Η 4η κυλιόμενη 6μηνιαία Έρευνα Τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) καταγράφει τις απόψεις των στελεχών επιχειρήσεων του κλάδου για τα κύρια κλαδικά θέματα και προκλήσεις. Η έρευνα διεξήχθη τον 15 Ιανουαρίου έως 25 Ιανουαρίου 2018 με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου και δείγμα 158 ανώτερα και ανώτατα Στελέχη Επιχειρήσεων (Λιανεμπόριο-Αλυσίδες σουπερμάρκετ και Προμηθευτές FMCG) από τη Γενική Διεύθυνση και τα τμήματα Marketing, Πωλήσεων. Αγορών, Οικονομικών, Πληροφορική κλπ.
Τα αποτελέσματα καταγράφουν τις προσδοκίες των στελεχών για το Α’ εξάμηνο 2018 οι οποίες συνοψίζονται σε:
- Οριακή αύξηση των πωλήσεων
- Σαφή βελτίωση του οικονομικού κλίματος
Σε σχέση με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις του κλάδου (βλ. σχήμα 1), για πρώτη φορά καταγράφεται πλειοψηφία η οποία εκτιμά ότι οι πωλήσεις θα κινηθούν αυξητικά σε ποσοστά 34%, έναντι 25% ότι θα υπάρξει μείωση και 41% ότι οι πωλήσεις θα μείνουν αμετάβλητες. Μεσοσταθμικά τα στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν ότι θα καταγραφεί αύξηση της τάξης του 0,2% στις πωλήσεις το εξάμηνο Ιανουάριος 2018-Ιούνιος 2018 σε σχέση με το ίδιο εξάμηνο του 2017. Βέβαια οι πωλήσεις στο λιανεμπόριο τροφίμων σχετίζονται άμεσα με την ψυχολογία των καταναλωτών και την ευρύτερη οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στελέχη της βιομηχανίας τροφίμων είναι αρκετά πιο αισιόδοξα για την εξέλιξη των πωλήσεων σε σχέση με τα στελέχη του λιανεμπορίου με ποσοστό 43% έναντι 25% αντίστοιχα.
Για πρώτη φορά από το 2016 (σχήμα 2) καταγράφεται μία θετική τάση για αποτίμηση στην εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης της χώρας το προηγούμενο 6μηνο. Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία σε ποσοστό 40% θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση παρέμεινε αμετάβλητη, το 38% ότι χειροτέρεψε και το 22% ότι βελτιώθηκε. Συγκριτικά με την προηγούμενη καταγραφή του Ιουλίου 2017, οπότε και το 81% θεωρούσε ότι το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2017 η οικονομική κατάσταση χειροτέρεψε, πρόκειται για σαφή βελτίωση. Το 16% θεωρεί ότι έμεινε αμετάβλητη και μόλις το 4% ότι βελτιώθηκε.
Ένα σημαντικό εύρημα (σχήμα 3) είναι ότι καταγράφεται έστω και οριακή θετική τιμή στο συνολική δείκτη οικονομικού κλίματος, η οποία οφείλεται στην βελτίωση των οικονομικών συνθηκών της αγοράς, όσο και στις θετικές προσδοκίες των στελεχών για τις πωλήσεις και τις τιμές. Αυτό το αποτέλεσμα αποδίδεται στις προσδοκίες για ολοκλήρωση των πρόσφατων εξαγορών και συγχωνεύσεων και την έναρξη κεφαλαιοποίησης των επενδύσεων αυτών, αλλά και στην πρόσφατη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.
Παρά την συγκρατημένη αισιοδοξία που καταγράφεται για πρώτη φορά τα τελευταία 2-3 χρόνια, τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν με τα κυριότερα να φαίνονται στο σχήμα 4:
Δυστυχώς και πάλι τα εξωγενή προβλήματα είναι στην πρώτη θέση. Συγκεκριμένα, και πάλι καταγράφεται ως βασικό πρόβλημα η αβεβαιότητα περιβάλλοντος (κοινωνικού-οικονομικού) κάτι που αποδίδεται τόσο στις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα, όσο και στις γενικότερες αλλαγές που διέρχεται ο συγκεκριμένος κλάδος διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα. Ο υψηλός ΦΠΑ ο οποίος στις προηγούμενες μετρήσεις καταγραφόταν ως το κύριο πρόβλημα εξακολουθεί να έχει σημασία με 46% και πέφτει πλέον στην 2η θέση των προβλημάτων. Αντίθετα το πρόβλημα των μειωμένων πωλήσεων παρουσιάζει ύφεση καθώς πέφτει στη 3η θέση με μείωση από 59% σε 43% από την προηγούμενη μέτρηση που σχετίζεται με την αναμενόμενη σταθεροποίηση της ζήτησης. Η χαμηλή κερδοφορία παραμένει σημαντικό πρόβλημα (38%) που σχετίζεται με την υψηλή τάση των προσφορών, την ακρίβεια του δανεισμού και τον υψηλό ανταγωνισμό. Την πεντάδα των κύριων προβλημάτων συμπληρώνουν οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες (32%) που σχετίζονται με τις νέες κοινωνικές συνθήκες λόγω οικονομικής κρίσης, τα ανταγωνιστικά δίκτυα πωλήσεων, τις συνεχείς προσφορές, τα ψηφιακά μέσα κλπ.
Η επόμενη έρευνα θα πραγματοποιηθεί τέλος Ιουνίου 2018 με τα αποτελέσματα να δημοσιεύονται τον Ιούλιο 2018.