Αυξημένη 4,7% η παγκόσμια αγορά υποκατάστατων του καφέ
Καθώς οι τιμές του καφέ και της σοκολάτας στις παγκόσμιες αγορές αυξάνονται κατακόρυφα, τα εναλλακτικά προϊόντα με βάση τα δημητριακά ενισχύονται για να συνεχίσουν να καλύπτουν την αυξανόμενη ζήτηση στην Ευρώπη.
Όπως αναφέρει το Euractiv Agrifood Pro Brief, η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις περιοχές παραγωγής, όπως η Γκάνα και η Ακτή Ελεφαντοστού (κακάο) και η Βραζιλία (καφές), αποτελεί πρόκληση για τους παραγωγούς ζαχαρωδών προϊόντων.
Είδαν το κόστος παραγωγής τους να αυξάνεται, με τους Ευρωπαίους καταναλωτές να το αισθάνονται πιθανότατα στον λογαριασμό του πρωινού τους.
Ενώ η τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης για το κακάο ήταν παραδοσιακά μεταξύ 2.000 και 3.000 δολαρίων (1.920-2.880 ευρώ) ανά τόνο τα τελευταία χρόνια, τώρα έχει εκτοξευθεί πάνω από τα 10.000 ευρώ.
Το ίδιο ισχύει και για τον καφέ. Το futures του Arabica, του καφέ που καταναλώνεται περισσότερο στον κόσμο, βρίσκεται σήμερα στα 3,2 ευρώ/λίβρα (0,45 κιλά), σχεδόν 70% περισσότερο από ό,τι στις αρχές του έτους.
Η συνολική αγορά καφέ αξίζει 46 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ δεν είναι λιγότεροι από 9,5 εκατομμύρια τόνοι καφέ που παράγονται παγκοσμίως ετησίως, σύμφωνα με έκθεση της ΜΚΟ Conservation International, η οποία δείχνει ότι η ζήτηση καφέ θα μπορούσε να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050.
Εν τω μεταξύ, η παγκόσμια αγορά υποκατάστατων του καφέ, αξίας 13,6 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023, αναμένεται να αυξηθεί κατά πάνω από 4,7% ετησίως έως το 2032, σύμφωνα με στοιχεία της Global Market Insight.
Παλιά και νέα υποκατάστατα
Τα υποκατάστατα του καφέ κυκλοφορούν στην αγορά της ΕΕ εδώ και αρκετά χρόνια. Το διαλυτό κριθάρι, για παράδειγμα, είναι μια γνωστή εναλλακτική λύση για όσους θέλουν να μειώσουν την πρόσληψη καφεΐνης.
Η σοκολάτα χωρίς κακάο, αντιθέτως, μόλις αναδύεται. Για παράδειγμα, η Vallée Torréfaction στη γαλλική Βρετάνη παράγει τέτοια σοκολάτα χρησιμοποιώντας καβουρδισμένη σκόνη βυνοποιημένου κριθαριού, και ενώ δεν έχει ακριβώς την ίδια γεύση με το παραδοσιακό κακάο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή brownies και κάθε είδους συνταγών με βάση τη σοκολάτα.
«Κοστίζει δύο έως τρεις φορές λιγότερο από το κακάο», δήλωσε ο Paul Vallée, επικεφαλής της εταιρείας, στην Euractiv. Μετά από ένα χρόνο λειτουργίας, η εταιρεία παράγει έναν τόνο ψεύτικης σοκολάτας ετησίως, με τον Vallée να πιστεύει ότι η σοκολάτα με βάση το κακάο είναι καταδικασμένη - τουλάχιστον όσον αφορά τη βιομηχανική της χρήση.
«Θα είμαστε πάντα σε θέση να φτιάχνουμε όμορφα πράγματα με το κακάο. Αλλά πιστεύω ότι σε 50 χρόνια θα είναι ένα προϊόν πολυτελείας και θα πρέπει να πληρώνεις 50 ευρώ για μια μόνο μπάρα», προβλέπει.
Η γερμανική εταιρεία Choviva, ο κορυφαίος κατασκευαστής υποκατάστατων κακάο στην Ευρώπη, παράγει 2.000 τόνους ετησίως χρησιμοποιώντας ηλιόσπορους ή ψημένους χουρμάδες. Ανταποκρινόμενη στην αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση, η Choviva μόλις επένδυσε 30 εκατ. ευρώ για να επεκταθεί και να αξιοποιήσει την παγκόσμια αγορά.
Συγκριτικά, 40 εκατομμύρια τόνοι σοκολάτας με βάση το κακάο καταναλώνονται στην Ευρώπη κάθε χρόνο.
Συνθετική εναλλακτική λύση
Η γεύση της σοκολάτας προέρχεται από τη ζύμωση και το καβούρδισμα των κόκκων κακάο, όπως και ο καφές. Το καβούρδισμα δημητριακών όπως το κριθάρι και άλλα προϊόντα μπορούν να προσομοιάσουν τη χαρακτηριστική τους γεύση με τη βοήθεια άλλων συστατικών.
Είναι όμως δύσκολο να επιτευχθεί η ιδανική γεύση, το χρώμα και η υφή.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πιο τολμηροί επενδυτές αναζητούν συνθετικές εναλλακτικές λύσεις. Επιστήμονες του Κέντρου Τεχνικών Ερευνών VTT στη Φινλανδία μελετούν τις ομοιότητες μεταξύ του καφέ που καλλιεργείται με κυτταρική καλλιέργεια και του καφέ που καλλιεργείται σε αγροκτήματα.
Όταν πρόκειται για την ονομασία αυτών των τροφίμων, οι κανονισμοί της ΕΕ είναι σαφείς: τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά ως «καφές» πρέπει να περιέχουν κόκκους καφέ, ενώ η «σοκολάτα» πρέπει να έχει τουλάχιστον 95% βούτυρο κακάο.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συνεχιζόμενη νομική μάχη για το κατά πόσον τα εναλλακτικά προϊόντα κρέατος φυτικής προέλευσης μπορούν να επισημαίνονται ως «κρέας», όπου τα νομικά κενά έχουν επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία.
Ως αποτέλεσμα, η βιομηχανία υποκατάστατων καφέ και κακάο έχει ήδη καταλήξει σε εναλλακτικές λύσεις. Η Vallée Torréfaction, για παράδειγμα, έχει ονομάσει το προϊόν της «Choco Malt Replacer».