Θετική τη συμβολή των σουπερμάρκετ στην ελληνική οικονομία

Το σουπερμάρκετ αναγνωρίζεται ως θεσμός στήριγμα για τον Έλληνα καταναλωτή και την εθνική οικονομία. Πολύ υψηλά τα ποσοστά εμπιστοσύνης των Ελλήνων καταναλωτών για τα σουπερμάρκετ.

Το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) στην ετήσια πανελλήνια έρευνα καταναλωτών σουπερμάρκετ, με δείγμα 2.000 ατόμων, εξετάζει ανάμεσα σε άλλα θέματα τον την ευρύτερη οικονομική/κοινωνική συνεισφορά των σουπερμάρκετ. Τα αποτελέσματα προσφέρουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα συμπεράσματα σε σχέση με καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων, καθώς και σημαντικές απόψεις των Ελλήνων καταναλωτών γύρω από το ρόλο των σουπερμάρκετ στην οικονομία και ανάπτυξη της χώρας.

Το γενικό συμπέρασμα των αποτελεσμάτων είναι ότι ο Έλληνας καταναλωτής αξιολογεί ιδιαίτερα υψηλά τη συνεισφορά του σουπερμάρκετ εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Επίσης γίνεται σαφές ότι για το ευρύ ελληνικό κοινό το σουπερμάρκετ αποτελεί «στήριγμα» της οικονομίας και της καθημερινότητας.

Στο σχήμα 1, παρουσιάζεται η συνολική αξιολόγηση των σουπερμάρκετ όσον αφορά τη συνεισφορά τους στην εθνική οικονομία από τους καταναλωτές. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν μία ιδιαίτερα θετική εικόνα για τον κλάδο των σουπερμάρκετ. Συγκεκριμένα οι καταναλωτές θεωρούν ότι:

• Συνολικά οι καταναλωτές θεωρούν θετική τη συμβολή των σουπερμάρκετ στην ελληνική οικονομία (μέσω των επενδύσεων, της προσφοράς τους στο ΑΕΠ, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας κλπ) σε ποσοστό 61%. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στην μακροοικονομική συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ. Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ με θέμα «H συμβολή του κλάδου των ταχυκινούμενων καταναλωτικών αγαθών (FMCGs) στην Εθνική Οικονομία» που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο συνέδριο του ECR Hellas, ο συνολικός υπερ-κλάδος τροφίμων που περιλαμβάνει το λιανεμπόριο, το χονδρεμπόριο και την παραγωγή συμβάλει στο ΑΕΠ το 9.24% με 14.5 δις € Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας.
• Τα σουπερμάρκετ στηρίζουν την απασχόληση στην Ελλάδα και την τοπική οικονομία με θετικές απαντήσεις σε ποσοστό 56% και 59%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. προκύπτει ότι το λιανεμπόριο τροφίμων εν μέσω της έντονης οικονομικής ύφεσης αποτελεί έναν από τους ελάχιστους κλάδους της οικονομίας που διατηρεί την απασχόληση στην Ελλάδα, με περίπου 190 χιλ. θέσεις εργασίας. Συγκεκριμένα από την επεξεργασία των στοιχείων απασχόλησης που παρέχει σε τριμηνιαία βάση η ΕΛ.ΣΤΑΤ., στο λιανεμπόριο καταστημάτων τροφίμων η απασχόληση έχει αυξηθεί την τελευταία 5ετία και μόνο μέσα στο 2016 δημιουργήθηκαν 5.500 περισσότερες θέσεις εργασίας (ο μοναδικός κλάδος στην Ελλάδα με τέτοια θετικά στοιχεία απασχόλησης). Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας στην επαρχία, εφόσον τα δίκτυα πωλήσεων των αλυσίδων δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, αλλά καλύπτουν όλη την επικράτεια  και ως εκ τούτου συνεισφέρουν διπλά στην τοπική οικονομία, τόσο μέσω της στήριξης των ελλήνων παραγωγών, όσο και μέσω της απασχόλησης τοπικού πληθυσμού.
• Τα σουπερμάρκετ ενισχύουν τους Έλληνες παραγωγούς με θετικές απαντήσεις σε ποσοστό 59%, κάτι που είναι αποτέλεσμα των μεγάλων πανελλήνιων δικτύων καταστημάτων που έχουν αναπτύξει, αλλά και τη συνεργασία με τοπικούς Έλληνες παραγωγούς. Σήμερα, τα σουπερμάρκετ στην Ελλάδα συνεργάζονται με χιλιάδες Έλληνες παραγωγούς, χαρακτηριστικό είναι ότι στην αντίστοιχη έρευνα του ΙΕΛΚΑ καταγράφονται πάνω από 28 χιλ. επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται είτε στην παραγωγή, είτε στο χονδρεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα.
• Το 53% έχει θετική άποψη για τον ρόλο που παίζει ο κλάδος των σουπερμάρκετ στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα τελευταία χρόνια οι οργανωμένες και εξειδικευμένες προσπάθειες του κλάδου έχουν οδηγήσει σε συνολική εξοικονόμηση στην ετήσια κατανάλωση ενέργειας η οποία εκτιμάται σε 180 χιλ. ΜWh (6% μέση ετήσια μείωση) και σε συνολική μείωση στις ετήσιες εκπομπές CO2 η οποία εκτιμάται σε 200 χιλ. tn CO2  (5.5% μέση ετήσια μείωση). Η αντιστοιχία σε δέντρα, που απαιτούνται για την απορρόφηση ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα είναι 500 χιλ. δέντρα. Οι εξοικονομήσεις αυτές οφείλονται κυρίως στις επενδύσεις των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σε εξοπλισμό και λειτουργίες πιο φιλικές προς το περιβάλλον.

Επίσης αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι οι καταναλωτές έχουν την τελευταία 3ετία σε μεγάλο βαθμό τις θετικές γνώμες τους για τις προσπάθειες των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ για τη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα και την στήριξη τους στην αντιμετώπιση της κρίσης ανταποκρινόμενα στη μείωση του εισοδήματος του κοινού. Οι θετικές γνώμες το 2016 έχουν φτάσει στο 54%. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας συγκράτησης των τιμών και των προσφορών, οι οποίες ξεπερνούν σε αξία τα 700 εκατ. Ευρώ ετησίως.

Επίσης, συγκριτικά με άλλα σημεία πώλησης τροφίμων (λαϊκές αγορές, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, οπωροπωλεία, περίπτερα, κλπ) θεωρείται με διαφορά το σημείο που οι καταναλωτές εμπιστεύονται περισσότερο. Όπως φαίνεται στο σχήμα 2 οι καταναλωτές σε ποσοστό 71% εμπιστεύονται τα σούπερ μάρκετ, σε ποσοστό 9% στις λαϊκές αγορές, σε ποσοστό 8% τον φούρνο, σε ποσοστό 6% τα εξειδικευμένα καταστήματα και σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά τα άλλα σημεία πώλησης τροφίμων. Αυτό δικαιολογείται από την πληθώρα των επωνύμων καινοτόμων προϊόντων υψηλής ποιότητας και προδιαγραφών που βρίσκει ο καταναλωτής στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, την μεγάλη ποικιλία προϊόντων ανά κατηγορία προϊόντων με μεγάλο εύρος τιμών, την συνεχή επένδυση σε υποδομές υγιεινής και ασφάλειας, τις συμπληρωματικές υπηρεσίες (π.χ. παρκινγκ, εξυπηρέτηση και διανομή κατ’ οίκον), την υψηλή ποιότητα σε φρέσκα προϊόντα κλπ.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Έλληνας καταναλωτής θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική τη συνεισφορά του σουπερμάρκετ εν μέσω της οικονομικής κρίσης και ότι αποτελεί «στήριγμα» της οικονομίας και της καθημερινότητας για το ευρύ κοινό. Αναμφίβολα θεωρείται το καλύτερο σημείο πώλησης τροφίμων, βάσει όλων των κριτηρίων,  με τις τιμές και την παροχή ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών (value for money) που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των Ελλήνων καταναλωτών.