Η γραφειοκρατία αναστέλλει τον εκσυγχρονισμό

Η χθεσινή επίσκεψη του επιτρόπου Νομισματικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί στην Αθήνα και μια ανάλυση της επιρροής των γραφειοκρατικών μηχανισμών στη δημόσια διοίκηση ξεχωρίζουν στην επισκόπηση του γερμανικού τύπου.
 
«Η Αθήνα πρέπει να διατηρήσει τον ρυθμό της» σημειώνει το περιοδικό Focus στην ηλεκτρονική του έκδοση, επικαλούμενο τις δηλώσεις του επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί κατά τη χθεσινή του επίσκεψη στην ελληνική πρωτεύουσα. Το δημοσίευμα μεταφέρει την αισιοδοξία του κ. Μοσκοβισί για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, σημειώνοντας όμως ότι δύο δις ευρώ από τα συνολικά 86 δις του τρίτου δανειακού προγράμματος «θα έπρεπε να έχουν εκταμιευθεί ήδη τον Οκτώβριο. Οι δανειστές δεν έχουν ολοκληρώσει όμως ακόμη την αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων που είναι συνδεδεμένες με την εκταμίευση».
 «Η Ελλάδα δημιουργεί εκ νέου προβλήματα» σχολιάζει η Rheinische Post. Όπως αναφέρει η εφημερίδα του Ντύσελντορφ, «για άλλη μια φορά υπάρχουν δυσκολίες στο ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και λιτότητας. Τα κόκκινα δάνεια κάνουν δύσκολη τη ζωή των ελεγκτών και της κυβέρνησης στην Αθήνα. Χωρίς την επίτευξη σχετικής συμφωνίας δεν μπορούν να εκταμιευθούν χρήματα προς την Ελλάδα», σημειώνει το δημοσίευμα, επισημαίνοντας ότι ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί κάλεσε από την Αθήνα «να εφαρμοστεί με συνέπεια το πρόγραμμα λιτότητας και μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, που απειλείται από χρεοκοπία».
Η εκταμίευση των χρημάτων προς την Ελλάδα «δεν είναι εξασφαλισμένη» επισημαίνει δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του γερμανικού ειδησεογραφικού τηλεοπτικού σταθμού n-tv, που σχολιάζει ότι «υπάρχει πάλι δυσαρέσκεια με την Αθήνα» και επικαλείται τα «τρία με τέσσερα ανοικτά θέματα» στα οποία αναφέρθηκε ο Πιέρ Μοσκοβισί, ο οποίος τόνισε ότι αυτά θα μπορούσαν να διευθετηθούν έως τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 9 Νοεμβρίου.

 «Μια κυβέρνηση -όπως του Αλέξη Τσίπρα- μπορεί να επιβάλει μεταρρυθμίσεις μόνο μαζί με τον μηχανισμό των δημοσίων υπαλλήλων και όχι ενάντια στη θέλησή τους»

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung φιλοξενεί στην ηλεκτρονική της έκδοση ανάλυση του καθηγητή Δημόσιων Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης Φρίντριχ Χάινεμαν, ο οποίος εστιάζει στη στασιμότητα που παρατηρείται στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει μεταξύ άλλων, «οι κρίσεις είναι στην πραγματικότητα καταλύτης για μεταρρυθμίσεις. Μόνο στην περίπτωση της Ελλάδας δεν προχωρά σχεδόν καθόλου ο εκσυγχρονισμός του κρατικού μηχανισμού. Γιατί συμβαίνει αυτό;» διερωτάται ο Γερμανός οικονομολόγος.
Αναφερόμενος στο παράδειγμα της Μ. Βρετανίας τη δεκαετία του 1980, στις σκανδιναβικές χώρες τη δεκαετία του 1990 και στις κακές αναπτυξιακές προοπτικές της Γερμανίας τη δεκαετία του 2000, σημειώνει ότι οι καταστάσεις αυτές αποτέλεσαν αφορμή για αποφασιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Όπως παρατηρεί, «φαίνεται αινιγματικό γιατί η ελληνική κρίση έχει αποτύχει έως τώρα να λειτουργήσει ως καταλύτης για μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα, αν και οι διαστάσεις της επισκιάζουν όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις».
Ο Γερμανός καθηγητής παρουσιάζει τα συμπεράσματα έρευνας δύο οικονομικών ινστιτούτων, του γερμανικού ZEW και του αυστριακού WIFO, όπου διερευνάται «υπό ποιες συνθήκες οι κρίσεις οδηγούν σε μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα. Τα συμπεράσματα αυτά κινούνται σε δύο αντίθετες κατευθύνσεις. «Από τη μία πλευρά, διαστήματα υψηλής ανεργίας και υψηλών κρατικών ελλειμμάτων αυξάνουν σημαντικά την πίεση για περισσότερη αποτελεσματικότητα στη δημόσια διοίκηση.  Ως εκ τούτου οι κρίσεις θα πρέπει κανονικά να δίνουν ώθηση στον εκσυγχρονισμό των γραφειοκρατικών δομών». Από την έρευνα προέκυψαν όμως και επιχειρήματα που κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση, σημειώνει ο Γερμανός οικονομολόγος, που επισημαίνει ότι «οι πολιτικοί που υφίστανται ισχυρές πιέσεις για μεταρρυθμίσεις σε όλα τα πεδία της οικονομικής πολιτικής εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους δημοσίους υπαλλήλους τους. Μια κυβέρνηση -όπως αυτή του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα- μπορεί να επιβάλει μεταρρυθμίσεις μόνο μαζί με τον μηχανισμό των δημοσίων υπαλλήλων και όχι ενάντια στη θέλησή τους. Με αυτόν τον τρόπο οι γραφειοκράτες γίνονται ιδιαίτερα ισχυροί ειδικά σε περιόδους κρίσης ».
Ο Γερμανός καθηγητής υπογραμμίζει ότι σε περιόδους κακής δημοσιονομικής κατάστασης οι μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση καθίστανται ιδιαίτερα «ριψοκίνδυνες» για τους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι προβάλλουν αντίσταση στις όποιες αλλαγές. Όπως επισημαίνει ο Φρίντριχ Χάινεμαν, «μία χώρα σαν την Ελλάδα βρίσκεται σε ένα είδος γραφειοκρατικής παγίδας: Από τη μία πλευρά το μέγεθος και η αναποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα αποτελούν βασικό εμπόδιο για την οικονομική ανάκαμψη. Από την άλλη η πολιτική επιρροή των δημοσίων υπαλλήλων αποτρέπει την επιτυχή επίλυση αυτού του προβλήματος».
Άρης Καλτιριμτζής dw.de