Η παγκόσμια αγορά λιπασμάτων βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας κρίσης, καθώς το 2025 διαγράφεται ήδη ως ακόμη μια δυσμενής χρονιά για τους αγρότες. Οι ανατιμήσεις λιπασμάτων πιέζουν την αγοραστική δύναμη των παραγωγών, ενώ οι τιμές των γεωργικών προϊόντων δεν ακολουθούν την ίδια ανιούσα πορεία, εντείνοντας τις ανισορροπίες στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
«Ο δείκτης προσιτότητας λιπασμάτων της RaboResearch δείχνει σαφή μετατόπιση σε μια περίοδο μειωμένης προσιτότητας, οδηγώντας τον δείκτη σε αρνητικό έδαφος», επισημαίνει ο Bruno Fonseca, Senior Analyst – Farm Inputs. «Περιμένουμε αυτή η τάση να κυριαρχήσει σε ολόκληρο το 2025».
Ιδιαίτερα ευάλωτα εμφανίζονται τα αζωτούχα και φωσφορικά λιπάσματα, με τους παραγωγούς να βρίσκονται αντιμέτωποι με περιορισμούς στη ζήτηση. Η κατάσταση ενδέχεται να μην οδηγήσει άμεσα σε μείωση της κατανάλωσης, ωστόσο, οι προειδοποιητικές ενδείξεις είναι ήδη ορατές.
Η παγκόσμια ζήτηση λιπασμάτων παραμένει σταθερή σε βασικές περιοχές όπως η Ευρώπη, η Νότια Αμερική, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αφρική. Ωστόσο, η Ινδία, ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές, βλέπει την εποχική της ζήτηση να μειώνεται, με αποτέλεσμα μειωμένη ρευστότητα και χαμηλότερα αποθέματα. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά σε στάση αναμονής, όπου οι συμμετέχοντες περιμένουν πριν προβούν σε νέες κινήσεις.
Στον τομέα της προσφοράς, η εικόνα παραμένει ασφυκτική. Οι εξαγωγικοί περιορισμοί από την Κίνα εξακολουθούν να δημιουργούν ελλείψεις σε φωσφορικά και αζωτούχα λιπάσματα. «Η Κίνα αναμένεται να επαναλάβει τις εξαγωγές λιπασμάτων στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, όταν η εγχώρια ζήτηση υποχωρήσει μετά τις εφαρμογές λίπανσης», αναφέρει ο Fonseca.
Η κατάσταση στις αγορές γεωργικών προϊόντων δεν προσφέρει κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Στο καλαμπόκι, η μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων και ο χαμηλός λόγος αποθεμάτων προς κατανάλωση δίνουν προοπτικές για ανοδική πορεία τιμών. Αντίθετα, η αγορά της σόγιας πιέζεται, καθώς η Βραζιλία αναμένει ιστορικά υψηλή συγκομιδή, ενώ οι εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Κίνα μειώνονται.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ωστόσο παραμένουν οι δασμοί και οι εμπορικές αντιπαραθέσεις. Οι νέες δασμολογικές πολιτικές διαταράσσουν τους παγκόσμιους συσχετισμούς, με τις ΗΠΑ να χάνουν μερίδια αγοράς υπέρ της Βραζιλίας και άλλων ανταγωνιστών. «Έχουμε επανειλημμένα προειδοποιήσει πως οι Αμερικανοί παραγωγοί θα υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα», σημειώνει ο Fonseca.
Παράλληλα, οι ανατιμήσεις λιπασμάτων στις ΗΠΑ, που ξεπερνούν τα παγκόσμια επίπεδα, συντηρούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την αγροτική οικονομία. Η πολιτική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με την αυξημένη μεταβλητότητα στις τιμές των γεωργικών προϊόντων, καθιστούν το 2025 ένα έτος προκλήσεων.
Παρά ταύτα, οι τιμές σε καλαμπόκι, σόγια και σιτάρι συνεχίζουν να κινούνται εντός των ορίων που διαμορφώθηκαν το καλοκαίρι του 2024. «Η μεταβλητότητα δημιουργεί ευκαιρίες για όσους παραμένουν ενεργοί», καταλήγει ο Fonseca.