Είναι ένα φυτό με πλούσια ιστορία καλλιέργειας, που φτάνει πίσω στα αρχαία χρόνια
Τα ψυχανθή είναι μια σημαντική κατηγορία φυτών που καλλιεργούνται για την παραγωγή πρωτεϊνών, υδατανθράκων και φυτικών ινών. Στην Ελλάδα, τα πιο διαδεδομένα ψυχανθή είναι ο βίκος, το λούπινο, η μηδική και η σόγια.
Ο βίκος είναι ένα χειμερινό ψυχανθές που καλλιεργείται για την παραγωγή καρπού, σανού και λιγότερο για ενσίρωση ή βόσκηση. Είναι ένα φυτό με πλούσια ιστορία καλλιέργειας, που φτάνει πίσω στα αρχαία χρόνια.
Προετοιμασία του εδάφους
Η προετοιμασία του εδάφους για τη φύτευση του βίκου είναι παρόμοια με εκείνη των χειμερινών σιτηρών. Συγκεκριμένα, πραγματοποιείται όργωμα μετά τις φθινοπωρινές βροχές και ακολουθεί ψιλοχωμάτισμα του εδάφους με δισκοσβάρνα.
Σπορά
Η καταλληλότερη εποχή για τη σπορά του βίκου είναι το φθινόπωρο, από 15 Οκτωβρίου έως 15 Νοεμβρίου. Ωστόσο, σε περιοχές με ισχυρούς χειμωνιάτικους παγετούς, μπορεί να γίνει και ανοιξιάτικη σπορά, μέσα Φεβρουαρίου - τέλος Μαρτίου.
Η ποσότητα του σπόρου που χρησιμοποιείται εξαρτάται από την περιοχή καλλιέργειας, την κατεύθυνση της καλλιέργειας (καρποδοτική ή σανοδοτική) και από το μέγεθος των σπόρων. Στην Ελλάδα, η κατάλληλη ποσότητα σπόρου είναι 18 κιλά/στρ για σανοδοτική καλλιέργεια και 16 κιλά/στρ για καρποδοτική καλλιέργεια.
Η σπορά πραγματοποιείται κυρίως σε γραμμές με απόσταση μεταξύ τους 25cm. Χρησιμοποιούνται σπαρτικές μηχανές με κατάλληλο βάθος σποράς τα 3-5 cm.
Αύξηση και ανάπτυξη
Ο βίκος παρουσιάζει υπόγειο φύτρωμα και συνεχή ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη απόδοση σε χροτομάζα και σε σπόρο, πραγματοποιείται όταν η ξηρά ουσία των σπόρων είναι 45-55%.
Λίπανση
Τα ψυχανθή μέσω της συμβίωσης τους με αζωτοδεσμευτικά βακτήρια (ριζόβια) δεσμεύουν το άζωτο της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα να μπορούν να αναπτύσσονται σε εδάφη με χαμηλή περιεκτικότητα σε άζωτο και παράλληλα να τα εμπλουτίζουν για τις επόμενες καλλιέργειες.
Επομένως, η αζωτούχος λίπανση δεν θεωρείται απαραίτητη για τα χειμερινά ψυχανθή εφόσον αζωτοδεσμεύουν σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Ωστόσο, σε εδάφη φτωχά σε φώσφορο, η λίπανση είναι απαραίτητη σε ποσότητα έως και 6 κιλά P2O5/στρ.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή του βίκου για καρπό γίνεται όταν το 10% των καρπών είναι ώριμοι και για σανό όταν το 70% του φυτού είναι ξηρό.
Οικονομική σημασία
Ο βίκος είναι ένα σημαντικό φυτό για την οικονομία της Ελλάδας. Η καλλιέργειά του συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής πρωτεϊνών, υδατανθράκων και φυτικών ινών, που είναι απαραίτητες για τη διατροφή των ανθρώπων και των ζώων.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η καλλιέργεια του βίκου έχει θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, τα ψυχανθή:
* Δεσμεύουν το άζωτο της ατμόσφαιρας, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
* Βελτιώνουν τη φυσική κατάσταση του εδάφους, αυξάνοντας την οργανική ουσία και τη γονιμότητα του.
* Αποτρέπουν τη διάβρωση του εδάφους.
Συμπέρασμα
Ο βίκος είναι ένα σημαντικό ψυχανθές για τη διατροφή των ανθρώπων και των ζώων, καθώς και για το περιβάλλον. Η καλλιέργειά του συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων και στην προστασία του περιβάλλοντος.