Οι παγκόσμιες αγορές λιπασμάτων κλυδωνίζονται από την αιφνίδια αλλά στρατηγικά υπολογισμένη απόφαση της Ουάσινγκτον να ενεργοποιήσει ένα νέο πλαίσιο δασμών, μετατοπίζοντας τους εμπορικούς συσχετισμούς και αναδιανέμοντας τους παίκτες στον γεωργικό χάρτη. Με ποσοστά που ξεκινούν από το 10% και ξεπερνούν σε ορισμένες περιπτώσεις το 20%, οι Ηνωμένες Πολιτείες θέτουν εκ νέου τους όρους του παιχνιδιού στην αγορά των γεωργικών εισροών, με απρόβλεπτες συνέπειες για εξαγωγείς, εισαγωγείς και παραγωγούς.
Η πρόσφατη απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να επιβάλουν δασμούς σε γεωργικά λιπάσματα και συναφή προϊόντα αναμένεται να αναδιατάξει ουσιωδώς το παγκόσμιο εμπορικό τοπίο. Οι νέοι δασμοί κυμαίνονται από 10% έως και πάνω από 20%, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τις χώρες της Μέσης Ανατολής, που καλύπτουν περίπου το 40% των αμερικανικών εισαγωγών. Η Αλγερία και η Νιγηρία πλήττονται περισσότερο, με δασμούς 30% και 14% αντίστοιχα, καθιστώντας πρακτικά ασύμφορες τις εξαγωγές τους προς την Αμερική. Αντίθετα, η Αίγυπτος, με μόλις 10%, αποκτά ευκαιρία να αυξήσει το μερίδιό της, καλύπτοντας το κενό που αφήνουν οι δύο παραπάνω χώρες. Παράλληλα, οι δασμοί στα προϊόντα από τη Μαύρη Θάλασσα ευνοούν δυνητικά την Ουκρανία και τη Ρωσία, εφόσον συμπεριληφθεί η τελευταία στο καθεστώς δασμολόγησης.
Η επιβολή αυτών των δασμών ενδέχεται να οδηγήσει σε αναδιάταξη των παγκόσμιων ροών των συγκεκριμένων προϊόντων. Η Μέση Ανατολή αναζητεί πλέον αγορές στην Αυστραλία και τη Νοτιοανατολική Ασία, ενώ οι παραγωγοί της Αλγερίας στρέφουν το βλέμμα προς τη Βραζιλία και την Ευρώπη. Από την άλλη, οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα θα διοχετεύσουν μεγαλύτερο μέρος των δικών τους προϊόντων στην εγχώρια αγορά, σε μια προσπάθεια εξισορρόπησης του κόστους.
Ιδιαίτερα περίπλοκη εμφανίζεται η κατάσταση στην περίπτωση της νιτρικής αμμωνίας, δεδομένου ότι το ήμισυ των αμερικανικών εισαγωγών προέρχεται από την Ευρώπη, στην οποία επιβλήθηκαν δασμοί 20%. Με ελάχιστες διαθέσιμες εναλλακτικές, καθώς η Κίνα παραμένει πολιτικά απομονωμένη, οι αμερικανοί καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα είτε να στραφούν σε άλλα προϊόντα είτε να μειώσουν τη συνολική τους κατανάλωση.
Στην αγορά των φωσφορικών λιπασμάτων και του DAP, η Σαουδική Αραβία εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρή παρουσία λόγω των χαμηλότερων δασμών (10%), αντικαθιστώντας ουσιαστικά τη Ρωσία και το Μαρόκο. Η Αίγυπτος, επίσης με δασμούς 10%, διατηρεί θετικές προοπτικές, ενώ η Ιορδανία και η Τυνησία, με δασμούς 20% και 28% αντίστοιχα, βρίσκονται εκτός ανταγωνισμού στην αμερικανική αγορά, αναζητώντας νέες διεξόδους σε αγορές της Ευρώπης και της Ασίας.
Στο μεταξύ, η διεθνής αγορά ουρίας αναστατώθηκε περαιτέρω από μια ινδική προμήθεια, με τις τιμές να αυξάνονται στα 385-390 δολάρια ανά τόνο CFR, λόγω της μειωμένης παραγωγής στην Αίγυπτο εξαιτίας ενεργειακών προβλημάτων, αλλά και των υψηλών πωλήσεων της Αλγερίας. Παράλληλα, η αγορά της Νέας Ορλεάνης (NOLA) κατέγραψε σημαντικές διακυμάνσεις με ανώτατες τιμές έως και 430 δολάρια ανά τόνο.
Στην Ελλάδα, η αγορά φωσφορικών λιπασμάτων παρουσίασε μείωση το 2024, συνεχίζοντας μια σχετικά επίπεδη τάση των τελευταίων ετών, έπειτα από την κορύφωσή της το 2019. Αντίθετα, οι ελληνικές εξαγωγές φωσφορικών λιπασμάτων αυξήθηκαν σημαντικά, με κυριότερο προορισμό τη Βουλγαρία, ακολουθούμενη από τη Ρουμανία και την Κύπρο. Παράλληλα, οι εισαγωγές μειώθηκαν σε όγκο, αλλά αυξήθηκαν σε αξία, αντανακλώντας τη διεθνή τάση αύξησης των τιμών. Κύριοι προμηθευτές ήταν η Βουλγαρία, ο Λίβανος και η Αίγυπτος, με τις τιμές εισαγωγής να σημειώνουν συνεχή ανοδική πορεία, ιδίως από το Ισραήλ και την Ιταλία.
Τέλος, η Ινδία επιβεβαίωσε τη μακροπρόθεσμη πολιτική στήριξης των φωσφορικών λιπασμάτων, με ανακοινώσεις νέων επιδοτήσεων που θα συνεχιστούν έως και το 2025. Η ινδική κυβέρνηση σκοπεύει να απορροφήσει μέρος των ζημιών που προκύπτουν από τις διαφορές στις τιμές της εγχώριας αγοράς σε σχέση με τις διεθνείς τιμές, διασφαλίζοντας την επάρκεια των εγχώριων αποθεμάτων.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις