Ελαιόλαδο: Ανησυχία για τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ

Ανησυχία και αβεβαιότητα επικρατούν στον κλάδο του τυποποιημένου ελαιολάδου, καθώς ο εμπορικός πόλεμος που έχει πυροδοτήσει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται να επηρεάσει δραστικά τις εξαγωγές του ελληνικού προϊόντος. Ο φόβος της επιβολής οριζόντιων δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα, σε μια περίοδο που αναμένεται ανάκαμψη της εξαγωγικής δραστηριότητας, δημιουργεί νέες προκλήσεις για τον κλάδο.

Η αμερικανική αγορά αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς για το ελληνικό τυποποιημένο ελαιόλαδο. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, το 2024 οι εξαγωγές ανήλθαν σε περίπου 17.000 τόνους, έναντι 4.000 τόνων πριν από 15 χρόνια. Ωστόσο, αν επιβληθούν νέοι δασμοί, η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος αναμένεται να πληγεί σημαντικά, καθώς θα αυξηθεί το κόστος του έναντι ανταγωνιστών όπως η Τουρκία, η Τυνησία και το Μαρόκο, οι οποίες δεν θα επιβαρυνθούν με πρόσθετους φόρους.

Η Τουρκία, με παραγωγή που φτάνει τους 450.000 τόνους, διαθέτει ορισμένες ποιοτικές ποικιλίες ελαιολάδου και αναμένεται να επωφεληθεί από τυχόν επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Παράλληλα, οι ελληνικές εξαγωγές τα τελευταία χρόνια υπέστησαν μείωση λόγω των υψηλών τιμών, οι οποίες στοίχισαν περίπου το 20% των πωλήσεων τυποποιημένου ελαιολάδου. Το 2024, ο όγκος εξαγωγών ανήλθε σε 45.000 τόνους, ενώ οι εκτιμήσεις για το 2025 δείχνουν σημάδια βελτίωσης, εφόσον δεν υπάρξουν νέοι εμπορικοί περιορισμοί.

Η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει σημειώσει σημαντική πτώση, από τα 9 ευρώ το κιλό πέρυσι, στα 5 ευρώ το κιλό φέτος. Ωστόσο, οι καταναλωτές εξακολουθούν να βλέπουν υψηλές τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ, λόγω των αποθεμάτων της περυσινής παραγωγής, τα οποία διατίθενται με εκπτώσεις και προσφορές. Εκτιμάται ότι τα αποθέματα αυτά θα εξαντληθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου, οπότε και θα αρχίσει να εμφανίζεται το ελαιόλαδο της νέας παραγωγής με χαμηλότερες τιμές.

Εκτός από τις διεθνείς προκλήσεις, ο κλάδος αντιμετωπίζει και την εσωτερική αγορά, όπου οι πωλήσεις τυποποιημένου ελαιολάδου έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια. Οι καταναλωτές στρέφονται είτε προς πιο οικονομικά σπορέλαια είτε προς το χύμα ελαιόλαδο, που πωλείται κυρίως στη συσκευασία του 16κιλου τενεκέ. Οι εταιρείες τυποποίησης ετοιμάζουν εκστρατεία δυναμικών προσφορών για να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος και να προσελκύσουν ξανά τους καταναλωτές στα ράφια των σούπερ μάρκετ.