Κυκλοκόνιο
Το κυκλοκόνιο, μια μυκητολογική ασθένεια της ελιάς, χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση κυκλικών κηλίδων στα φύλλα, που συχνά αναφέρονται ως "μάτια παγωνιού". Τα προσβεβλημένα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν πρόωρα, ενώ σε υγρές περιοχές η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε καθολική φυλλόπτωση. Η ανάπτυξη και εξάπλωση του κυκλοκονίου ευνοείται από μέτριες θερμοκρασίες (10-20°C) σε συνδυασμό με βροχοπτώσεις ή υψηλή υγρασία.
Η καταπολέμηση του κυκλοκονίου απαιτεί άμεση δράση, ειδικά κατά τη φθινοπωρινή περίοδο που θεωρείται κρίσιμη για τη μόλυνση των δέντρων. Συνιστάται ψεκασμός με καλό λούσιμο των δέντρων και επανάληψή του μετά από 20 ημέρες αν συνεχιστούν οι βροχοπτώσεις. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις ευαίσθητες ποικιλίες, όπως η Καλαμών, και στους ελαιώνες που βρίσκονται σε υγρές περιοχές. Επιπλέον, κλαδέματα αραίωσης της κόμης των δέντρων μπορούν να βελτιώσουν τον αερισμό και το φωτισμό, συμβάλλοντας σημαντικά στη μείωση των προσβολών, ειδικά σε πυκνοφυτεμένους ελαιώνες.
Γλοιοσπόριο (Παστέλλα)
Το γλοιοσπόριο, επίσης γνωστό ως παστέλλα, είναι μια μυκητολογική ασθένεια που προσβάλλει κυρίως τους καρπούς της ελιάς όταν πλησιάζουν στην ωρίμανση ή όταν είναι ώριμοι, προκαλώντας χαρακτηριστική σήψη και συρρίκνωση. Η ασθένεια ευνοείται από πυκνοφυτεμένους ελαιώνες με κακό αερισμό, αργιλώδη και μη στραγγιζόμενα εδάφη, υψηλή σχετική υγρασία, έντονες βροχοπτώσεις και θερμοκρασίες μεταξύ 10-25°C. Επιπλέον, οι πληγές στους καρπούς από νύγματα του δάκου της ελιάς αποτελούν πύλες εισόδου για τον μύκητα, επιδεινώνοντας το πρόβλημα.
Η καταπολέμηση του γλοιοσπόριου μπορεί να γίνει το φθινόπωρο, όταν οι καρποί αρχίζουν να ωριμάζουν, με τη χρήση εγκεκριμένων μυκητοκτόνων. Αν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του μύκητα, μπορεί να χρειαστεί και δεύτερος ψεκασμός μετά από περίπου 25 ημέρες. Πέρα από τους ψεκασμούς, κρίνεται απαραίτητη η συλλογή, απομάκρυνση και καταστροφή των μουμιοποιημένων καρπών, των μολυσμένων φύλλων και κλαδίσκων, καθώς αποτελούν εστίες νέων μολύνσεων. Η αποτελεσματική καταπολέμηση του δάκου της ελιάς συμβάλλει επίσης στον περιορισμό της εξάπλωσης του γλοιοσπόριου, καθώς μειώνει τις πληγές από τα νύγματα του εντόμου.
Καρκίνωση
Η καρκίνωση της ελιάς προκαλείται από ένα βακτήριο που προσβάλλει τα πληγωμένα δέντρα, εκμεταλλευόμενο πληγές από ράβδισμα, κλάδεμα, παγετό ή χαλάζι. Ο βροχερός καιρός ευνοεί την ανάπτυξη της ασθένειας. Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα είναι η δημιουργία όγκων (καρκινωμάτων) σε κλαδιά, κορμό και ρίζες. Σε σοβαρές προσβολές, τα κλαδιά ξηραίνονται, τα δέντρα εξασθενούν και η απόδοσή τους μειώνεται σημαντικά.
Για την αντιμετώπιση της καρκίνωσης, συνιστάται η αποφυγή του ραβδίσματος σε βροχερό καιρό και η διενέργεια του κλαδέματος σε ξηρό καιρό. Είναι επίσης σημαντική η απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος, η αφαίρεση και το κάψιμο των προσβεβλημένων βλαστών, καθώς και η επάλειψη των πληγών με βορδιγάλειο πάστα. Μετά από παγετό, χαλαζόπτωση ή άλλη αιτία τραυματισμού των δέντρων, συνιστάται άμεσος ψεκασμός με χαλκούχο μυκητοκτόνο.
Καπνιά
Η καπνιά είναι η μαυρίλα που εμφανίζεται σε φύλλα και βλαστούς λόγω της δευτερογενούς ανάπτυξης μυκήτων πάνω στα μελιτώματα που παράγουν κάποια κοκκοειδή έντομα. Οι φθινοπωρινοί ψεκασμοί για τις μυκητολογικές ασθένειες της ελιάς μπορούν να βοηθήσουν και στην καταπολέμηση της καπνιάς.
Προσοχή
Είναι σημαντικό να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες εφαρμογής των φυτοφαρμάκων.
Τα χαλκούχα φάρμακα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αλόγιστα, καθώς τα υπολείμματά τους μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε ζώα που βόσκουν σε ψεκασμένους αγρούς.