Μετά τη σταδιακή βελτίωση του 2ου εξαμήνου του 2016, η οικονομία κινδυνεύει να εισέλθει εκ νέου σε μια τελματώδη κατάσταση, καθώς εντείνονται οι πιέσεις των δανειστών για πρόσθετα μέτρα, και λόγω της εν γένει διαφαινόμενης δυστοκίας της ελληνικής κυβέρνησης στην ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης. Οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις αυξάνουν την αβεβαιότητα όπως καταγράφεται στην πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Ιανουάριο του 2017. Έτσι, η αγορά δείχνει να τηρεί στάση αναμονής, ενώ διαμορφώνονται μικτές τάσεις σε διάφορους τομείς της οικονομίας.
Πιο αναλυτικά:
Το οικονομικό κλίμα παρέμεινε αμετάβλητο τον Ιανουάριο του 2017 (στις 95,1 μονάδες), με τη βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών κυρίως στο λιανικό εμπόριο να αντισταθμίζει την υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Την ίδια ώρα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες βελτιώθηκαν οριακά, ενώ στις κατασκευές παρέμειναν αμετάβλητες σε χαμηλό επίπεδο.
Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε περαιτέρω τον Νοέμβριο του 2016, με τον γενικό δείκτη εξαιρουμένων των καυσίμων να κινείται σε θετικό έδαφος για 5ο συνεχόμενο μήνα (+5,2 έναντι -3,4% τον Νοέμβριο του 2015), καλύπτοντας τις απώλειες του 1ου εξαμήνου του 2016 (+0,6% το διάστημα Ιαν – Νοε 2016).
Οι τουριστικές αφίξεις συνέχισαν να αυξάνονται τον Νοέμβριο του 2016 (+11,7% και +4,9% το διάστημα Ιαν – Νοε 2016), γεγονός που καταδεικνύει διεύρυνση της τουριστικής περιόδου. Επιπρόσθετα, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά +9% στο σύνολο του 2016 σε σχέση με το 2015.
Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 23% τον Νοέμβριο του 2016 από 24,5% τον Νοέμβριο του 2015, ωστόσο παρέμεινε αμετάβλητο σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2016.
Από την άλλη πλευρά:
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε στις -67,8 μονάδες τον Ιανουάριο του 2017 (από -64,4 τον προηγούμενο μήνα και -63,9 τον Ιανουάριο του 2016), ως αποτέλεσμα της αυξημένης απαισιοδοξίας των νοικοκυριών κυρίως για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την εξέλιξη της ανεργίας και την αποταμίευση.
Η ανοδική πορεία των εξαγωγών αγαθών εξαιρουμένων των καυσίμων ανακόπηκε τον Δεκέμβριο του 2016 (-5% σε αξία και -7% σε όγκο), έπειτα από 5 συνεχείς μήνες θετικής μεταβολής. Ωστόσο, συνολικά το 2016 ενισχύθηκαν κατά +1,2% σε σύγκριση με το 2015, ενώ σε σταθερές τιμές εμφανίζονται αυξημένες κατά +4,3%, επιπλέον αύξησης +5,7% το 2015.
Η άνοδος της βιομηχανικής παραγωγής στη μεταποίηση πλην καυσίμων, επίσης ανακόπηκε τον Δεκέμβριο του 2016 (-2,7%). Ωστόσο, στο σύνολο του 2016 καταγράφεται αύξηση +3,1%, επιπλέον αύξησης +1,9% το 2015.
Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων φαίνεται ότι εξακολουθούν να συμβάλλουν στην επιδείνωση των εισπράξεων από υπηρεσίες, ιδίως μεταφορές, κατά το διάστημα Ιαν – Νοε 2016 (-11,5% και -23,9% αντίστοιχα), ενώ η άνοδος των τουριστικών αφίξεων δεν συνοδεύεται από ενίσχυση των εσόδων από τουρισμό (-6,6% το διάστημα Ιαν – Νοε 2016).
Παρά την υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων που αναζητούν εργασία παρουσιάζει αυξητική τάση από τον Μάιο του 2016, ενώ τον Δεκέμβριο του 2016 ήταν αυξημένος κατά +52 χιλ. περίπου σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2015.
Οι παραπάνω μικτές τάσεις καταδεικνύουν τον κίνδυνο αναστροφής της πορείας σταθεροποίησης της οικονομίας. Ζητούμενο παραμένει η γεφύρωση των διαφορών μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και θεσμών, ώστε να πραγματοποιηθεί ομαλά η εκταμίευση της επόμενης δόσης του προγράμματος προσαρμογής. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην όλη διαδικασία μπορεί να πυροδοτήσει ένα «ντόμινο» αρνητικών εξελίξεων, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη.