Εμπόδια στην ολοκλήρωση υποθέσεων που αφορούν σε γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές ακινήτων εξακολουθούν να βάζουν το υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ταλαιπωρώντας άδικα χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίοι χρωστούν μεν στο Δημόσιο αλλά έχουν εντάξει τα χρέη τους σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής και είναι συνεπείς στην καταβολή των μηνιαίων δόσεων.
H υπαγωγή των φορολογουμένων είτε στη ρύθμιση των 100 δόσεων, για τα χρέη που έγιναν ληξιπρόθεσμα μέχρι την 1η-3-2015 είτε στην πάγια ρύθμιση των 12 μηνιαίων δόσεων για τις τρέχουσες οφειλές τους δεν τούς απαλλάσσει από την υποχρέωση να βάλουν υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους προκειμένου να λάβουν αποδεικτικά ενημερότητας και να ολοκληρώσουν διαδικασίες μεταβίβασης ακινήτων στα παιδιά τους ή να διεκπεραιώσουν διαδικασίες αποδοχής κληρονομιάς ακίνητης περιουσίας.
Τόσο η ρύθμιση των άρθρων 1-17 του ν. 4321/2015, με την οποία δίδεται το δικαίωμα σε όλους όσοι χρωστούν στο Δημόσιο οφειλές που έγιναν ληξιπρόθεσμες μέχρι την 1η-3-2015 να τις εξοφλήσουν έως και σε 100 μηνιαίες δόσεις όσο και οι πάγιες ρυθμίσεις τρεχουσών οφειλών έως και σε 12 ή 24 μηνιαίες δόσεις, οι οποίες προβλέπονται από τους νόμους 4152/2013 και 4174/2013, περιλαμβάνουν έναν όρο άκρως επαχθή για όσους οφειλέτες αποδέχονται να ρυθμίσουν τα χρέη τους για να πάρουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας και να ξεμπλοκάρουν εκκρεμείς υποθέσεις γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών ακινήτων.
Ο όρος αυτός προβλέπει ότι το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα και μετά την υπαγωγή στη ρύθμιση:
α) να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού εφόσον η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη με υποθήκη του ίδιου ή οποιουδήποτε άλλου ακινήτου
β) να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και των συνυποχρέων προσώπων, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη.
Ο όρος αυτός σημαίνει ότι κάθε φορολογούμενος ο οποίος χρωστά στο Δημόσιο και, ταυτόχρονα, θέλει να μεταβιβάσει την ακίνητη περιουσία του στα παιδιά του ή επείγεται να προχωρήσει σε αποδοχή κληρονομιάς ακινήτων δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις διαδικασίες γονικής παροχής ή αποδοχής κληρονομιάς αν προηγουμένως δεν βάλει υποθήκη σε ένα ή περισσότερα ακίνητά του, ακόμη κι αν έχει τακτοποιήσει τα χρέη του! Η υποχρέωση αυτή, λόγω της πολυπλοκότητας, της γραφειοκρατίας αλλά και των εξόδων που συνεπάγεται, εμποδίζει πολλούς από τους οφειλέτες αυτούς να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες γονικών παροχών και κληρονομιών!
Η υποχρεωτική εγγραφή υποθήκης, ως εμπόδιο στην διεκπεραίωση υποθέσεων γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών ακινήτων τέθηκε σε όσους φορολογούμενους χρωστούν στο Δημόσιο από τις αρχές του 2014 όταν άρχισε να εφαρμόζεται ο νέος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών (ΚΦΔ). Εκείνη την χρονική στιγμή η τότε λειτουργούσα Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων βασιζόμενη στο άρθρο 12 του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013) εξέδωσε απόφαση η οποία προβλέπει ότι «στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επʼ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη».
Η πλήρης εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 12 του ΚΦΔ συμπεριλαμβανομένων και των όσων ορίζει η απόφαση εκείνη της Γ.Γ.Δ.Ε. (ΠΟΛ. 1274/27-12-2013) προβλέπεται και για όσους τακτοποιούν τα χρέη τους με τις ισχύουσες σήμερα ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής.
Συγκεκριμένα:
1) Το άρθρο 12 του ν. 4321/2015 για τη ρύθμιση των 100 δόσεων προβλέπει ότι:
«Το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη στη ρύθμιση τμηματικής καταβολής που του χορηγήθηκε:
α) να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη,
β) να μην χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού στα πρόσωπα της προηγούμενης υποπερίπτωσης, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 12 του Κ.Φ.Δ….».2) Με τις διατάξεις της υποπαραγράφου Α2 της παραγράφου Α του πρώτου άρθρου του ν.4152/2013 με τις οποίες καθιερώθηκε η πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο έως και σε 12 ή 24 μηνιαίες δόσεις προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι, καί μετά την συμμόφωση οφειλέτη στην ρύθμιση αυτή, το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα:
α) να επιβάλει κατασχέσεις και να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη,
β) να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας στα πρόσωπα της προηγούμενης περίπτωσης, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη.3) Με την υπ' αριθμόν ΠΟΛ. 1189/1-8-2014 εγκύκλιο της πρώην Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων διευκρινίζεται ότι καί μετά την υπαγωγή οφειλέτη στην πάγια ρύθμιση του άρθρου 43 του ν. 4174/2013 με την οποία επιτρέπεται επίσης η τμηματική εξόφληση χρεών προς το Δημόσιο έως και σε 12 ή 24 μηνιαίες δόσεις, το Δημόσιο διατηρεί, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα:
α) να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον δεν διασφαλίζονται τα συμφέροντά του, ή να ορίζει ποσοστό παρακράτησης, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013), και την προαναφερθείσα απόφαση του πρώην ΓΓΔΕ Χ. Θεοχάρη (υπ' αριθμόν ΠΟΛ.1274/ 27-12-2013).
β) να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και των συνυποχρέων προσώπων, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη....
Όπως γίνεται αντιληπτό, τόσο η κυβέρνηση, που είναι υπεύθυνη για τη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου, όσο και η - διάδοχος της Γ.Γ.Δ.Ε. - Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), που είναι αρμόδια να εκδίδει τις εφαρμοστικές αποφάσεις και εγκυκλίους, «μπλοκάρουν» - μέσω των παραπάνω νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων - τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις κληρονομιές ακινήτων για όσους χρωστούν στο Δημόσιο, ακόμη κι αν αυτοί έχουν ρυθμίσει ή πρόκειται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Επειδή στις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις κληρονομιές ακινήτων δεν υπάρχει τίμημα, η Φορολογική Διοίκηση απαιτεί την υποθήκευση ακίνητης περιουσίας (είτε του μεταβιβαζόμενου ακινήτου είτε άλλου εφόσον υπάρχει) προκειμένου να χορηγήσει φορολογική ενημερότητα για να προχωρήσει η διαδικασία της μεταβίβασης. Όμως, η απαίτηση υποθήκευσης ακινήτου, κινείται πέρα από κάθε λογική, τη στιγμή που τα χρέη του μεταβιβάζοντα γονέα ή του κληρονόμου έχουν ρυθμιστεί και εξυπηρετούνται κανονικά.
Με τη διατήρηση του επαχθούς αυτού όρου, η Φορολογική Διοίκηση καταλύει τη ρύθμιση που η ίδια έχει εγκρίνει και αποδέχεται. Κάτι ανάλογο πράττει και στην περίπτωση που η μεταβίβαση «συνοδεύεται» με τίμημα. Παρακρατεί με τη …βούλα του συμβολαιογράφου το σύνολο του ποσού των ρυθμισμένων οφειλών.