Η καθιέρωση ελάχιστων τιμών στις γεωργικές αλυσίδες, αποκτά για άλλη μια φορά το προσκήνιο με τη δημοσίευση μελέτης του Ινστιτούτου Δημοσίων Πολιτικών (IPP) στη Γαλλία. Η έκθεση αναλύει την αποτελεσματικότητα αυτού του μέτρου και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να βελτιώσει τις αποδοχές των αγροτών σε τομείς όπως η παραγωγή γάλακτος και λαχανικών, όπου κυριαρχούν οι ανισορροπίες στη αγορά.
Η δύναμη της «μονοψωνίας»
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ελάχιστες τιμές θα ήταν αποτελεσματικές σε τομείς όπου οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν μονοψωνική ισχύ, δηλαδή έναν μικρό αριθμό αγοραστών ικανό να επιβάλλουν τιμές κάτω από τα ανταγωνιστικά επίπεδα.
Το φαινόμενο αυτό έχει εντοπιστεί κυρίως στους τομείς της κτηνοτροφίας και στα λαχανικά, και λιγότερο σε καλλιέργειες όπως τα σιτηρά.
Η διαφορά μεταξύ μονοψωνίας (σ.σ. monopsony) και μονοπωλίου είναι ότι η μονοψωνία εμφανίζεται όταν υπάρχει ένας ή λίγοι αγοραστές. Μονοπώλιο είναι όταν υπάρχουν ένας ή λίγοι πωλητές.
Η έρευνα επικεντρώνεται στην περίπτωση του νωπού γάλακτος που δεν φέρει επισήμανση ως βιολογική ή με ονομασία προέλευσης. Εκεί παρατηρήθηκε ότι μεταξύ 2003 και 2018 Γάλλοι βιομήχανοι απέκτησαν γάλα σε τιμή 16% χαμηλότερη κίνηση που είχε ως αποτέλεσμα περισσότερα κέρδη.
Αυτή η ανισορροπία εντείνεται σε περιοχές με μεγαλύτερη βιομηχανική συγκέντρωση, όπου οι παραγωγοί έχουν μικρότερη διαπραγματευτική δύναμη.
Τα οφέλη και οι κίνδυνοι της ελάχιστης τιμής
Σύμφωνα με τη μελέτη, μια ελάχιστη τιμή τιμαριθμοποιημένη στις διεθνείς αγορές και που λαμβάνει υπόψη το κόστος παραγωγής των βιομηχάνων, θα βελτίωνε το εισόδημα των αγροτών χωρίς να μετακυλίεται απαραίτητα η αύξηση στους καταναλωτές. Αυτό θα ήταν δυνατό χάρη στη μείωση ων τιμών βιομηχανικών περιθωρίων στην απόκτηση των πρώτων υλών.
Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν για πιθανές παρενέργειες αυτού του μέτρου. Βραχυπρόθεσμα θα μπορούσε να σταθεροποιήσει τους «εύθραυστους» τομείς και μακροπρόθεσμα να ευνοήσει τη βιομηχανική συγκέντρωση, περιορίζοντας περαιτέρω τον ανταγωνισμό και δημιουργώντας αβεβαιότητα στις τελικές τιμές που θα πληρώνουν οι καταναλωτές.
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης ότι η εφαρμογή των ελάχιστων τιμών από μόνη της θα ήταν ανεπαρκής για την προστασία του εισοδήματών των αγροτών ενόψει του διεθνούς ανταγωνισμού και των διακυμάνσεων της αγοράς. Για να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα του, αυτό το μέτρο θα πρέπει να συμπληρωθεί με άλλες πολιτικές υποστήριξης της παραγωγής όπως:
* Επιδοτήσεις που μειώνουν το κόστος παραγωγής
* Εμπορικές πολιτικές που εξισορροπούν τον ανταγωνισμό με εξωτερικούς παραγωγούς.
* Γεωργικά συστήματα ασφάλισης που προστατεύουν τους αγρότες από κλιματικούς και οικονομικούς κινδύνους.
Αυτές οι πολιτικές σε συνδυασμό με τις ελάχιστες τιμές, θα διασφάλιζαν ότι η οικονομική στήριξη φθάνει πραγματικά στους αγρότες, χωρίς να απορροφάται από μεσάζοντες της αλυσίδας αξίας.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις