ΕΕ:Κανόνες φορολογικής διαφάνειας για τις πολυεθνικές εταιρείες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ηγείται των προσπαθειών για μεγαλύτερη διαφάνεια στη φορολογία των εταιρειών με τη θέσπιση της υποχρεωτικής δημοσιοποίησης εκθέσεων από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.

Η πρόταση που κατέθεσε η Επιτροπή στις 12 Απριλίου βασίζεται στις προσπάθειες της για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής των εταιρειών στην Ευρώπη, η οποία υπολογίζεται ότι κοστίζει στις χώρες της ΕΕ 50-70 δισ. ευρώ σε απώλειες φορολογικών εσόδων ετησίως. Συμπληρώνοντας άλλες προτάσεις για καθιέρωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών αρχών, η πρόταση αυτή απαιτεί από τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ με παγκόσμια έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ ετησίως να δημοσιεύουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το πού πραγματοποιούν τα κέρδη τους και πού καταβάλλουν φόρους στην ΕΕ, ανά χώρα. Οι ίδιοι κανόνες θα ισχύουν και για τις μη ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες που αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ευρώπη. Επιπλέον, οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιεύουν συγκεντρωτικά στοιχεία για το σύνολο των φόρων που καταβάλλουν εκτός ΕΕ.

Η πρόταση αυτή είναι ένας απλός, αναλογικός τρόπος για να αυξηθεί η λογοδοσία των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών σε φορολογικά θέματα χωρίς να μειωθεί η ανταγωνιστικότητά τους. Θα ισχύει για χιλιάδες μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, χωρίς να επηρεάσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Προβλέπει, επίσης, αυστηρότερες απαιτήσεις διαφάνειας για τις δραστηριότητες των εταιρειών σε χώρες που δεν τηρούν τα διεθνή πρότυπα χρηστής διακυβέρνησης στον τομέα της φορολογίας. Η Επιτροπή θα βασιστεί στην Εξωτερική Φορολογική Στρατηγική της με στόχο την κατάρτιση, το συντομότερο δυνατό, του πρώτου κοινού ευρωπαϊκού καταλόγου με τις συγκεκριμένες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας.

Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, δήλωσε τα εξής: «Η πάταξη της φοροαποφυγής αποτελεί βασική προτεραιότητα αυτής της Επιτροπής. Η στενή συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών πρέπει να συνοδεύεται από δημόσια διαφάνεια. Σήμερα, θέτουμε στη διάθεση του κοινού τα στοιχεία για τον φόρο εισοδήματος που καταβάλλουν οι πολυεθνικοί όμιλοι, χωρίς περαιτέρω επιβαρύνσεις για τις ΜΜΕ και τηρώντας δεόντως το επιχειρηματικό απόρρητο. Εγκρίνοντας την συγκεκριμένη πρόταση, η Ευρώπη καταδεικνύει τον ηγετικό της ρόλο στην πάταξη της φοροαποφυγής.»

Ο Επίτροπος Τζόναθαν Χιλ δήλωσε επίσης: «Οι οικονομίες και οι κοινωνίες μας εξαρτώνται από ένα φορολογικό σύστημα που να είναι δίκαιο - αρχή που ισχύει τόσο για τα άτομα όσο και για τις επιχειρήσεις. Ακόμη και σήμερα, ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες, κάνοντας χρήση περίπλοκων φορολογικών ρυθμίσεων, καταφέρνουν να καταβάλλουν σχεδόν κατά ένα τρίτο λιγότερο φόρο σε σχέση με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε μία μόνο χώρα. Η πρότασή μας για μεγαλύτερη διαφάνεια θα συμβάλει στη μεγαλύτερη λογοδοσία των εν λόγω εταιρειών. Επίσης, θα προαγάγει τον θεμιτό ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους.» 

Η πρόταση της 12ης Απριλίου τροποποιεί τη λογιστική οδηγία, έτσι ώστε οι μεγάλοι όμιλοι να υποχρεούνται να δημοσιεύουν κάθε χρόνο έκθεση η οποία θα δημοσιοποιεί τα κέρδη τους και τους φόρους που οφείλουν και που καταβάλλουν σε κάθε κράτος μέλος χωριστά. Τα στοιχεία αυτά θα παραμένουν διαθέσιμα για πέντε χρόνια. Η παροχή συναφών πληροφοριών (κύκλος εργασιών, αριθμός υπαλλήλων και φύση δραστηριοτήτων) θα επιτρέπει μια τεκμηριωμένη ανάλυση. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται για κάθε χώρα της ΕΕ στην οποία δραστηριοποιείται μια εταιρεία, καθώς και για τις περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας που δεν συμμορφώνονται με τα πρότυπα της χρηστής φορολογικής διακυβέρνησης (τους λεγόμενους «φορολογικούς παραδείσους»). Θα πρέπει επίσης να παρέχονται συγκεντρωτικά στοιχεία για πράξεις σε άλλες περιοχές φορολογικής δικαιοδοσίας στον υπόλοιπο κόσμο. Η πρόταση έχει μελετηθεί προσεκτικά, ώστε να εξασφαλίζεται η μη δημοσίευση εμπιστευτικών επιχειρηματικών πληροφοριών.

Έχοντας ως βάση και συμπληρώνοντας τις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την πάταξη της φοροδιαφυγής , η υποχρεωτική αυτή δημοσίευση εκθέσεων ανά χώρα θα επιτρέπει στους πολίτες να ελέγχουν τη φορολογική συμπεριφορά των πολυεθνικών εταιρειών. Αυτό θα ενθαρρύνει, με τη σειρά του, τις εταιρείες να καταβάλλουν φόρους εκεί όπου πραγματοποιούν κέρδη.

Η δημοσιοποίηση αυτή θα συμβάλει, επίσης, στην προσπάθεια καλύτερης κατανόησης των φορολογικών συστημάτων των κρατών μελών και στον εντοπισμό των υφιστάμενων κενών και αναντιστοιχιών, ρίχνοντας έτσι περισσότερο φως στις αιτίες και τις επιπτώσεις της φοροαποφυγής των εταιρειών.

Ιστορικό

Τον Ιούνιο του 2015, η Επιτροπή ξεκίνησε ευρεία αξιολόγηση του αντικτύπου ενδεχόμενων μέτρων για τη θέσπιση της υποχρεωτικής δημοσίευσης εκθέσεων από τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε διεξοδική ανάλυση των διαφόρων επιλογών πολιτικής, με παράλληλη διεξαγωγή στοχευμένων διαβουλεύσεων, προκειμένου να σταθμιστούν οι στόχοι, τα οφέλη, οι κίνδυνοι και οι διασφαλίσεις μιας μεγαλύτερης διαφάνειας του φόρου εισοδήματος εταιρειών. Η πρόταση της 12ης Απριλίου αντικατοπτρίζει το αποτέλεσμα αυτών των εργασιών.

Η παρούσα πρόταση συνδέεται στενά με την αναθεώρηση της οδηγίας για τη διοικητική συνεργασία, που συμφωνήθηκε σε πολιτικό επίπεδο από τα κράτη μέλη της ΕΕ τον Μάρτιο του 2016, η οποία απαιτεί από ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα στις φορολογικές αρχές της ΕΕ. Η αναθεώρηση αυτή υλοποιεί το σχέδιο δράσης BEPS του ΟΟΣΑ που εγκρίθηκε από τους ηγέτες του G20 στην Αττάλεια τον Νοέμβριο του 2015.

Επόμενα βήματα:

Η πρόταση οδηγίας έχει υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, και η Επιτροπή ελπίζει για την ταχεία έγκρισή της στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης. Μόλις εγκριθεί, η νέα οδηγία θα πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εντός ενός έτους από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της.