κάτω από τα ρυτιδώµατα. Συνιστάται να ψεκάζονται µόνο τα προσβεβληµένα πρέµνα, τα οποία ο αµπελουργός πρέπει να έχει σηµάνει (πχ. µε ταινία δρόµου), ήδη από την προηγούµενη βλαστική περίοδο.
Ο επιλεκτικός ψεκασµός συστήνεται για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και οικονοµίας, επειδή: 1) η προσβολή από ψευδόκοκκους συνήθως εµφανίζεται στον αµπελώνα υπό µορφή οµάδων προσβεβληµένων πρέµνων και 2) κάποιες δραστικές ουσίες είναι ευρέως φάσµατος, µε υψηλή τοξικότητα για την ωφέλιµη 4 πανίδα (αρπακτικά, παρασιτοειδή).Το ψεκαστικό υγρό πρέπει να έχει µεγάλη πίεση και να καλύπτει όλα τα µέρη του πρέµνου, µέχρι και την επιφάνεια του εδάφους στην περιοχή του λαιµού. ∆ιαχειµάζοντα θηλυκά άτοµα ψευδόκοκκου κάτω από ρυτιδώµατα του πρέµνου.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την αναλογία χρήσης, τη συνδυαστικότητα, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας, το διάστηµα µεταξύ τελευταίας επέµβασης και συγκοµιδής και τα µέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηρίασης. Όλα τα δελτία µας υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίµων στο διαδίκτυο www.minagric.gr.