Τον Ιούλιο του 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 4,3 δισεκ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 3 δισεκ. ευρώ από εκείνο του Ιουλίου του 2014. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην εισροή 1,8 δισεκ. ευρώ από την επιστροφή των κερδών από το Πρόγραμμα του Ευρωσυστήματος για τις Αγορές Τίτλων (Securities Market Program – SMP, 2014). Τη σχετική εισροή, η οποία συνετέλεσε στη σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων, ακολούθησε η μεταφορά των χρημάτων σε λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου στην ΕΚΤ (η οποία περιλαμβάνεται στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων ως αύξηση των απαιτήσεων), ως εξασφάλιση σε μορφή μετρητών προκειμένου να εκταμιευθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (European Financial Stabilization Mechanism - EFSM) το ποσό των 7,2 δισεκ. ευρώ στο πλαίσιο της σύμβασης μεταβατικής χρηματοδότησης (bridge financing). Επίσης, τον Ιούλιο του 2015, το πλεόνασμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 1,2 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μεγάλης μείωσης (40,7%) των εισαγωγών.
Ειδικότερα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε κατά 1,4 δισεκ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Ιουλίου του 2014. Η βελτίωση αυτή αντανακλά κυρίως τη σημαντική μείωση των εισαγωγών, οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στην επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Επίσης, η βελτίωση του ισοζυγίου των καυσίμων αντανακλά και την πτώση της τιμής του πετρελαίου. Σημειώνεται ότι το μήνα Ιούλιο η αξία των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία σημείωσε άνοδο κατά 3% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 118 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών. Αντιθέτως, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο και το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών παρουσίασαν βελτίωση. Επίσης βελτίωση παρουσίασε και το ισοζύγιο των λοιπών εκτός θαλάσσιων μεταφορών. Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 135 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα της ανόδου των εισπράξεων κατά 3,5% και της μείωσης κατά 18,7% των δαπανών των Ελλήνων ταξιδιωτών στο εξωτερικό. Σημειώνεται ότι οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών τον Ιούλιο σημείωσαν άνοδο μόνο κατά 4,4%, ως αποτέλεσμα του αρνητικού κλίματος που δημιουργήθηκε με την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και το κλείσιμο των τραπεζών.
Τον Ιούλιο του 2015, το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε μικρό έλλειμμα, έναντι μικρού πλεονάσματος τον Ιούλιο του 2014, ενώ το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε σημαντική βελτίωση, όπως έχει ήδη αναφερθεί.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 357 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 2,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών, καθώς επίσης και στη βελτίωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων που παρατηρήθηκε τον μήνα Ιούλιο. Το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών εμφάνισε έλλειμμα μειωμένο κατά 2,5 δισεκ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014, κυρίως λόγω του περιορισμού της δαπάνης για εισαγωγές. Συνολικά, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 3,8% την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, αλλά οι αντίστοιχες δαπάνες για εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό, κατά 10,3%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 2,7 δισεκ. ευρώ, πρωτίστως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και, δευτερευόντως, για εισαγωγές καυσίμων (ως αποτέλεσμα της πτώσης της τιμής του πετρελαίου) και λοιπών αγαθών. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία παρουσίασαν άνοδο κατά 9,0%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες για εισαγωγές παρουσίασαν αύξηση μόνο κατά 2,3%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε, καθώς σημειώθηκε μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 14,2% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014 και οι αντίστοιχες εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 6,2%.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015 το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μετατράπηκε σε έλλειμμα, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών που αφορούν εισοδήματα από επενδύσεις (τόκους, μερίσματα, κέρδη) και της μείωσης των καθαρών λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε σημαντική βελτίωση, όπως έχει ήδη αναφερθεί.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Ιούλιο του 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή. Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 609 εκατ. ευρώ, κατά 1,2 δισεκ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Ιούλιο του 2015, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε πλεόνασμα 4,3 δισεκ. ευρώ, κατά 3,0 δισεκ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του ίδιου μήνα του 2014. Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, σημειώθηκε πλεόνασμα 966 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 805 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2014.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιούλιο του 2015, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 73 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εκροή 50 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της εταιρίας Αεροπορία Αιγαίου Α.Ε. (Aegean Airlines S.A.) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Aegean Airlines Cyprus Ltd. (Κύπρος). Σημειώνεται ότι τα χρήματα κινήθηκαν από λογαριασμό της εταιρίας στην Γερμανία. Οι υποχρεώσεις των κατοίκων στο εξωτερικό (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) κατέγραψαν καθαρή μείωση κατά 51 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 1,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων. Η μείωση κατά 3,4 δισεκ. ευρώ των καθαρών υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά αποκλειστικά την καθαρή μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης κατοίκων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων (2), η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση κατά 844 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (3). H αύξηση των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την καθαρή αύξηση κατά 5,1 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (4). Η αύξηση των υποχρεώσεων κατοίκων αντισταθμίστηκε εν μέρει από την καθαρή μείωση κατά 3,2 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση κατά 215 εκατ. ευρώ, ενώ και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν αύξηση κατά 33 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή μείωση κατά 3,0 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 10,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την αύξηση των τοποθετήσεών τους σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 7,1 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 6,9 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή, που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων, όπως αναφέρθηκε ήδη (5). Επιπλέον, όσον αφορά τις απαιτήσεις, το επτάμηνο του 2015 σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 5,8 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos κατοίκων στο εξωτερικό. Στην πλευρά των υποχρεώσεων, η καθαρή αύξηση κατά 17,9 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) αντισταθμίστηκε σε σημαντικό βαθμό από τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων.
Στο τέλος Ιουλίου 2015, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,1 δισεκ. ευρώ, έναντι 5,0 δισεκ. ευρώ στο τέλος Ιουλίου 2014.
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Αυγούστου 2015 θα ανακοινωθούν στις 21 Οκτωβρίου 2015.
(1) Από το μήνα αναφοράς Ιούλιο 2015, η Τράπεζα της Ελλάδος προχωρά στη χρήση των στατιστικών εξωτερικού εμπορίου της ΕΛΣΤΑΤ στη θέση των στοιχείων διακανονισμού τραπεζικών συναλλαγών (settlements data), που χρησιμοποιούνταν έως και τον Ιούνιο 2015. Περισσότερες πληροφορίες για τη μετάβαση στη νέα μεθοδολογία μπορείτε να βρείτε στο σχετικό Δελτίο Τύπου που δημοσιεύεται από την ΤτΕ ταυτόχρονα με το παρόν δελτίο. Επίσης, από το μήνα αναφοράς Ιανουάριο 2015, η παρουσίαση του ισοζυγίου πληρωμών βασίζεται στην 6η έκδοση του Εγχειριδίου Ισοζυγίου Πληρωμών (BPM6) του ΔΝΤ.
(2) Σημειώνεται ότι, από τον Ιανουάριο του 2015, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφεται στις υποχρεώσεις και η στατιστική προσαρμογή, που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (ευρώ) πάνω από την κλείδα συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και αντιπροσωπεύει υποχρεώσεις της Τράπεζας της Ελλάδος έναντι του Ευρωσυστήματος. Η εγγραφή αυτή αντισταθμίζεται από ισόποση εγγραφή στις απαιτήσεις, η οποία αντιπροσωπεύει απαιτήσεις κατοίκων έναντι του Ευρωσυστήματος. Τον Ιούλιο του 2015, η μείωση των απαιτήσεων που συνδέεται με τη στατιστική προσαρμογή ανήλθε σε 550 εκατ. ευρώ και η αντίστοιχη μείωση των υποχρεώσεων σε 743 εκατ. ευρώ.
(3) Περιλαμβάνεται και η κατάθεση ποσού 1,8 δισεκ. ευρώ σε λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου στην ΕΚΤ, ως εξασφάλιση υπό μορφή μετρητών, προκειμένου να εκταμιευθεί από τον EFSM το ποσό των 7,2 δισεκ. ευρώ στο πλαίσιο της σύμβασης μεταβατικής χρηματοδότησης(bridge financing).
(4) Περιλαμβάνεται νέο δάνειο 7,2 δισεκ. ευρώ του Ελληνικού Δημοσίου από τον EFSM στο πλαίσιο της σύμβασης μεταβατικής χρηματοδότησης (bridge financing) και αποπληρωμή χρεολυσίων 2 δισεκ. ευρώ στο ΔΝΤ.
(5) Βλ. υποσημείωση 2. Τους πρώτους επτά μήνες του 2015, η αύξηση των απαιτήσεων που συνδέεται με τη στατιστική προσαρμογή και η αντίστοιχη αύξηση των υποχρεώσεων ανήλθε σε 17 δισεκ. ευρώ για κάθε μία περίπτωση χωριστά.
Πηγή: taxheaven.gr