Τι είναι η φυλλοδιαγνωστική
Γράφει ο, Γεωπόνος ΑΠΘ , int. MSc
Υπεύθυνος Αγροτικής Παιδείας
Ένα μικρό παράδειγμα για τη φυλλοδιαγνωστική
Ας υποθέσουμε ότι δύο εργάτες καλούνται να προσδιορίσουν το βάρος ενός φορτίου.
Ο πρώτος έχει στη διάθεσή του μία ζυγαριά ενώ ο δεύτερος μόνο τα γυμνά του χέρια.
Ποιος πιστεύετε ότι θα οδηγηθεί στα πιο ακριβή αποτελέσματα;
Σίγουρα ο πρώτος!
Φανταστείτε λοιπόν τη διαδικασία της φυλλοδιαγνωστικης σαν ένα ζύγισμα των θρεπτικών στοιχείων που ειναι διαθεσιμα μεσα στο φυτό.
Διότι όταν μιλάμε για συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων, οι μετρήσεις μας πρέπει να είναι ακριβής και όχι κατά προσέγγιση.
Τι είναι και πού χρησιμεύει
Είναι η εργαστηριακή ανάλυση προσδιορισμού της περιεκτικότητας των φύλλων σε θρεπτικά στοιχεία με σκοπό την κατανόηση της θρεπτικής κατάστασης των φυτών.
Χρησιμεύει στη δημιουργία ενός στοχευμένου προγράμματος λίπανσης της καλλιέργειας.
Πώς γίνεται
Πρώτο βήμα είναι η δειγματοληψία των φύλλων από το χωράφι, το βήμα αυτό είναι και το σημαντικότερο διότι αν το δείγμα που θα συλλέξουμε δεν είναι αντιπροσωπευτικό θα οδηγηθούμε σε παραπλανητικά αποτελέσματα
Η παρουσία του γεωπόνου σε αυτό το βήμα κρίνεται απαραίτητη.
Μετά την λήψη του δείγματος τα φύλλα συλλέγονται σε χαρτοσακούλα και αποστέλλονται το συντομότερο δυνατό στο εργαστήριο.
Προσοχή !
Μπορούμε να αποθηκεύσουμε τα φύλλα για μία μέρα στο ψυγείο (όχι κατάψυξη)
και δεν πρέπει να έρθουν σε επαφή με κανένα χημικό προϊόν κατά την διάρκεια της διαδικασίας.
Διαδικασία
Η λήψη του δείγματος είναι μία πολυσύνθετη διαδικασία που απαιτεί γνώση και εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες.
• το είδος της καλλιέργειας.
• το στάδιο ανάπτυξης.
• το φυτικό τμήμα που πρέπει να συλλέξουμε.
• τον αριθμό των φύλλων που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί το δείγμα.
Παραδείγματα για τις καλλιέργειες:
Παράδειγμα για δενδρώδεις καλλιέργειες
Συλλέγουμε 8 φύλλα ανά δέντρο στο ύψος που φθάνει το χέρι μας από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στο δείγμα πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον 20 δέντρα ανά 400 που βρίσκονται στο κτήμα.
Μετά την ανάμιξη του συνόλου των φύλλων επιλέγουμε τυχαία το τελικό δείγμα το οποίο θα αποτελείται από 100 περίπου φύλλα.
Προσοχή !
Κατά την δειγματοληψία αποφεύγουμε:
Μεμονωμένα φυτά που παρουσιάζουν ανομοιογένεια
Φυτά που βρίσκονται κοντά σε φράχτη η δρόμο
Φυτά που έχουνε προσβληθεί από παθογόνα
Φύλλα που δεν αερίζονται ή φωτίζονται επαρκώς
Σημειώσεις
Τα δείγματα θα πρέπει να είναι σύνθετα δηλαδή να προέρχονται από διάφορα φυτά ίδιας υγείας και ανάπτυξης απο τυχαία σημεία μέσα στο κτήμα.
Όσα περισσότερα φυτά / δέντρα συμμετέχουν στη διαδικασία τόσο πιο μικρή θα είναι η παραλλακτικότητα άρα η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος θα αυξάνεται.
Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η συγκέντρωση των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά
• από τη φυσιολογία του φυτού
• από το έδαφος στο οποίο καλλιεργείται • από το κλίμα της περιοχής
• από τις καλλιεργητικές τεχνικές του αγρότη
* Η περαιτέρω ανάλυση των παραπάνω παραγόντων θα γίνει στο επόμενο άρθρο.
Αναλύοντας τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης συγκρίνονται με τις οριακές τιμές επάρκειας των θρεπτικών στην καλλιέργεια.
Η παραπάνω σύγκριση γίνεται από έμπειρο γεωπόνο ο οποίος και θα μας υποδείξει και την απαιτούμενη επέμβαση στο πρόγραμμα λίπανσης.
Προσοχή !
Η συμπλήρωση των παρατηρούμενων ελλείψεων σε στοιχεία στο φυτό δεν λύνεται απαραίτητα με την προσθήκη αυτών στο έδαφος
Η αλληλεπίδραση των στοιχείων μέσα στο φυτό είναι μία πολύπλοκη διαδικασία και η συμβολή του γεωπόνου κρίνεται απαραίτητη στην επίλυση προβλημάτων τροφοπενίας.
Παραδείγματα
1) η ένδειξη τροφοπενίας ψευδαργύρου στην καλλιέργεια της ελιάς μπορεί να οφείλεται στην περίσσεια φωσφόρου στο έδαφος.
2) η έλλειψη αζώτου στην καλλιέργεια βαμβακιού μπορεί να οφείλεται σε λάθος εποχή λίπανσης και όχι στην ποσότητα που χορηγήθηκε στο χωράφι.
3) η ένδειξη τροφοπενίας μαγνησίου της ντομάτας μπορεί να οφείλεται στο χαμηλό pH του εδάφους.
Συμπέρασμα
Η πρόληψη είναι δύναμη!
Μόλις το φυτό μας δώσει ζωηρές ενδείξεις έλλειψης ενός ή παραπάνω θρεπτικών στοιχείων σημαίνει ότι μία αλυσιδωτή αντίδραση προβλημάτων ίσως έχει ήδη ξεκινήσει.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε μία τέτοια κατάσταση είναι να εφαρμόζουμε συχνά εδαφολογικες αναλύσεις πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας και στοχευμένες αναλύσεις φύλλων κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου
Πάντα με τη συμβολή του ενός έμπειρου γεωπόνου.